Xét xử phúc thẩm, TAND tỉnh Phú Yên đã tuyên hủy bản án dân sự sơ thẩm vụ công dân khởi kiện yêu cầu Công an tỉnh Phú Yên bồi thường thiệt hại vì vi phạm thủ tục tố tụng dân sự. Tòa phúc thẩm đã giao cho TAND TP Tuy Hòa xét xử lại theo thủ tục chung.
CHƯA XÁC ĐỊNH ĐƯỢC TƯ CÁCH BỊ ĐƠN
Vào 6 giờ 30 phút ngày 20/4/2005, ông Trần Tony Phúc Thành, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Asia Hawaii Ventures (gọi tắt là AHV) có trụ sở tại Khu Công nghiệp Hòa Hiệp, đến Công an huyện Tuy Hòa (nay là huyện Đông Hòa) báo cáo mất 500 con tôm thẻ chân trắng. Công an huyện Tuy Hòa đã cử điều tra viên xác minh điều tra theo đơn báo mất. Khoảng 8 giờ 30 phút cùng ngày, đoàn công tác do các điều tra viên Phòng CSĐT tội phạm về TTXH Công an tỉnh Phú Yên, Công an huyện Tuy Hòa, Công an TP Tuy Hòa cùng với ông Hồ Tấn Khanh, Phó trưởng Công an xã Bình Kiến, bà Trịnh Thị Ái Linh, Chi cục phó Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Phú Yên tiến hành khám xét tại trại tôm Phụng Vũ ở khu phố Liên Trì 2, xã Bình Kiến, TP Tuy Hòa, có sự chứng kiến của ông Nguyễn Phụng, người trông coi và phụ trách kỹ thuật trại tôm. Đoàn đã dùng lưới nhựa dày vớt tôm lên đếm, xác định có 1.468 con tôm thẻ chân trắng đủ kích cỡ, rồi thả tôm trở lại hồ và lập biên bản bàn giao lại cho ông Nguyễn Phụng và AHV có trách nhiệm chăm sóc, bảo quản số tôm thẻ chân trắng nói trên. Biên bản ghi rõ: “Trong quá trình bảo quản chăm sóc, nếu để xảy ra mất mát tôm và chết tôm thì ông Phụng và AHV phải báo cáo ngay bằng văn bản cho cơ quan điều tra Công an tỉnh Phú Yên và Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh Phú Yên biết. Nếu không báo mà để xảy ra vấn đề gì thì AHV và ông Phụng chịu trách nhiệm trước pháp luật”.
Ngày 22/4/2005, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên và Công an xã Bình Kiến đến trại tôm Phụng Vũ lập biên bản bàn giao toàn bộ số tôm trên cho ông Phụng chăm sóc quản lý, nhưng ông Phụng bỏ đi, không ký vào biên bản vì cho rằng việc quản lý trên không phải trách nhiệm của ông. Ngày 31/5/2005, ông Nguyễn Bá Thọ có đơn khởi kiện yêu cầu Công an tỉnh Phú Yên bồi thường thiệt hại do việc vớt tôm để đếm vào ngày 20/4/2005 làm cho tôm chết với tổng số tiền hơn 201 triệu đồng. Vụ việc được TAND TP Tuy Hòa thụ lý giải quyết, xác định bị đơn là Công an tỉnh Phú Yên. TAND TP Tuy Hòa nhận định: “Phòng CSĐT tội phạm về trật tự xã hội đã tiến hành kiểm tra và bàn giao tài sản thuộc quyền sở hữu của ông Thọ và ông Trung cho người khác là nguyên nhân chính gây ra thiệt hại. Ông Phụng và AHV không thực hiện việc chăm sóc, bảo quản theo yêu cầu của công an cũng là nguyên nhân làm thiệt hại số tôm đã kiểm tra”. Vì vậy, TAND TP Tuy Hòa xác định Công an tỉnh Phú Yên chịu trách nhiệm 60% và buộc bồi thường hơn 126 triệu đồng. Ông Phụng và AHV, mỗi bên chịu trách nhiệm 20%, tương ứng với phần bồi thường mỗi bên hơn 42 triệu đồng.
Sau đó, vì cho rằng không phải bị đơn trong vụ án nên Công an tỉnh Phú Yên kháng cáo toàn bộ bản án. Viện KSND TP Tuy Hòa kháng nghị với các lý do sau: “TAND TP Tuy Hòa đánh giá chứng cứ không đầy đủ, không khách quan nên xác định sai tư cách bị đơn. Quyết định đưa vụ án ra xét xử và tống đạt cho bị đơn chưa hợp lệ, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng dân sự, dẫn đến ban hành bản án không có căn cứ”. Ngoài ra, nguyên đơn kháng cáo cho rằng, án sơ thẩm buộc ông Phụng và AHV bồi thường thiệt hại là không đúng, vì nguyên đơn không khởi kiện yêu cầu ông Phụng và AHV bồi thường. Đồng thời, cả ông Phụng lẫn AHV cũng kháng cáo bản án trên vì cho rằng mình không chịu trách nhiệm về việc tôm chết.
VI PHẠM THỦ TỤC TỐ TỤNG
Trong phiên tòa phúc thẩm mới đây, HĐXX TAND tỉnh Phú Yên cho rằng, TAND TP Tuy Hòa đã 2 lần có quyết định đưa vụ án xét xử nhưng bị đơn vắng mặt nên hoãn phiên tòa. Trong đó có lần TAND TP Tuy Hòa đưa vụ án ra xét xử ngày 22/8/2006, dù trước đó, vào ngày 17/8/2006, Giám đốc Công an tỉnh Phú Yên có công văn gởi Chánh án TAND TP Tuy Hòa khiếu nại về tư cách tố tụng của Công an tỉnh Phú Yên trong vụ án. Ngày 1/9/2006, Chánh án TAND TP Tuy Hòa ra quyết định số 244 không công nhận khiếu nại của Giám đốc Công an tỉnh. Ngày 12/9/2006, Giám đốc Công an tỉnh có công văn gởi Chánh án TAND tỉnh Phú Yên khiếu nại quyết định 244 của Chánh án TAND TP Tuy Hòa. Ngày 20/9/2006, Chánh án TAND tỉnh ra quyết định số 01 không công nhận công văn khiếu nại của Giám đốc Công an tỉnh Phú Yên, giữ nguyên quyết định 244 của Chánh án TAND TP Tuy Hòa. Trong lúc chưa có quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng, ngày 15/9/2006, TAND TP Tuy Hòa lại ra quyết định đưa vụ án ra xét xử, thời gian mở phiên tòa ngày 25/9/2006. Tại phiên tòa sơ thẩm, bị đơn Công an tỉnh Phú Yên vắng mặt, nhưng không thể hiện bị đơn có nhận được quyết định đưa vụ án ra xét xử hay không. Thế nhưng, phiên tòa vẫn tiến hành và đã ra bản án như đã nêu trên.
Theo HĐXX TAND tỉnh Phú Yên, vụ án đã được TAND TP Tuy Hòa đưa ra xét xử 3 lần, nhưng lần 1 và lần 2 chưa thể hiện tống đạt hợp lệ quyết định đưa vụ án ra xét xử cho bị đơn, hoãn phiên tòa bị đơn cũng không biết. Sau khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử lần 2, bị đơn có khiếu nại nhưng chưa có kết quả giải quyết cuối cùng, tòa án vẫn đưa vụ án ra xét xử. Hơn nữa, quyết định đưa vụ án ra xét xử ngày 14/8/2006 được xem là lần 1, nhưng TAND TP Tuy Hòa tống đạt bằng công văn gởi đích danh Giám đốc Công an tỉnh Phú Yên, trong lúc giám đốc đi công tác còn nhân viên không được phép mở công văn gởi đích danh giám đốc, nên Giám đốc Công an tỉnh không nhận được quyết định nhưng tòa vẫn xét xử vắng mặt bị đơn là không phù hợp với quy định Điều 200 Bộ luật Tố tụng dân sự (TTDS), là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
Hơn nữa, theo đại diện Công an tỉnh Phú Yên, việc kiểm tra trại tôm Phụng Vũ ngày 20/4/2005 có Công an huyện Tuy Hòa, Công an TP Tuy Hòa, còn Phòng CSĐT tội phạm về trật tự xã hội chỉ là đơn vị phối hợp theo yêu cầu của Công an huyện Tuy Hòa trên cơ sở đơn tố giác tội phạm mà Công an huyện Tuy Hòa đang tiếp nhận là phù hợp với lời trình bày của ông Trưởng công an huyện Tuy Hòa. Hồ sơ vụ án đến nay do Công an huyện Đông Hòa quản lý nên Công an tỉnh Phú Yên không thừa nhận họ là bị đơn, mà cho rằng bị đơn phải là Cơ quan CSĐT huyện Đông Hòa vì cơ quan này đủ tư cách pháp nhân. Cấp sơ thẩm chưa xác minh lời trình bày của những người tham gia kiểm tra trại tôm Phụng Vũ vào ngày 20/4/2005 để làm rõ các vấn đề nêu trên. Đồng thời án sơ thẩm buộc ông Phụng và AHV cùng bồi thường là không đúng khoản 3 điều 56 Bộ luật TTDS vì ông Thọ kiện Công an tỉnh Phú Yên chứ không kiện ông Phụng và AHV.
Vì vậy, TAND tỉnh Phú Yên hủy toàn bộ bản án dân sự số 45 của TAND TP Tuy Hòa, giao cho TAND thành phố xét xử lại theo thủ tục chung.
PHƯƠNG ĐỨC
