Trợ giúp pháp lý là trách nhiệm của Nhà nước. Được trợ giúp pháp lý (TGPL) là một trong những quyền quan trọng, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với người bị buộc tội và người bị hại trong hoạt động tố tụng hình sự.

Theo Điều 71 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 đã quy định cụ thể về trách nhiệm thông báo, giải thích và bảo đảm thực hiện quyền, nghĩa vụ cho người tham gia tố tụng. Theo đó, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm thông báo, giải thích và bảo đảm thực hiện quyền và nghĩa vụ của người tham gia tố tụng theo quy định của bộ luật này. Trường hợp người bị buộc tội, người bị hại thuộc diện được TGPL theo quy định của Luật TGPL thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm giải thích cho họ quyền được TGPL. Nếu họ đề nghị được TGPL thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thông báo cho Trung tâm TGPL Nhà nước…

Còn theo quy định tại Điều 7, Luật TGPL năm 2017, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải yêu cầu Trung tâm TGPL Nhànước cử trợ giúp viên pháp lý, luật sư bào chữa cho các đối tượng như: Người có công với cách mạng; người thuộc hộ nghèo; người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn; người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi…

Theo ông Lương Văn Trương, Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh, công tác TGPL, thể hiện chính sách mang đậm tính nhân văn của Đảng và Nhà nước. Vì vậy, trong thời gian tới, để nâng cao hiệu quả TGPL trong hoạt động tố tụng, cần tiếp tục thực hiện hiệu quả Luật TGPL và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân về Luật TGPL, nhất là những đối tượng được TGPL. Đồng thời, tăng cường công tác phối hợp giữa các ngành nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ TGPL miễn phí của Nhà nước, bảo đảm quyền lợi cho các đối tượng được TGPL…

Do đó, để bảo đảm thực hiện tốt các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và Luật TGPL, cơ quan hoặc người có thẩm quyền tiến hành tố tụng cần giải thích quyền được TGPL và giới thiệu đến tổ chức thực hiện TGPL cho các đối tượng thuộc diện được TGPL theo quy định tại Điều 42, Luật TGPL năm 2017 và pháp luật tố tụng nhằm bảo đảm thực hiện tốt quyền được TGPL theo quy định của pháp luật.

LỆ VĂN