Báo Phú Yên nhận đơn kêu cứu của hai ông Nguyễn Mực, Nguyễn Cam (thôn Trung Trinh, xã Xuân Phương, TX Sông Cầu) về việc xã Xuân Phương lấy diện tích đất ông đang nuôi cá và trồng rau câu chuyển sang cho một số hộ khác làm ruộng muối với hình thức tổ hợp. Sau khi Báo Phú Yên làm việc với UBND TX Sông Cầu về thư nại này, ngày 23/9/2010, tòa soạn nhận công văn số 741/UBND của UBND TX Sông Cầu trả lời như sau:
1. Thửa đất mà ông Nguyễn Mực, Nguyễn Cam yêu cầu đòi được công nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) thuộc thửa 494 bản đồ Địa chính II, diện tích 5.367m2. Nguyên trước đây, thửa đất này là của bà Nguyễn Thị Từng cho ông Nguyễn Thông (ông Thông là cha ruột của Nguyễn Mực và Nguyễn Cam) vào thời gian khoản năm 1977, không có chính quyền địa phương xác nhận. Sau đó, tại xã Xuân Phương có thành lập tập đoàn sản xuất, tập đoàn đã đưa toàn bộ diện tích 5.367m2 đất vào làm ăn tập thể. Đến năm 1983, nhà nước thu hồi và huy động nhân công địa phương cải tạo làm ao cá Bác Hồ nhưng do sử dụng không hiệu quả nên đến đầu năm 1987, cấp ủy và chính quyền địa phương họp thống nhất sẽ giao cho người ở tại địa phương có điều kiện đầu tư cải tạo lại để sản xuất muối.
1.1 Ngày 11/11/1987, các ông Tô Văn Dễ, Nguyễn Văn Em và bà Nguyễn Thị Hương (gọi là tổ hợp) cùng làm đơn xin phục hóa cải tạo lại để làm ruộng muối, được các cơ quan có thẩm quyền ký xác nhận: Đồng ý giao sử dụng và được miễn thuế nông nghiệp trong thời gian 5 năm, hết hạn thì giao lại cho HTX nông nghiệp Xuân Phương II quản lý. Sau đó, ông Tô Văn Dễ xin gia hạn thêm và được UBND xã Xuân Phương cho gia hạn thêm 2 năm, đến khi hết hạn thì ông Dễ phải có trách nhiệm giao lại cho UBND xã quản lý (theo Quyết định 632/QĐ-UB ngày 17/10/1994). Tuy nhiên, đến khi hết thời gian gia hạn ông Tô Văn Dễ không giao lại cho UBND xã Xuân Phương quản lý; ngày 12/4/1997 UBND huyện Sông Cầu (nay là UBND thị xã) ban hành Quyết định số 127/QĐ-UB thu hồi diện tích đất sản xuất muối 4.000m2 của ông Dễ vì đã hết thời hạn sử dụng đất theo Quyết định 632/QĐ-UB ngày 17/10/1994.
1.2 Ngày 12/9/1997, ông Dễ đã khởi kiện vụ án hành chính tại TAND huyện Sông Cầu (nay là TAND thị xã Sông Cầu) đối với Quyết định 127/QĐ-UB ngày 12/4/1997 của UBND huyện Sông Cầu. Theo đó, bản án hành chính sơ thẩm số 01/HC-ST ngày 28/5/1998 của TAND huyện đã tuyên: Công nhận Quyết định số 127/QĐ-UB ngày 12/4/1997 của UBND huyện Sông Cầu là hoàn toàn có căn cứ. Ông Dễ không đồng ý theo quyết định của bản án sơ thẩm đã tuyên, tiếp tục kháng cáo lên TAND tỉnh Phú Yên; ngày 24/9/1998 TAND tỉnh Phú Yên xét xử phúc thẩm. Theo đó, bản án hành chính phúc thẩm số 02/HC-PT đã tuyên: Chấp nhận đơn kháng cáo của ông Tô Văn Dễ, hủy án sơ thẩm, hủy Quyết định số 127/QĐ-UB ngày 12/4/1997 của UBND huyện Sông Cầu về việc thu hồi diện tích đất sản xuất muối 4.000m2 của ông Tô Văn Dễ do không đúng thẩm quyền vì: Theo quy định của Luật Đất đai năm 1993 thì đất làm muối là một trong các loại đất chuyên dùng nên thẩm quyền giao đất và thu hồi đất là UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Tuy nhiên, lãnh đạo UBND huyện lúc bây giờ không làm thủ tục đề nghị UBND tỉnh thu hồi theo bản án hành chính phúc thẩm số 02/HC-PT của TAND tỉnh Phú Yên.
Căn cứ quy định Luật Đất đai năm 2003, đất sản xuất muối thuộc loại đất nông nghiệp thì thẩm quyền giao đất, thu hồi đất là UBND cấp huyện.
Từ những cơ sở nêu trên, UBND huyện Sông Cầu không chấp nhận xem xét nội dung đơn yêu cầu được công nhận quyền sử dụng diện tích đất muối 5.367m2 thuộc thửa 494, bản đồ Địa chính II của ông Nguyễn Mực và Nguyễn Cam, lý do: đất công quản do Nhà nước quản lý. Theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Luật Đất đai năm 2003: Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã được giao theo quy định của Nhà nước cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
2. Riêng đối với trường hợp ông Tô Văn Dễ: Căn cứ khoản 10 Điều 38 Luật Đất đai năm 2003 quy định đối với các trường hợp mà Nhà nước thu hồi đất, đất được Nhà nước giao, cho thuê có thời hạn mà không được gia hạn khi hết thời hạn. Do đó, việc ông Tô Văn Dễ không giao lại đất cho Nhà nước là trái quy định pháp luật, nên ngày 30 tháng 11 năm 2007 UBND huyện Sông Cầu đã ban hành Quyết định 1911/QĐ-UBND thu hồi đất làm muối đối với hộ ông Tô Văn Dễ thường trú tại thôn Trung Trinh, xã Xuân Phương. Theo đó, diện tích đất thu hồi là 5.367m2 thuộc thửa 494, bản đồ Địa chính II.
Sau khi bàn hành Quyết định thu hồi diện tích đất làm muối đối với hộ ông Tô Văn Dễ, UBND huyện Sông Cầu đã giao trách nhiệm cho UBND xã Xuân Phương quản lý, có kế hoạch đưa vào sử dụng hiệu quả diện tích đất thu hồi (Quyết định 1911/QĐ-UBND). Tuy nhiên, đến nay UBND xã Xuân Phương vẫn không thực hiện Quyết định 1911/QĐ-UBND của UBND huyện trước đây (nay là thị xã). Do vậy, việc ông Nguyễn Mực và Nguyễn Cam cho rằng đến nay ông Tô Văn Dễ vẫn đang sử dụng diện tích đất thu hồi 5.367m2 là đúng thực tế.
Việc không thực hiện Quyết định 1911/QĐ-UBND thu hồi đất làm muối đối với hộ ông Tô Văn Dễ là trách nhiệm của Chủ tịch UBND xã Xuân Phương. UBND thị xã Sông Cầu sẽ tiếp tục chỉ đạo UBND xã Xuân Phương thực hiện Quyết định 1911/QĐ-UBND ngày 30 tháng 11 năm 2007 của UBND huyện Sông Cầu (trước đây) về việc thu hồi đất làm muối đối với hộ ông Tô Văn Dễ và đưa vào quản lý sử dụng theo quy định pháp luật.
