Hơn 23 năm nuôi chồng bại liệt, con động kinh, thêm mẹ già đau yếu, chị Nguyễn Thị Lại ở thôn Quy Hậu, xã Hòa Trị (huyện Phú Hòa) được biết đến như một tấm gương người vợ đảm đang.

Chị Lại chăm sóc chồng - Ảnh: K.CHI

THÂN GÁI DẶM TRƯỜNG

Ngôi nhà nhỏ nằm bên con đường bê tông nông thôn phẳng lì, anh Dương Văn Bá, ngồi trên chiếc xe lăn cùng những người hàng xóm hàn huyên, tâm sự. Chị Nguyễn Thị Lại, vợ anh đứng bên cạnh, chốc chốc lại xoa bóp, trở chân cho chồng đỡ mỏi. Đó là hình ảnh mà dường như ngày nào bà con vùng quê yên bình này cũng thấy của đôi vợ chồng này.

Dấu ấn của cuộc sống cơ cực như hằn lên khuôn mặt nhỏ nhắn, đôi vai gầy guộc của người phụ nữ tuổi 54. Quê ở huyện Ninh Hòa (tỉnh Khánh Hòa), năm 1977, chị Lại ra xã Hòa An để theo học lớp nông lâm nghiệp và gặp được anh Dương Văn Bá (SN 1958) ở Hòa Trị rồi kết nghĩa vợ chồng. Sau ngày cưới, chị lại vô Ninh Hòa tiếp tục làm công việc, còn anh ở lại Phú Yên, sau đó cũng vào TP Nha Trang làm được một thời gian. Thời gian sau, anh Bá về Phú Yên làm ở HTX Hòa Trị 1 với công việc của người thủ kho nhập xuất thuốc trừ sâu, phân bón, chị Lại cũng  về quê chồng làm lụng, phụ chồng trang trải sinh hoạt trong gia đình. Cuộc sống gia đình của đôi vợ chồng trẻ càng hạnh phúc hơn khi lần lượt ba người con (hai gái, một trai) ra đời. Ngôi nhà nhỏ ngày càng rộn rã tiếng cười bởi cuộc sống của gia đình “tam đại đồng đường”. Bất hạnh ập đến với gia đình họ khi anh Bá bất ngờ bị bệnh, dẫn đến bại liệt. Gánh nặng gia đình từ đó đổ lên đôi vai gầy của chị Lại. Khó khăn chồng chất, đến bữa cơm có hôm vợ chồng anh chị cũng không lo nổi, cả nhà nhịn đói nhìn nhau.

Chị Lại kể: Năm 1986, anh Bá bắt đầu thấy nóng ở lưng, trong người lúc nào cũng nóng ran. Hai vợ chồng bỏ công việc đưa nhau đi tìm thầy chữa trị, nhưng bác sĩ lắc đầu và bảo cơ thể anh đã bị nhiễm thuốc trừ sâu quá nặng, lan truyền trong máu, khó chữa được. Nhưng còn nước còn tát, trong nhà còn bao nhiêu tiền, hai vợ chồng đều gói ghém đi từ các bệnh viện ở Nha Trang, Sài Gòn, về Phú Yên rồi ra Quy Nhơn… Những đơn thuốc đắt tiền cứ xếp thành chồng, cuốn đi tất cả những gì có giá trị của vợ chồng anh chị. Giờ không còn gì để bán kiếm tiền mua thuốc nữa, hai vợ chồng đành chấp nhận ở nhà mặc cho số phận đến đâu thì đến. Bệnh tình anh càng ngày càng nặng, đi không được, cứ bấu víu vách nhà lê từng bước chân, đến vài năm gần đây được Nhà nước cấp cho chiếc xe lăn, giờ cũng đã mòn bánh…

Sự thật quá tàn nhẫn với chị Lại, nhưng chị cũng lo cho hai người con gái xây dựng gia đình. Năm 2004 người con trai trở bệnh động kinh ngày càng nặng. “Mỗi lần động kinh là nó đập phá hết, nên nhà cũng không có gì, có mỗi chiếc ti vi đáng giá, nó lên cơn rồi cũng đập luôn. Tháng trước, mấy đứa bạn ở quê đến tặng lại một chiếc để xem. Lúc trước, chưa trở bệnh, nó cũng là lao động chính trong gia đình, nay thì...”, chị Lại bỏ lửng câu nói.

THÁNG NGÀY GIAN KHÓ, BAO GIỜ VƠI?

Tuổi trẻ cứ dần đi qua cùng bao nỗi nhọc nhằn, người phụ nữ trước mặt tôi chưa đến 40 cân. Sau bệnh tình của chồng, chị Lại còn quay sang chăm sóc người mẹ chồng 82 tuổi, đau yếu, người con động kinh, ngây dại. Tất cả thu nhập của gia đình chị Lại từ lâu chỉ trông chờ vào vài ba con vịt và ruộng, cộng với số tiền trợ cấp người cao tuổi. Ngần ấy năm chăm chồng, con, mẹ chồng, chị chưa hề có ý định bỏ cuộc. Chị kể, có người nói chị hay là bỏ chồng đi rồi về quê, kiếm việc làm cho khỏe thân chứ đời còn dài mà. Trước những câu nói ấy, chị mỉm cười. Chị Lại bộc bạch: “Sống phải có trước có sau. Hồi trước khi tôi bị bệnh, anh Bá cũng chăm chỉ làm ăn, nuôi vợ nuôi con, chứ có phải chơi bời, lười lao động đâu. Hơn nữa, đã là vợ chồng sao lại đối xử như vậy”. Dạo trước, vợ chồng chị dắt díu nhau vào TP Hồ Chí Minh để bán vé số, nhưng thời gian sau chị lại nghĩ như mình có tội với chồng, như là đang lợi dụng bệnh tật của chồng, thế rồi dắt nhau về quê rau cháo qua ngày.

Giờ cả hai vợ chồng anh Bá, chị Lại đều không có tài sản gì. Bà Đặng Thị Lý, mẹ anh Bá, giàn giụa nước mắt: “Tội hai đứa, cả đời ăn ở hiền lành. Lấy nhau không bao lâu, nay lại bệnh tật hành hạ mà không có khả năng chạy chữa. Tui sắp gần đất xa trời rồi, thấy con thế này ruột gan đau như cắt, tôi thương con Lại như con ruột, nó không nề hà gian khổ, khó khăn, chịu thương chịu khó nuôi chồng, nuôi con, nuôi tôi đến ngày hôm nay”. Ông Lưu Văn Tỵ, hàng xóm của anh Bá, cho hay: “Gia đình anh Bá giờ đây có hoàn cảnh khó khăn nhất xóm này. Bà con lối xóm thương tình ngày ngày đến an ủi vợ chồng anh ấy, rồi chia nhau bát gạo vậy thôi. Ai cũng nghèo cả lấy đâu ra giúp tiền cho vợ chồng chạy chữa bệnh tật”.

Chia tay gia đình chị Lại, với những số phận nghiệt ngã đang rơi vào bế tắc, những khuôn mặt buồn nhìn xa xăm ra cánh đồng bạc trắng nước, chúng tôi thật chạnh lòng.

KIM CHI