Xác định nâng cao chất lượng công tác xét xử các vụ án hình sự là nhiệm vụ trọng tâm trong thực hiện lộ trình cải cách tư pháp (CCTP), thời gian qua, TAND hai cấp trong tỉnh đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng xét xử án hình sự. Các vụ án hình sự được đưa ra xét xử kịp thời, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật đã góp phần tích cực trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết án

Theo Chánh tòa Hình sự (TAND tỉnh) Võ Nguyên Tùng, trong điều kiện thiếu biên chế, chỉ có 2 thẩm phán, nhưng Tòa Hình sự đã có nhiều nỗ lực trong công tác giải quyết án với số lượng bình quân 200 vụ án/năm. Bên cạnh đó, chất lượng giải quyết án được nâng lên, hạn chế được án hủy, cải sửa và không có bản án nào kết oan người vô tội…

Theo ông Tùng, để có được kết quả giải quyết án đảm bảo đúng tiến độ, không có án quá luật định, cũng như chất lượng xét xử án ngày một được nâng lên, ngay từ đầu năm, TAND tỉnh chỉ đạo Tòa Hình sự và TAND các huyện, thị xã, thành phố, xây dựng kế hoạch, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thẩm phán trong giải quyết các vụ án hình sự… Còn theo Chánh án TAND tỉnh Lê Văn Phước, để không ngừng nâng cao chất lượng xét xử án hình sự từng bước đáp ứng yêu cầu CCTP, trong thời gian qua, TAND tỉnh luôn duy trì giao ban nghiệp vụ với các đơn vị để nắm bắt tiến độ xét xử, kịp thời cho ý kiến chỉ đạo giải quyết đối với những vụ án khó, phức tạp. Bên cạnh đó, trong quá trình giải quyết, xét xử án hình sự, lãnh đạo TAND hai cấp luôn chỉ đạo các thẩm phán nghiên cứu, nắm chắc hồ sơ vụ án, chuẩn bị đề cương điều khiển phiên tòa, lập kế hoạch xét hỏi phù hợp. Trước khi đưa vụ án ra xét xử, đối với TAND cấp tỉnh, các thẩm phán được phân công nhiệm vụ đều báo cáo với Ủy ban Thẩm phán; đối với với cấp huyện, thị xã, thành phố, thẩm phán phải báo cáo trước lãnh đạo về tình hình, nội dung, hướng giải quyết vụ án. Đặc biệt, thời gian qua, các phiên tòa hình sự đều được tiến hành theo hướng đổi mới thủ tục xét hỏi và mở rộng tranh tụng tại phiên tòa theo yêu cầu CCTP. Trong đó, 3 chức năng trong tố tụng gồm: xét xử, buộc tội và bào chữa dựa trên cơ sở các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự đã có sự phân định rõ. Tại các phiên tòa hình sự, chủ tọa phiên tòa luôn tạo điều kiện để người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của đương sự và những người tham gia tố tụng khác có quyền tranh luận dân chủ, bình đẳng với kiểm sát viên. Vì vậy, chất lượng xét xử các vụ án hình sự không ngừng được nâng cao. Bên cạnh việc nâng cao chất lượng xét xử, TAND hai cấp còn đặc biệt coi trọng việc đẩy nhanh tiến độ xét xử các vụ án hình sự. Đối với những vụ án hình sự được dư luận quan tâm, TAND hai cấp tích cực phối hợp với cơ quan điều tra, truy tố, nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ để đưa ra xét xử, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương…

Nổi bật trong thời gian qua việc TAND tỉnh đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng tại huyện Đông Hòa. Ngoài ra, TAND hai cấp còn tăng cường xét xử lưu động án hình sự tại các địa phương nơi xảy ra vụ án nên đã có tác dụng giáo dục, răn đe, đấu tranh phòng chống tội phạm và các vi phạm pháp luật trong nhân dân, hạn chế sự gia tăng của tội phạm trên địa bàn tỉnh…

Tăng cường trách nhiệm trong xét xử

Theo thẩm phán Nguyễn Anh Pha (Phó Chánh án TAND huyện Phú Hòa), để nâng cao chất lượng xét xử án hình sự, từng thẩm phán phải nâng cao trách nhiệm, kỹ năng nghiệp vụ, rèn luyện phẩm chất đạo đức theo lời dạy của Bác Hồ là “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”. Trong đó, tăng cường trách nhiệm của người thẩm phán trong hoạt động xét xử là yếu tố hàng đầu. “Bởi thẩm phán khi được phân công xét xử án hình sự không chỉ phải nghiên cứu kỹ hồ sơ, tài liệu, phát hiện kịp thời những mâu thuẫn trong hồ sơ vụ án, mà còn là người chủ tọa phiên xử nên phải đánh giá thận trọng, đầy đủ khách quan, toàn diện các chứng cứ buộc tội, gỡ tội để xác định đúng sự thật vụ án. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho luật sư, người bào chữa tham gia các vụ án theo quy định của pháp luật”, thẩm phán Nguyễn Anh Pha phân tích thêm.

Theo Chánh án TAND tỉnh Lê Văn Phước, cùng với tăng cường trách nhiệm trong hoạt động xét xử của các thẩm phán, người tham gia tố tụng, trong thời gian tới, TAND hai cấp trong tỉnh tiếp tục tăng cường phối hợp với liên ngành Công an, Viện kiểm sát kịp thời đưa ra xét xử các vụ án hình sự trọng điểm, kiên quyết xử phạt nghiêm các loại tội phạm về tệ nạn xã hội. Trong đó, tăng cường xét xử lưu động, nhất là các vụ án được dư luận xã hội quan tâm; tiếp tục nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, công chức, đặc biệt là đội ngũ thẩm phán, thư ký và hội thẩm nhân dân, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhiệm vụ chính trị và đáp ứng yêu cầu CCTP trong tình hình mới.

VĂN TÀI