Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy và UBND tỉnh, Báo Phú Yên tổ chức chuyên mục “400 năm Phú Yên” chào mừng sự kiện Phú Yên 400 năm hình thành và phát triển; Năm Du lịch quốc gia Duyên hải Nam Trung Bộ - Phú Yên năm 2011.
Khởi đầu từ quý IV/2000 và duy trì đều đặn đến 30/12/2011, chuyên mục “400 năm Phú Yên” xuất hiện liên tục trên 450 số báo, chuyển tải đến bạn đọc nhiều thông tin có giá trị, độc đáo, trong đó có nhiều tư liệu lần đầu tiên công bố, góp phần phác họa một cách bao quát tầm cao, chiều sâu, bề rộng những giá trị lịch sử, văn hóa Phú Yên qua 400 năm.
Chuyên mục “400 năm Phú Yên” được xây dựng đề cương rất chu đáo, được tổ chức thực hiện công phu, nhận được sự cộng tác giúp đỡ rất nhiệt tình của các nhà khoa học, nhà văn hóa, các vị cách mạng lão thành trong và ngoài tỉnh.
Chuyên mục “400 năm Phú Yên” được bạn đọc trong và ngoài tỉnh nồng nhiệt đón nhận, hoan nghênh.
Mở đầu chuyên mục là loạt bài viết “Người Phú Yên trong tôi” của nhà giáo, nhà báo tài hoa Bùi Xuân Các, vị tiền bối cách mạng vào Đảng từ năm 1936, là Trưởng ty Thông tin tuyên truyền tỉnh Phú Yên cuối năm 1945, Tổng biên tập đầu tiên của Báo Phú Yên, Hiệu trưởng Trường trung học kháng chiến Lương Văn Chánh. “Ông Nghè bút thiếp” Bùi Xuân Các là “Thầy của những bậc Thầy” của giới trí thức Phú Yên thế hệ trên 70 tuổi. Thầy đã đi xa vào cõi vĩnh hằng tháng 4/2011. Xin thắp một nén nhang lòng tri ân Thầy Bùi Xuân Các – người Thầy đạo cao đức trọng “hối nhân bất quyện, vạn đại vi sư” (một đời dạy (người) học không mệt mỏi, mãi mãi là Thầy) ở tuổi ngoài 90 vẫn vui vẻ nhận lời viết một bài đầy tâm huyết, chứa chan tình cảm về đất và người Phú Yên để mở đầu cho chuyên mục “Phú Yên 400 năm” mà Thầy là vị Tổng biên tập đầu tiên.
Chuyên mục “400 năm Phú Yên” đã cung cấp những thông tin tinh túy về bề dày lịch sử 400 năm Phú Yên trong tiến trình lịch sử dân tộc, đề cập đầy đủ về vị Thành Hoàng mở đất Phù Nghĩa Hầu Lương Văn Chánh; hình thành địa danh Phú Yên, thay đổi địa danh trong lịch sử, mỗi địa danh là một tượng đài bằng ngôn ngữ về thời điểm chào đời; Phú Yên mở đầu sự nghiệp khai phá xứ Đàng Trong của các chúa Nguyễn; Phú Yên trong sự nghiệp Nam tiến, Tây tiến, Đông tiến của dân tộc; những đóng góp lớn lao của vùng đất Phú Yên đối với phong trào Tây Sơn từ khi khởi nghĩa (1771) đến trận chiến cuối cùng ở Phú Yên tháng 7/1801; những dấu ấn phát triển của Phú Yên thời nhà Nguyễn; công bố đầy đủ những thông tin mới phát hiện về phong trào Cần Vương tại Phú Yên, các cuộc khởi nghĩa của Lê Thành Phương, Nguyễn Hào Sự, Võ Trứ và Trần Cao Vân giai đoạn 1885-1900; tình hình kinh tế xã hội và phong trào yêu nước Phú Yên trước khi có Đảng; những dấu son lịch sử Phú Yên trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ.
Chuyên mục “400 năm Phú Yên” cũng đã đi sâu đề cập tinh hoa văn hóa đặc thù của vùng đất Phú Yên về sự nghiệp trồng người trong chiều dài lịch sử. Các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể đầy ấn tượng của vùng đất này trong tổng quan con đường di sản văn hóa nhân loại qua miền Trung Việt Nam; các tộc người cư trú lâu đời trên địa bàn đã chung tay đấu cật tạo nên sức mạnh đoàn kết của cộng đồng đa dân tộc Việt Nam xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; những đóng góp tích cực của các tôn giáo trong đời sống văn hóa tinh thần của vùng đất Phú Yên 400 năm…
Chuyên mục “400 năm Phú Yên” đã quy tụ được nhiều tấm lòng yêu mến Phú Yên tích cực cộng tác: Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư (Tác giả Non nước Phú Yên), Nhà sử học Nguyễn Đình Đầu (tác giả Địa bạ Phú Yên), Giáo sư Nguyễn Quốc Lộc (chủ biên Lịch sử Phú Yên thế kỷ XVII-XVIII), Giáo sư Huỳnh Lứa (Phó chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử TP Hồ Chí Minh), Phó giáo sư Đỗ Bang (Phó chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam phụ trách khu vực miền Trung, chủ biên Lịch sử Phú Yên thế kỷ XIX), Giáo sư Nguyễn Văn Nhật (Viện trưởng Viện Sử học Việt Nam, chủ biên Lịch sử Phú Yên giai đoạn 1900-1930), Giáo sư Nguyễn Phan Quang, tiến sĩ Nguyễn Thị Hòa (chủ biên Công trình làng cổ Phú Yên), tiến sĩ Phạm Ngọc Trâm (Đại học Khoa học Xã hội và nhân văn TPHCM), nghiên cứu sinh Ngô Minh Sang (Đại học Bình Dương)…
Những người con Phú Yên và hiện đang làm việc sinh sống tại Phú Yên đã dốc trọn tâm huyết nghiên cứu sở đắc phục vụ cho chuyên mục “400 năm Phú Yên”: tiến sĩ Nguyễn Xuân Đàm, tiến sĩ Đào Nhật Kim (Đại học Phú Yên), tiến sĩ Nguyễn Văn Thường (Đại học Phú Yên), thạc sĩ Nguyễn Hoài Sơn (Tổng biên tập Tạp chí Trí thức - Liên hiệp các hội Khoa học - Kỹ thuật Phú Yên), thạc sĩ Phan Thanh Bình (Báo Phú Yên)…
Đặc biệt, hai vị cách mạng lão thành: Nguyễn Duy Luân (nguyên Ủy viên TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên trong kháng chiến chống Mỹ và trong thời bình), Cao Xuân Thiêm (Phó bí thư Tỉnh ủy Phú Yên trong kháng chiến chống Mỹ, Quyền chủ tịch UBND tỉnh Phú Khánh)… những bậc đại thụ của phong trào cách mạng Phú Yên trong hai cuộc kháng chiến đã đóng góp cho chuyên mục những suy ngẫm ở dạng hồi ký về những cống hiến đặc sắc của quân dân Phú Yên trong hai cuộc kháng chiến dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Chuyên mục “400 năm Phú Yên” được phổ biến qua kênh Phú Yên điện tử đã lan xa, lan sâu đến bà con Phú Yên ở xa, kiều bào Phú Yên ở nước ngoài và bạn bè có tình cảm yêu mến Phú Yên, những vị khách quý có nhu cầu tìm hiểu về Phú Yên để hợp tác làm ăn.
Bước đầu, qua 450 số báo chuyên mục “400 năm Phú Yên” đạt được yêu cầu đề ra: tôn vinh các giá trị văn hóa, lịch sử Phú Yên qua chiều dài lịch sử; nêu bật được ý nghĩa xuyên suốt, lịch sử là một dòng chảy liên tục, truyền thống tốt đẹp của quá khứ tiếp sức cho hiện tại và hướng về tương lai.
Qua 450 số báo, chuyên mục “400 năm Phú Yên” đã hoàn thành nhiệm vụ đặt ra. Song lịch sử, văn hóa Phú Yên không chỉ có thế mà sâu rộng hơn nhiều. 450 số báo của chuyên mục cũng chỉ mới chuyển tải được đôi điều cơ bản, còn rất nhiều nội dung văn hóa lịch sử vô cùng phong phú đa dạng của vùng đất này cần được tiếp tục nghiên cứu chu đáo để phục vụ nhu cầu thông tin của bạn đọc về quê hương mến yêu.
Năm 2012 và những năm tiếp theo, các nội dung của chuyên mục “400 năm Phú Yên” sẽ được chuyển tải trên Báo Phú Yên trong chuyên mục “Quê hương mến yêu”, trang “Truyền thống”, “Văn hóa văn nghệ” và nhiều chuyên mục khác.
Trân trọng cảm ơn bạn đọc kính mến đã quan tâm theo dõi nội dung chuyên mục “400 năm Phú Yên” trong 450 số báo vừa qua. Chuyên mục tạm khép lại với năm 2011 và năm 2012 sẽ mở ra ở những chuyên mục mới để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của bạn đọc về bề dày, tầm cao, chiều sâu văn hóa lịch sử của quê hương mình.
PHÒNG BẠN ĐỌC
