Một vụ án vô cùng khuất tất, không chỉ gây nỗi đau cho gia đình nạn nhân, mà đang xôn xao dư luận gây mất niềm tin trong đông đảo cán bộ đảng viên và quần chúng nhân dân TP Tuy Hoà, Phú Yên. Cách đây hơn 3 năm, một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra trên đường Lê Thành Phương-TP Tuy Hòa, làm một người chết tại chỗ. Nạn nhân là ông Phan Văn Nhứt, sinh năm 1964, thường trú ở khu phố Liên Trì, phường 9 (TPTH). Gây nên cái chết oan uổng cho ông Nhứt là 2 cán bộ công tác ở Xí nghiệp Tư vấn thiết kế xây dựng Công trình giao  thông 1-5. Vụ án đã được các cơ quan pháp luật ở TP Tuy Hoà vào cuộc, nhưng cuối cùng đã đi đến  “ngõ cụt” trong sự vô vọng của một thiếu phụ và 2 đứa con nhỏ và sự hoài nghi của dư luận về tính nghiêm minh của pháp luật.

Bà Nguyễn Thị Nhất bên chồng đơn khiếu nại ngày càng dày lên

TÌNH TIẾT VỤ ÁN

Theo kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT Công an TP Tuy Hòa: khoảng 16h30 chiều 23/10/2003, Nguyễn Văn Phong (SN1978) trú ở xã Hải Sơn, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) và 6 đồng nghiệp ở Xí nghiệp Tư vấn thiết kế xây dựng công trình giao thông 1-5 có trụ sở tại phường 9, TP Tuy Hòa rủ nhau đi nhậu. Đến 18h30 cùng ngày sau khi tàn cuộc rượu, Nguyễn Văn Phong rủ Nguyễn Thành Nhân dạo phố. Nhân đưa chìa khóa xe máy Dream II 47F4-9035 cho Phong điều khiển. Khi đến trước cửa căn hộ 103 Lê Thành Phương, phường 8, Phong tăng tốc vượt qua xe taxi 78K-3353 lưu hành phía trước, nhưng do phóng nhanh, vượt ẩu, nên tay lái xe máy 47F4-9035 va chạm góc trái đuôi xe taxi, rồi đâm thẳng vào xe máy DD70 78K4-3401 do anh Phan Văn Nhứt (SN1964) trú ở thôn Liên Trì, phường 9, TP Tuy Hòa điều khiển ngược chiều. Hậu quả anh Nhứt chết tại chỗ do chấn thương sọ não hở, đa chấn thương phần mềm và xương. Nguyễn Thành Nhân và Nguyễn Văn Phong cũng bị thương nặng phải đi bệnh viện cấp cứu. Ngày 7/6/2004, Công an TP Tuy Hòa quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can Nguyễn Văn Phong về tội “Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” theo quy định tại khoản 2 điều 2002 BLHS. Sau khi tiếp nhận kết luận điều tra số 57/KLĐT ngày 29/9/2004 của Công an TP Tuy Hòa, Viện KSND TP Tuy Hòa đã ra quyết định truy tố  bị can Nguyễn Văn Phong về tội danh nêu trên bằng cáo trạng số 59/KSĐT-TA ngày 29/10/2004.

ĐÌNH CHỈ VỤ ÁN VỚI  LÝ DO LẠ LÙNG

Sẽ không có gì đáng nói nếu như vụ án được xét xử nghiêm minh để đảm bảo quyền lợi cho người bị hại? Qua hai lần TAND TP Tuy Hòa đưa vụ án ra xét xử vào ngày 22/12/2004 và 28/1/2005, thì cả hai phiên tòa đều tạm hoãn với lý do thiếu nhân chứng!  Đến ngày 17/2/2005, TAND TP Tuy Hòa ra quyết định số 03/2005/HSST trả hồ sơ để điều tra bổ sung theo đề nghị của cơ quan kiểm sát. Sau khi tiến hành điều tra bổ sung, Công an TP Tuy Hòa đều kết luận Nguyễn Văn Phong là người trực tiếp điều khiển xe máy 47F4-9035 đâm vào xe máy 78F4-3401 khiến cho anh Phan Văn Nhứt tử nạn.

Với trình tự tố tụng như vậy những tưởng vụ án sẽ được tiếp tục xét xử, nào ngờ ngày 25/8/2005, Phó Viện trưởng Viện KSND TP Tuy Hòa Lê Minh Chánh ký quyết định số 02 tạm đình chỉ vụ án hình sự với lý do “Khi nào phát hiện người trực tiếp điều khiển xe 47F4-9035 gây tai nạn thì sẽ phục hồi điều tra” và quyết định số 03 đình chỉ đối với bị can Nguyễn Văn Phong vì “Đã hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can đã thực hiện tội phạm”. Và từ đó đến nay vụ án này gần như dần bị  các cơ quan pháp luật ở TP Tuy Hoà lãng quên. Trong khi đó gia đình nạn nhân là bà Nguyễn Thị Nhất lần lượt đi gõ cửa các cơ quan chức năng cầu cứu làm rõ cái chết của chồng trong sự vô vọng.

“NGƯỜI TA VÔ CẢM VỚI GIA ĐÌNH TÔI”

Sáng ngày 12/4/2007 chúng tôi có mặt tại nhà bà Nguyễn Thị Nhất, vợ của nạn nhân Phan Văn Nhứt. Tuy đã hơn 3 năm 4 tháng sau cái chết oan uổng của chồng, nhưng nỗi đau thương mất mát vẫn còn hiện hữu trên khuôn mặt của bà. Hơn thế nữa sự hoài nghi, trách móc đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật còn rõ hơn trong ánh mắt của từng thành viên trong gia đình. Bà Nguyễn Thị Xế mẹ của nạn nhân năm nay 67 tuổi, 3 năm nay vẫn ấm ức trong lòng về cái chết của con trai. Bà nói: “Con trai tôi bị người khác tông chết, nhưng chẳng thấy ai đoái hoài gì. Còn các cơ quan luật pháp thì bỏ lơ luôn. Bây giờ không biết kêu ai”. Cũng theo phản ảnh của gia đình nạn nhân, sau cái chết của ông Phan Văn Nhứt chỉ một lần đại diện gia đình người gây tai nạn đến để xin thương lượng không thành. Còn Nguyễn Văn Phong, Nguyễn Thành Nhân- những người trực tiếp gây ra cái chết cho ông Nhứt thì không hề  có một biểu hiện gì dù chỉ một lời xin lỗi động viên gia đình.

Còn đối với gia đình bà Nguyễn Thị Nhất vẫn cứ vật vã trong nỗi đau mất chồng, mất cha. Niềm vui duy nhất gia đình bà có được là cậu con trai lớn là Phan Công Thức thi đậu vào Trường đại học Kiến trúc TP Hồ Chí Minh, nhưng gặp không ít khó khăn khi người cha, là  trụ cột kinh tế của gia đình không còn. Còn riêng về vụ án của cha mình em cảm nhận như thế nào? Thức trả lời chúng tôi trong  nước mắt: “Khi ba cháu mất hoàn cảnh gia đình gặp khó khăn, vì ba là trụ cột gia đình. Hồi trước thấy người ta mời mẹ cháu liên tục, bây giờ thì không thấy ai hỏi han gì nữa. Cháu thấy họ (PV- chính quyền, các cơ quan pháp luật) làm như vậy là chưa hết trách nhiệm. Mong quí cô chú giúp dùm để giải quyết sớm”.

 Đúng như lời em Phan Công Thức vừa nói, không chỉ có nỗi đau mất người thân,  gia đình em còn gánh thêm tâm trạng tuổi hờn triền miên. Khi anh Phan Văn Nhứt chết đi, 1 nách 2 con nhỏ bà Nguyễn Thị Nhất đã lặn lội sớm hôm vừa nuôi con, vừa mòn mỏi trông mong vào pháp luật để lấy lại sự thanh thản trước cái chết của chồng. Tuy nhiên đáp lại với quyền lợi chính đáng của bà  chỉ là sự vô cảm của các cơ quan pháp luật. Bà Nhất kể rằng: “Một lần đến VKSND TP Tuy Hoà, bà Khánh cán bộ tiếp dân nói với tôi là cơ quan này không có nợ nần gì chị, chị đừng đến nữa... chị đến nữa chúng tôi không tiếp đâu.” Một lần khác bà Nhất đến Tòa án TP Tuy Hoà để hỏi vụ việc giải quyết đến đâu, ông phó chánh án Nguyễn Văn Tào thì bảo rằng “Chúng tôi đã gửi công văn đến các tỉnh nơi những người gây tai nạn, nhưng họ báo là người đó đã đi khỏi địa phương”. Bà Nhất nói tiếp: “Tôi là dân dã mà họ bảo tôi bà muốn xử nhanh thì bà chỉ ra người tung chồng bà. Tôi nghĩ chẳng lẽ xe tự nhiên nó chạy được. Một trong 2 người thì phải có người lái xe. Công an họ đã chỉ ra rồi mà họ cứ đùn đẩy. Tôi thấy họ quá vô cảm trước nỗi đau khổ của gia đình tôi.”

Những người biết đến vụ việc này, ai cũng bức xúc vì lẽ không thể tự thân xe máy gây ra tai nạn, mà một trong hai người là Nguyễn Thành Nhân hoặc Nguyễn Văn Phong điều khiển xe máy 47F4-9035? Cái mấu chốt dẫn đến việc vụ án bị đình chỉ đã được VKSND TP Tuy Hoà đã nêu trong quyết định là: “Khi nào phát hiện người trực tiếp điều khiển xe 47F4-9035 gây tai nạn thì sẽ phục hồi điều tra” và quyết định số 03 đình chỉ đối với bị can Nguyễn Văn Phong cũng đã ghi “Đã hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can đã thực hiện tội phạm”?

Thượng tá Đặng Đình Soa – Trưởng Công an TP Tuy Hòa cũng tỏ ra bức xúc khi chúng tôi đề cập đến vụ án này, bởi lẽ cơ quan điều tra đã chứng minh hành vi phạm tội của Phong, Viện KSND TP Tuy Hòa đồng tình với kết quả điều tra mới truy tố bị can ra tòa bằng cáo trạng, nhưng sau đó chính cơ quan này lại đình chỉ vụ án? Mặt khác, không hiểu vì sao cơ quan kiểm sát lại nhầm lẫn đến mức nạn nhân trú ở khu phố Liên Trì, phường 9, nhưng cáo trạng lại ghi ở Ninh Tịnh, Bình Kiến, phường 9, trong khi Bình Kiến và phường 9 là hai đơn vị hành chính khác nhau thuộc TP Tuy Hoà. Tệ hại hơn là trong công văn 360/VKS-P2 ngày 18/11/2005 của Viện KSND tỉnh Phú Yên gửi Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên đã “vẽ” ra rằng “tai nạn xảy ra lúc trời tối, có mưa…”, trong khi kết luận điều tra của công an và cáo trạng của Viện KSND TP Tuy Hòa đều xác định “không có mưa, có điện đường chiếu sáng”. 

Phải chăng những kiểm sát viên trực tiếp thụ lý, phúc tra vụ án này đều vô cảm và thiếu trách nhiệm trước nỗi đau của người khác?  Chính vì vậy, ông Trần Đăng Hải –Chủ tịch Hội cựu chiến binh phường 9, Bí thư chi bộ khu phố Liên Trì, đồng thời là Hội thẩm nhân nhân TP Tuy Hòa khi trao đổi với chúng tôi cũng tỏ ra bức xúc. Ông cho biết  “Vụ án này đã được cử tri phường 9 phản ảnh tại nhiều cuộc họp tiếp xúc cử tri, các vị đại biểu HĐND từ cấp TP đến cấp tỉnh, cả Quốc hội cũng đều biết. Nhưng chưa thấy có ai đứng ra chỉ đạo xử lý rốt ráo. Tập thể đảng viên chi bộ và quần chúng nhân dân cảm thấy rất bất bình. Một trong 2 người ai lái xe thì những người làm án phải tìm ra, nếu không tìm được tức là bao che, phải chịu trách nhiệm. Chứ làm thế này thì còn ai tin tưởng vào pháp luật nữa.”

Được biết nạn nhân Phan Văn Nhứt là Hội viên cựu chiến binh Việt Nam, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng 3 về thành tích làm nghĩa vụ quốc tế tại chiến trường Campuchia.

ĐOÀN ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI PHÚ YÊN RA TAY

Theo đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Nhất, trong hai ngày 29-30/01/2007 Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên đã tiến hành giám sát tại cơ quan Viện KSND TP Tuy Hoà và Cơ quan điều tra công an TP Tuy Hoà về nội dung vụ việc này. Qua đó, Đoàn đại biểu Quốc hội ra Thông báo chính thức, trong đó có nhận xét: “Vụ án xảy ra từ tháng  10/2003  đến nay  đã 40 tháng mà chưa làm sáng tỏ đã tạo sự không đồng tình trong dư luận xã hội và việc khiếu nại của bà Nguyễn Thị Nhất là có cơ sở”. Bản thân Viện KSND tỉnh Phú Yên khi trả lời đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Nhất cũng đã thiếu thống nhất; cụ thể như việc trả hồ sơ để điều tra bổ sung là 02 lần trong khi chỉ thực hiện 01 lần. Về không gian hiện trường qua kết luận Cơ quan điều tra và cáo trạng của Viện KSND TP Tuy Hoà đều xác định khi xảy ra tai nạn trời không mưa, điện sáng, đường rộng, không vướng tầm nhìn. Nhưng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh lại cho là “Trời tối có mưa, dấu vết để lại hiện trường không còn  nguyên vẹn…” càng làm cho sự hoài nghi của bà Nhất tăng lên. Đó là chưa kể Viện kiểm sát nhân dân tỉnh không thông báo kết quả giải quyết khiếu nại cho bà Nhất là chưa thực hiện đúng qui định pháp luật.

Thông báo của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên còn nêu rõ: Việc Viện KSND TP Tuy Hoà yêu cầu cơ quan điều tra tìm chứng cứ trực tiếp trông thấy bị can Nguyễn Văn Phong trực tiếp lái xe mô tô 47F4-9035 là yêu cầu không khả thi, vì không ai biết trước sẽ xảy ra tai nạn để mà chú ý nhìn thấy người điều khiển xe, ngoài 4 người là anh Phan Văn Nhứt (đã chết), Nguyễn Văn Phong, Nguyễn Thành Nhân và tài xế lái xe taxi Lê Phạm Ngọc Tiến mà cơ quan điều tra đã trực tiếp điều tra, lấy lời khai để chứng minh. Đó là chưa kể giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên cũng kết luận cho đến nay Viện KSND TP Tuy Hoà vẫn chưa trả lại hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra sau khi ra quyết định tạm đình chỉ vụ án…. Trong khi đó, không hiểu vì lý do gì Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã lấy toàn bộ hồ sơ gốc để nghiên cứu nhưng cho đến nay vẫn chưa trả lời mặc dù có công văn kiến nghị của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên cũng như Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Phú Yên.

Từ những vấn đề trên cho thấy trong ngành kiểm sát đã có sự không thống nhất trong việc đưa ra xét xử vụ án này. Dư luận đang đặt câu hỏi phải chăng do Nguyễn Văn Phong - người gây nên cái chết oan uổng cho ông Nhứt có quen biết với cán bộ ở ngành kiểm sát, đã dùng tiền “chạy án”  nên mới có chuyện Viện KSND TP Tuy Hoà có thái độ “tiền hậu bất nhất” trong việc xét xử vụ án (lúc đầu đồng tình với kết quả cơ quan điều tra mới đưa ra truy tố, nhưng sau đó lại chính cơ quan này đình chỉ vụ án); còn Viện KSND tỉnh Phú Yên lại đưa ra kết luận hiện trường vụ tai nạn sai với sự thật. Và  tại sao vụ việc còn trong thẩm quyền giải quyết của tỉnh Phú Yên thì Viện KSND tối cao lại rút hồ sơ một cách vội vàng để nghiên cứu. Khi chúng tôi lên khuôn bài báo này, thì được biết Viện KSND tối cao đã có công văn yêu cầu Viện KSND tỉnh Phú Yên phối hợp với các cơ quan tố tụng của tỉnh Phú Yên chỉ đạo phục hồi điều tra vụ án để làm rõ tội phạm đưa ra truy tố trước pháp luật.

TRÌNH THU TRÂM