Võ Ngọc Sang (người cắt tóc) - trẻ em lang thang được học nghề - Ảnh: Thu Thủy
Do đâu Phú Yên có số lượng trẻ em lang thang bán vé số tại thành phố Hồ Chí Minh cao, chỉ đứng sau Quảng Ngãi? Ba năm trước, Ủy ban Dân số - gia đình - Trẻ em Phú Yên đã tiến hành điều tra và những nguyên nhân chính được chỉ ra: Phần lớn các em thuộc gia đình nghèo khó, đông con, không có việc làm ổn định. Cha mẹ các em thiếu quan tâm, chăm sóc, nhận thức về trách nhiệm không đúng mức. Các xung đột giữa vợ chồng, giữa cha mẹ con cái cũng đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý trẻ em. Bên cạnh đó, có thể do chán học, bỏ học nghe lời rủ rê lôi kéo của bạn bè xấu, một số em bỏ nhà đi thang lang.
Hàng loạt các giải pháp, kế hoạch vận động đưa các em về với gia đình được triển khai từ tỉnh đến cơ sở. Ủy ban Dân số - Gia đình - Trẻ em Phú Yên đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục tư vấn nhằm giúp gia đình, trẻ em và cộng đồng dân cư nhận thức rõ hơn về những nguy cơ, tác hại đối với trẻ em lang thang kiếm sống trên đường phố. Nhiều gia đình đã cam kết với chính quyền địa phương không để con mình tiếp tục lang thang. Song với một số gia đình khó khăn về kinh tế, mẹ góa con côi, nếu trẻ hồi gia thì cuộc sống sẽ khó khăn hơn. Vì vậy họ vẫn chấp nhận cho con mình tiếp tục ở lại thành phố Hồ Chí Minh kiếm tiền.
Theo thống kê mới nhất, toàn tỉnh hiện còn 73 em lang thang ở TP Hồ Chí Minh, 288 em trở về nhà, tiếp tục đến trường và được giúp học nghề. Có được kết quả này là nhờ sự chỉ đạo và hỗ trợ kinh phí kịp thời; các ngành và địa phương đồng tình ủng hộ; sự nhiệt tình của đội ngũ cộng tác viên và cán bộ chuyên trách Dân số - Gia đình - Trẻ em.
Sau khi hồi gia, mỗi em được nhận tiền trợ giúp 480.000 đồng. Ủy ban Dân số - Gia đình và trẻ em các cấp đã tạo điều kiện cho 48 em được học nghề cắt may, cắt tóc nam, 139 em tiếp tục học văn hóa. Công tác phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội được củng cố ở tuyến huyện, xã, chính quyền giúp đỡ những gia đình có trẻ em lang thang, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn bằng cách tạo công ăn việc làm, giúp đỡ về vốn… Các câu lạc bộ Gia đình phát triển bền vững, Dự án Lồng ghép dân số với phát triển gia đình bền vững thông qua hoạt động tín dụng cũng tuyên truyền vận động gia đình đưa trẻ em lang thang hồi gia vào các buổi sinh hoạt định kỳ. Các hộ gia đình được nhận vốn vay ưu đãi để tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo, gắn mục tiêu thực hiện các chương trình phát triển kinh tế xã hội với nhiệm vụ phòng ngừa, giải quyết tình trạng trẻ em lang thang. Theo ông Bùi Thanh Tuấn - Chủ nhiệm Ủy ban Dân số - Gia đình - Trẻ em tỉnh Phú Yên, đó là giải pháp chiến lược nhằm phòng ngừa và giải quyết tận gốc tình trạng trẻ em lang thang kiếm sống đến 2010.
Tuy nhiên những khó khăn và thách thức cũng đang làm các nhà chức trách đâu đầu. Tình trạng thiếu việc làm, thu nhập thấp trong khi giá cả ngày càng leo thang khiến một bộ phận trẻ em phải bỏ học, thất học để lang thang kiếm sống, làm những việc nặng nhọc trong môi trường không an toàn. Trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ có cha mẹ ly hôn, chưa được quan tâm đúng mức có khả năng làm tăng số trẻ lang thang trong thời gian tới…
Đề án “Ngăn chặn và trợ giúp trẻ em lang thang kiếm sống giai đoạn 2005 - 2010” hiện đã hoàn thanh. Ngoài tiếp tục tuyên truyền, trợ giúp kinh tế, tạo việc làm cho các em, đề án nhấn mạnh đến việc tăng cường biện pháp của gia đình và các cấp chính quyền. Các bậc cha mẹ phải cam kết có trách nhiệm với con mình; chính quyền địa phương có biện pháp giải quyết phù hợp, tạo điều kiện cho gia đình từng bước ổn định cuộc sống, giúp trẻ em lang thang tái hòa nhập cộng đồng; đưa nội dung “không có trẻ em lang thang” vào tiêu chuẩn gia đình văn hóa, làng văn hóa, khu văn hóa…
VŨ HOÀNG
