Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi) đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 19/6/2015 và được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ký lệnh công bố vào ngày 3/7/2015, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2016. So với Luật Nghĩa vụ quân sự 2005 và trước đó, Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi), tức Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, có những điểm mới:
1. Giải thích rõ các ngữ nghĩa dùng trong luật
- Độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự (NVQS) là độ tuổi công dân thực hiện NVQS phục vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân (QĐND).
- Đăng ký NVQS là việc lập hồ sơ về NVQS của công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS.
- Nhập ngũ là việc công dân vào phục vụ có thời hạn trong lực lượng thường trực của QĐND và lực lượng Cảnh sát biển.
- Xuất ngũ là việc hạ sĩ quan, binh sĩ thôi phục vụ tại ngũ trong QĐND và lực lượng Cảnh sát biển.
- Hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ là công dân đang phục vụ trong lực lượng thường trực của QĐND và lực lượng Cảnh sát biển.
- Hạ sĩ quan, binh sĩ dự bị là công dân đã đăng ký phục vụ trong ngạch dự bị của QĐND.
- Giải ngạch dự bị là chuyển hạ sĩ quan, binh sĩ dự bị ra khỏi lực lượng dự bị của QĐND.
- Trốn tránh thực hiện NVQS là hành vi không chấp hành lệnh gọi đăng ký NVQS, lệnh gọi khám sức khỏe NVQS, lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu.
(Điều 3 Luật NVQS 2015)
2. Tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân, Dân quân tự vệ (DQTV) được xem là tham gia NVQS
Cụ thể, công dân thuộc một trong các trường hợp sau được công nhận hoàn thành NVQS tại ngũ trong thời bình:
- DQTV nòng cốt đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia DQTV, trong đó có ít nhất 12 tháng làm nhiệm vụ DQTV thường trực.
- Hoàn thành nhiệm vụ tham gia công an xã liên tục từ đủ 36 tháng trở lên.
- Cán bộ, công chức, viên chức, sinh viên tốt nghiệp đại học trở lên, đã được đào tạo và phong quân hàm sĩ quan dự bị.
- Thanh niên đã tốt nghiệp đại học, cao đẳng, trung cấp tình nguyện phục vụ tại đoàn kinh tế - quốc phòng từ đủ 24 tháng trở lên theo đề án do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
- Công dân phục vụ trên tàu kiểm ngư từ đủ 24 tháng trở lên.
(Điều 4 Luật NVQS 2015)
3. Nghĩa vụ phục vụ tại ngũ
Công dân nam trong độ tuổi thực hiện NVQS có nghĩa vụ phục vụ tại ngũ trong QĐND.
Công dân nữ trong độ tuổi thực hiện NVQS trong thời bình nếu tự nguyện và quân đội có nhu cầu thì được phục vụ tại ngũ.
(Điều 6 Luật NVQS 2015)
4. Nghĩa vụ phục vụ trong ngạch dự bị
Công dân nam trong độ tuổi thực hiện NVQS có nghĩa vụ phục vụ trong ngạch dự bị bao gồm các trường hợp sau:
- Hết độ tuổi gọi nhập ngũ nhưng chưa phục vụ tại ngũ.
- Thôi phục vụ tại ngũ.
- Thôi phục vụ trong Công an nhân dân.
Công dân nữ trong độ tuổi thực hiện NVQS có ngành, nghề chuyên môn phù hợp yêu cầu của QĐND.
(Điều 7 Luật NVQS 2015)
VY OANH (giới thiệu)
