Qua công tác kiểm sát giải quyết các vụ, việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động năm 2011, Viện KSND tỉnh Phú Yên vừa có văn bản kiến nghị Chánh án TAND tỉnh Phú Yên có biện pháp chỉ đạo TAND các huyện, thành phố, thị xã khắc phục vi phạm.
Theo số liệu thống kê từ ngày 1/12/2010 đến ngày 30/10/2011, TAND tỉnh Phú Yên thụ lý án phúc thẩm 160 vụ án dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại. Tòa án đã giải quyết 128 vụ, đưa ra xét xử 118 vụ. Số án sơ thẩm bị cấp phúc thẩm sửa do giải quyết sai 52 vụ, hủy để giải quyết lại 11 vụ, 23 vụ do Viện KSND kháng nghị, Tòa án đều chấp nhận kháng nghị.
Vi phạm của cấp sơ thẩm dẫn đến phải sửa án chủ yếu là không tính án phí cấp dưỡng nuôi con, chưa tính án phí tài sản chung, tính án phí sai đối với trường hợp đương sự thỏa thuận được với nhau về phần tài sản trước khi mở phiên tòa (Vụ kiện yêu cầu thay đổi người nuôi con và yêu cầu phụ cấp nuôi con giữa chị Trần Thị Kim Chi với anh Nguyễn Ngọc Chinh, Tòa án huyện Tây Hòa không tính án phí cấp dưỡng nuôi con. Vụ kiện xin ly hôn giữa chị Lương Thị Điệp với anh Nguyễn Đình Chín, Tòa án huyện Sông Hinh tính sai án phí mà các bên đương sự thỏa thuận được với nhau trước khi mở phiên tòa); tính lãi suất sai theo quy định BLDS gây thiệt hại cho bị đơn (vụ kiện tranh chấp nghĩa vụ bồi thường tài sản giữa nguyên đơn Công ty TNHH Tiến Hưng, bị đơn vợ chồng ông Phạm Văn Trị, bà Nguyễn Thị Lan); giá trị tài sản có tranh chấp từ 4 triệu trở xuống nhưng tính mức án phí 5% (Tòa án huyện Sơn Hòa xét xử vụ kiện bồi thường thiệt hại sức khỏe giữa ông Phan Thanh Hải với ông Hà Phước Lân); áp dụng án phí sai Pháp lệnh số 10 ngày 27/02/2009 về án phí, lệ phí Tòa án theo thời điểm thụ lý vụ án (Tòa án nhân dân TP Tuy Hòa xét xử vụ tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa và hợp đồng dịch vụ giữa Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Thể Đào với Công ty cổ phần Cơ khí xây dựng và Lắp máy điện nước Hà Nội, thụ lý vụ án ngày 22/01/2006, ngày 19/9/2010 xét xử sơ thẩm, vụ kiện dân sự tranh chấp hợp đồng xây dựng giữa UBND xã Hòa An với Công ty TNHH Xây dựng Đồng Tâm, thụ lý vụ án ngày 15/6/2009, ngày 29/7/2010 xét xử sơ thẩm).
Trong số án Tòa đưa ra xét xử phúc thẩm, có 11 vụ án dân sự bị hủy án sơ thẩm do giải quyết sai. Vụ “Tranh chấp hợp đồng mua bán tài sản” giữa Nguyễn Văn Cam với Nguyễn Tôn Pít (chết), Viện KSND TP Tuy Hòa kháng nghị phúc thẩm do cấp sơ thẩm vi phạm về thủ tục tố tụng: không đưa người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan vào tham gia tố tụng, không xác định diện hàng thừa kế và di sản thừa kế của bị đơn để lại. Vụ kiện dân sự “tranh chấp hợp đồng vay tài sản” giữa nguyên đơn bà Đinh Thị Thanh Thúy, bị đơn Nguyễn Thị Mỹ Kiển, Viện Kiểm sát TP Tuy Hòa kháng nghị phúc thẩm do cấp sơ thẩm vi phạm thời hiệu khởi kiện theo Điều 427, Điều 159 BLTTDS, đánh giá chứng cứ vay nợ chưa khách quan, chưa trưng cầu giám định chữ viết để làm cơ sở giải quyết vụ án. Vụ kiện “Tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn bà Nguyễn Thị Thính, bị đơn vợ chồng ông Đặng Văn Cư, bà Nguyễn Thị Uyên, Viện KSND TX Sông Cầu kháng nghị phúc thẩm do cấp sơ thẩm xác định sai thời hiệu khởi kiện vụ án, đã ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án là không đúng với thực tế khách quan, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của đương sự.
Án giám đốc thẩm xử hủy bản án, quyết định sơ thẩm: TAND tỉnh Phú Yên thụ lý 15 vụ, trong đó Tòa án kháng nghị 1 vụ, Viện kiểm sát kháng nghị 14 vụ. Hội đồng xét xử giám đốc thẩm chấp nhận kháng nghị 100%. Vi phạm mà Viện kiểm sát kháng nghị do Tòa án sơ thẩm vi phạm khoản 6, 9, 11 Điều 27 Pháp lệnh Án phí, lệ phí Tòa án đối với án phí tài sản chung, nợ chung của vợ chồng có tranh chấp, án phí mà các bên đương sự thỏa thuận được với nhau trong trường hợp Tòa án hòa giải trước khi mở phiên tòa thì phải chịu 50% mức án phí quy định, chưa định giá giá trị tài sản tranh chấp, không đưa người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan vào tham gia vụ kiện.
HÀ GIANG