Ngày 30/7/2012, Bộ Tư pháp đã ban hành Thông tư số 07/2012/TT-BTP hướng dẫn về cộng tác viên trợ giúp pháp lý (CTVTGPL) của Trung tâm TGPL nhà nước (sau đây viết tắt là Thông tư) thay thế Quyết định số 05/2008/QĐ-BTP ngày 13/5/2008 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Quy chế CTVTGPL của Trung tâm TGPL nhà nước (Quyết định 05).
Ảnh minh họa: Internet
Về cơ bản, Thông tư giữ nguyên cơ cấu của Quy chế Cộng tác viên, bao gồm 6 chương, 21 điều. Tuy nhiên, Chương VI: Khen thưởng, xử lý vi phạm, khiếu nại, tố cáo, giải quyết tranh chấp và điều khoản thi hành (từ Điều 18 đến Điều 21) của quy chế được cơ cấu lại và thay thế bởi Chương VI: Điều khoản thi hành (từ Điều 19 đến Điều 21) trong thông tư.
Thông tư chứa đựng các quy định nhằm thu hút được nhiều chuyên gia pháp lý làm CTVTGPL; khắc phục các hạn chế, vướng mắc, bất cập trong thực tiễn tổ chức và hoạt động CTVTGPL, thực hiện xã hội hóa hoạt động TGPL.
Để phù hợp với các quy định của Luật TGPL, Nghị định 07/CP và kế thừa các quy định trong Quy chế CTV, về cơ bản Điều 1 Thông tư giữ nguyên các nội dung quy định tại Điều 1 của quy chế. Điều 1 Thông tư quy định về tiêu chuẩn, điều kiện, thủ tục công nhận, cấp và thu hồi thẻ CTVTGPL; hợp đồng cộng tác thực hiện TGPL; quyền và nghĩa vụ của cộng tác viên; hình thức, lĩnh vực, phạm vi TGPL, phương thức hoạt động và quản lý nhà nước đối với CTV.
Tiêu chuẩn, điều kiện công nhận và cấp thẻ CTV tại Điều 4 Thông tư kế thừa nội dung tại Điều 4 Quy chế CTV và có sửa đổi, bổ sung so với quy định cũ, như: tên điều được bổ sung từ “tiêu chuẩn”; khoản 2 thay vì liệt kê các chức danh những người được coi là có thời gian công tác pháp luật, thông tư quy định theo hướng liệt kê các cơ quan, tổ chức, đơn vị mà người đăng ký làm CTVTGPL đã hoặc đang công tác để xét điều kiện “Người có thời gian làm công tác pháp luật”, quy định là người đã hoặc đang làm công tác liên quan đến pháp luật trong các cơ quan thuộc ngành Tư pháp, Kiểm sát, Tòa án, Thanh tra, hệ thống các cơ quan điều tra hoặc tổ chức pháp chế các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, đơn vị lực lượng vũ trang, cơ quan nghiên cứu, giảng dạy; người đã hoặc đang là công chức tư pháp hộ tịch xã, phường, thị trấn, Hội thẩm nhân dân, Bào chữa viên nhân dân; khoản 3 lặp lại quy định tại khoản 3, Điều 20 Luật TGPL nên thông tư đã bãi bỏ khoản này và tách nội dung quy định về “Người có kiến thức pháp luật và có uy tín trong cộng đồng” tại khoản 2 Quy chế CTV thành khoản 3 mới.
Thủ tục công nhận và cấp thẻ CTV tại Điều 5 Thông tư đã có sự sửa đổi, bổ sung so với Điều 5 Quy chế CTV cho phù hợp với yêu cầu đơn giản hóa thủ tục hành chính tại Nghị quyết 52/CP. Cụ thể, khoản 1, Điều 5 quy định rõ số lượng là 1 bộ hồ sơ đề nghị làm CTV và dẫn chiếu quy định tại Điều 2 Nghị định 05/CP về thành phần hồ sơ đề nghị làm CTV cũng như thủ tục công nhận và cấp thẻ CTV. Đồng thời, thay thế Mẫu số 01-TP-TGPL-QCCTV và Mẫu số 03-TP-TGPL-QCCTV bởi Mẫu số 01-TP-TGPL-CTVTGPL và Mẫu số 02-TP-TGPL-CTVTGPL về đơn đề nghị làm CTVTGPL; Quyết định công nhận và cấp thẻ CTV cho phù hợp với các nội dung được sửa đổi trong thông tư. Bãi bỏ khoản 3, Điều 5 Quy chế CTV do nội dung này đã được quy định trong Điều 2 Nghị định 05/CP.
Để phù hợp với các quy định liên quan đến mẫu Thẻ, Điều 6 Thông tư đã sửa đổi theo hướng mô tả chi tiết Thẻ CTVTGPL nhằm cụ thể hóa quy định của khoản 4 Điều 29 Nghị định số 07/CP về mẫu Thẻ CTV và việc sử dụng thẻ CTVTGPL. Tuy nhiên, để phù hợp với khoản 4 mục 5 Phần I Nghị quyết số 52/NQ-CP về việc bãi bỏ thời hạn sử dụng thẻ CTV và bảo đảm các quy định được rõ ràng, Mẫu số 02-TP-TGPL-QCCTV ban hành kèm theo Quy chế CTV đã được thay thế bởi Mẫu số 03-TP-TGPL-CTVTGPL ban hành kèm theo thông tư cho phù hợp với các nội dung được sửa đổi, bổ sung. Khoản 2 Điều 6 Thông tư được quy định có sự sửa đổi so với Khoản 2 Điều 6 Quy chế theo hướng không nhắc lại mà viện dẫn quy định tại Điều 29 Nghị định 07/CP.
Đối với thủ tục cấp lại và thu hồi thẻ CTV, về cơ bản Điều 7 Thông tư giữ nguyên kết cấu của Điều 7 Quy chế CTV. Tuy nhiên, để phù hợp với mục V, Phần I Nghị quyết 52/CP và Điều 6 của Thông tư, khoản 1 Điều 7 Thông tư đã sửa đổi, bổ sung quy định tương ứng của Quy chế CTV theo hướng bỏ đi trường hợp cấp lại thẻ do hết thời hạn sử dụng và sửa đổi thời gian cấp lại thẻ từ “15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn đề nghị cấp lại thẻ” thành “4 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn đề nghị cấp lại thẻ”. Bổ sung thời hạn Giám đốc sở xem xét ký quyết định công nhận và cấp thẻ CTV là 3 ngày làm việc.
Về Hợp đồng cộng tác thực hiện TGPL, nhìn chung Điều 8, Điều 9 và Điều 10 Thông tư giữ nguyên nội dung của Điều 8, Điều 9, Điều 10 Quy chế CTV. Tuy nhiên, kết cấu của Điều 8 có sự thay đổi: Khoản 3 Điều 8 Quy chế CTV được chuyển lên thành khoản 1 Điều 8 Thông tư, do nội dung chứa đựng quy định mang tính nguyên tắc của hợp đồng cộng tác; khoản 1 Điều 8 Quy chế CTV chuyển xuống thành khoản 2, Điều 8 Thông tư đã bổ sung thêm nội dung “đối tượng TGPL” và “phương thức TGPL” trong nội dung hợp đồng cộng tác cho đầy đủ và thống nhất với quy định về hợp đồng cộng tác tại khoản 3 Điều 2, khoản 2 Điều 17 Thông tư. Mẫu số 04-TP-TGPL-QCCTV ban hành kèm theo QCCTV được thay thế bởi Mẫu số 04-TP-TGPL-CTVTGPL ban hành kèm theo thông tư cho phù hợp với các nội dung được sửa đổi, bổ sung; khoản 2 Điều 8 Quy chế CTV được chuyển thành khoản 3, Điều 8 Thông tư và bổ sung quy định về số bản hợp đồng, do có trường hợp Giám đốc Trung tâm ủy quyền cho Trưởng chi nhánh ký hợp đồng cộng tác. Ngoài ra, một số quy định về thời hạn liên quan đến hợp đồng cộng tác đều được rút ngắn xuống còn không quá 3 - 4 ngày làm việc cho phù hợp với thời hạn được xác định trong mục V Phần I Nghị quyết số 52/CP.
Theo TPO
