Đoàn ĐBQH tỉnh vừa tổ chức giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế (BHYT) giai đoạn 2009-2012 trên địa bàn Phú Yên. Kết quả giám sát cho thấy, qua nhiều năm triển khai, đến thời điểm này, tỉ lệ người dân tham gia BHYT thấp, chất lượng khám chữa bệnh BHYT và công tác quản lý, điều hành quỹ BHYT còn rất nhiều bất cập.
Đồng chí Nguyễn Thái Học phát biểu tại một buổi giám sát về việc thực hiện chính sách bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh - Ảnh: T.THẢO
NHIỀU LÝ DO
Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh, hiện số người dân tham gia BHYT tự nguyện còn hạn chế, chiếm tỉ lệ thấp so với dân số (chỉ tăng bình quân 12%/năm); đối tượng hộ cận nghèo mặc dù được Nhà nước tăng mức hỗ trợ đóng BHYT từ 50% lên 70% nhưng tỉ lệ tham gia chỉ đạt 15,6%. Làđối tượng có trách nhiệm tham gia BHYT nhưng số học sinh, sinh viên tham gia BHYT cũng chỉ có 76% (thống kê năm 2012), bao gồm cả học sinh thuộc diện nghèo, cận nghèo, thân nhân công an, bộ đội, diện chính sách.
Tình trạng người dân không mặn màvới BHYT như hiện nay có rất nhiều nguyên nhân. Chất lượng khám, chữa bệnh BHYT, đặc biệt thái độ của cán bộ y tế với người khám chữa bệnh BHYT chưa tốt. Tình trạng quá tải ở các bệnh viện, người bệnh phải xếp hàng từ rất sớm để lấy số khám bệnh, phải chen lấn, chờ đợi trong điều kiện nóng bức, chật chội… cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người từ chối tham gia BHYT. Chị Nguyễn Ngọc Khánh (Đông Hòa) cho biết: “Tuy thẻ BHYT đem lại nhiều lợi ích, nhưng tôi và nhiều người vẫn chưa tin tưởng vào loại hình dịch vụ này bởi đến khám bệnh tuyến dưới thì không yên tâm, trong khi việc chuyển lên tuyến trên lại khá khó khăn”. Còn bà Hoàng Thị Phương (TX Sông Cầu) thì bức xúc: “Tôi xin giấy đi khám bệnh ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh từ 7g sáng nhưng đến 10g vẫn ngồi đợi. Sáng nay, tôi phải nhịn ăn để xét nghiệm máu, nước tiểu, đi lại các khoa phòng chiếu chụp phim nên rất mệt. Cứ bảo cải tiến nhưng tại sao việc khám bệnh cho dân vẫn cứ chậm chạp như vậy? Năm sau, tôi không tham gia BHYT nữa”. Theo ông Trần Quang Vinh, Giám đốc BHXH Phú Yên, việc tổ chức cung ứng dịch vụ khám chữa bệnh cho người tham gia BHYT chưa tốt, nhất là cơ sở vật chất ở các bệnh viện huyện đang trong giai đoạn nâng cấp, trang thiết bị chưa đầu tư đúng mức; trạm y tế xã thì còn nhiều bất cập hơn, đặc biệt là việc thiếu bác sĩ. Bệnh viện tuyến tỉnh quá tải, thủ tục còn phiền hà, quy trình chuyển tuyến còn rắc rối… tạo thành một vòng luẩn quẩn. Bên cạnh đó, danh mục thuốc BHYT vẫn còn ít, chủ yếu là thuốc rẻ tiền khiến người dân chưa mặn mà với BHYT.
Ông Trần Quang Nhất, Phó chủ tịch UBND tỉnh, cho biết: “Tiến đến BHYT toàn dân là niềm mơ ước của người dân nghèo nhưng để thực hiện được điều này là một thách thức lớn, cần có sự chung tay của Nhà nước, cá nhân và cộng đồng xã hội. Luật BHYT đã đi vào cuộc sống nhiều năm nay nhưng phần đông người dân vẫn không mấy mặn mà với nó. Cần phải nhìn nhận khách quan, nhiều người chưa tin tưởng chất lượng khám chữa bệnh, ngại thủ tục rườm rà, cơ chế phối hợp, quản lý chưa đồng bộ. Với việc được hỗ trợ, lẽ ra số người tham gia phải nhiều nhưng khi bệnh nặng họ mới thấy lợi ích của thẻ BHYT. Theo thống kê của Sở Y tế, đến nay, Phú Yên có hơn 54% dân số tham gia BHYT. Đây vẫn là một con số khá khiêm tốn”. Ông Phan VũNhân, Giámđốc Sở Y tế thì nhìn nhận: “Hiện chất lượng khám chữa bệnh ở tuyến xã, huyện còn thấp, người bệnh không được hưởng dịch vụ kỹ thuật cao, đi khám chỉ được mấy chục nghìn đồng tiền thuốc. Vì thế, để thu hút người dân tham gia, các cơ sở y tế phải mạnh, phải đổi mới cách phục vụ; nếu không, BHYT của Nhà nước sẽ thua tư nhân”.
Người dân khám bệnh theo bảo hiểm y tế tại một bệnh viện ở Phú Yên - Ảnh: M.NGUYỆT
CẦN NÂNG CAO TÍNH HẤP DẪN
Thời gian qua, nhiều địa phương chưa kịp lập danh sách hộcận nghèo màchỉtập trung bình xét vàlập danh sách hộ nghèo nên nhiều người không biết mình thuộc diện được hỗ trợ. Vì vậy, chính quyền địa phương và các bên liên quan cần tuyên truyền nhiều hơn để dân hiểu về lợi ích của việc tham gia BHYT. Hiện các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật BHYT còn chậm, chưa đồng bộ, chưa thống nhất giữa Bộ Y tế và BHXH Việt Nam. Sự phối hợp quản lý, chỉ đạo thực hiện chính sách BHYT giữa ngành Y tế, LĐ-TB-XH và Tài chính với cơ quan BHXH tỉnh chưa chặt chẽ. Bên cạnh đó, việc đấu thầu thuốc cung ứng cho BHYT, tăng viện phí mới chưa phù hợp… là những yếu tố làm khó khăn, hạn chế trong thực hiện Luật BHYT. Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Quang Nhất cho biết: “Năm 2013, tỉnh đã đưa chỉ tiêu BHYT là một chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Các ngành phải tích cực phối hợp, rà soát lại những thủ tục để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho dân”.
Theo ông Trần Quang Vinh, hiện nhiều người dân chưa hiểu rõ, chưa hiểu chính xác về quyền lợi, nghĩa vụ của người tham gia BHYT và chưa hài lòng với công tác khám chữa bệnh bằng thẻ BHYT, đặc biệt là ở tuyến xã và tuyến huyện. Do đó, trong thời gian đến, các cấp, ngành cần đẩy mạnh tuyên truyền về chế độ, chính sách BHYT, nhất là ở khu vực nông thôn, bằng nhiều hình thức đa dạng, rộng khắp, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ tiếp cận, làm cho người dân hiểu rõ, hiểu sâu sắc hơn về quyền lợi trách nhiệm, ý nghĩa, mục đích vai trò của BHYT trong đời sống xã hội. Đồng thời, các ngành chức năng cần nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh cho bệnh nhân BHYT nhằm tháo gỡ khó khăn cho cả BHXH và người dân tham gia BHYT. Khi thấy BHYT thực sự có ích, thuận lợi, đảm bảo quyền lợi cho người bệnh, người dân mới hưởng ứng. Ông Nguyễn Anh Dũng, Phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết, thời gian qua, thầy thuốc ở bệnh viện khám chữa bệnh cho bệnh nhân có BHYT không khác gì đối với bệnh nhân khám bệnh thu tiền trực tiếp, đồng thời đề xuất: “Lãnh đạo BHXH tỉnh và Sở Y tế nên trực tiếp đối thoại, giải đáp và hướng dẫn cho người dân về chế độ, chính sách, quyền lợi, nghĩa vụ của người tham gia BHYT”.
Ông Nguyễn Thái Học, Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh, Trưởng đoàn giám sát, cho biết: “Hiện tỉ lệ người dân tham gia BHYT chỉ đạt hơn 54%. Tỉ lệ này đạt 70% trong năm nay là rất khó, tiến đến BHYT toàn dân càng khó hơn. Do đó, hàng năm, các cơ quan chức năng cần phải tổ chức hội nghị để tháo gỡ những khó khăn, bất cập. Đội ngũ làm BHYT còn thiếu và hạn chế về trình độ chuyên môn, chất lượng khám điều trị cho bệnh nhân có thẻ BHYT chưa thực sự nâng cao, mâu thuẫn về bội chi và kết dư BHYT qua các năm cần phải được giải quyết để gia tăng quyền lợi của người bệnh, góp phần bảo đảm an sinh xã hội”.
PHONG NHÃ
