Ở nhiều vùng nông thôn hiện nay, tình trạng bạo lực gia đình (BLGĐ) vẫn diễn ra với nhiều mức độ, hình thức khác nhau, trong đó nạn nhân chủ yếu là phụ nữ. Làm thế nào để ngăn chặn và giải quyết vấn đề này, là câu hỏi không dễ trả lời.

Ông Trần Quang Bình, thành viên Nhóm phòng chống BLGĐ của thôn Phú Diễn Ngoài vận động người dân trong thôn xây dựng gia đình “No ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc” - Ảnh: N.DUNG

 

Hiệu quả từ một mô hình

Bây giờ thì Nhóm phòng chống BLGĐ của thôn Phú Diễn Ngoài (xã Hòa Đồng, huyện Tây Hòa) đã trở thành địa chỉ tin cậy để giải quyết các vụ việc liên quan đến BLGĐ cho người dân nơi đây. Nhóm được thành lập từ tháng 8/2008. Thời gian qua, cùng với tinh thần trách nhiệm và uy tín trên địa bàn dân cư, năm thành viên trong nhóm bao gồm trưởng thôn, công an viên, tổ trưởng tổ phụ nữ, trưởng ban công tác Mặt trận, tổ trưởng tổ nông dân trong thôn đã kịp thời can thiệp khá nhiều vụ việc liên quan đến BLGĐ tại cơ sở. Ông Trần Quang Bình, một thành viên trong nhóm cho hay: “Tại địa phương chúng tôi, BLGĐ không chỉ xảy ra với những gia đình nông dân, mà còn xuất hiện cả những gia đình trí thức. Nguyên nhân chủ yếu là người chồng hay say rượu, không chí thú làm ăn, đời sống kinh tế khó khăn… dẫn đến tình trạng vợ chồng xúc phạm nhau. Như vợ chồng anh N.B.L hay N.V.L. Hai bên hục hặc, mâu thuẫn kéo dài rồi xảy ra tình trạng đánh đập, nhục mạ, “khủng bố” tinh thần”. Với mục tiêu là can thiệp kịp thời để tránh những tình trạng đáng tiếc xảy ra, nhóm luôn quan tâm, theo dõi những vùng, đối tượng có nguy cơ bị bạo lực, kịp thời can thiệp, giúp đỡ, đồng thời tư vấn giáo dục những đối tượng vi phạm để có biện pháp ngăn chặn. Cùng với xây dựng quy chế hoạt động cụ thể, như lồng ghép nội dung phòng chống BLGĐ vào các buổi họp chi bộ và họp thôn, tổ chức cho các cặp vợ chồng tham gia sinh hoạt hàng quý về phòng chống nạn bạo lực trong gia đình, nhóm còn kêu gọi sự vào cuộc của các thành viên khác trong gia đình, dòng họ để ngăn chặn tình trạng BLGĐ diễn ra… Qua đó, giúp mọi người hiểu rằng BLGĐ là hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm quyền con người, cần phải ngăn chặn, không để bạo lực xảy ra trong gia đình. Ông Đỗ Tấn Lộc, trưởng thôn đồng thời là trưởng nhóm, thổ lộ: “Mỗi lần hòa giải thành công một vụ việc là các thành viên trong nhóm cảm thấy “nhẹ người” vì gia đình ấy không những đầm ấm mà xóm làng cũng được yên vui”.

Đáng mừng là không chỉ ở xã Hòa Đồng mới có Nhóm phòng chống BLGĐ, mà các xã như Hòa Phong (huyện Tây Hòa), An Ninh Tây, thị trấn Chí Thạnh (huyện Tuy An) cũng đã thành lập các nhóm này. Đến thời điểm hiện nay, hoạt động các nhóm phòng chống BLGĐ đã mang lại những hiệu quả tích cực, hòa giải thành công khá nhiều vụ BLGĐ.

Câu hỏi “khó”

Năm 2009, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thi hành Luật Phòng chống BLGĐ trên địa bàn Phú Yên nhằm nâng cao nhận thức, sự hiểu biết của cộng đồng về BLGĐ, phòng chống BLGĐ; tạo sự đồng thuận, ủng hộ của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức xã hội, những người có uy tín trong cộng đồng đối với phòng chống BLGĐ.

Với mục đích vừa nâng cao nhận thức của người dân, vừa kêu gọi các cấp, các ngành có liên quan vào cuộc phòng chống BLGĐ, thời gian qua, bên cạnh việc thành lập các nhóm phòng chống BLGĐ, Sở VH-TT-DL Phú Yên cũng đã tăng cường truyền thông về bình đẳng giới và phòng chống BLGĐ gắn với cuộc vận động xây dựng gia đình văn hóa ở khu dân cư; thành lập và duy trì hoạt động 192 CLB gia đình phát triển bền vững tại 50 xã, phường thị trấn, thu hút trên 5.760 hộ gia đình tham gia.

Với tổ chức đại diện bảo vệ cho quyền lợi hợp pháp chính đáng của phụ nữ, Hội LHPN tỉnh cũng đã triển khai nhiều hoạt động phòng chống BLGĐ như thực hiện tốt cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” mà nòng cốt là xây dựng gia đình “No ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”. Hội cũng đã đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho người dân nói chung và phụ nữ nói riêng về bình đẳng giới và phòng chống BLGĐ…

Nhưng sau tất cả những nỗ lực của các ngành chức năng, Luật Phòng chống BLGĐ đi vào cuộc sống vẫn gặp không ít trở ngại. Trong khi thực tế vẫn xảy ra không ít vụ BLGĐ như con cái - cha mẹ, chồng - vợ đánh nhau không chỉ gây ra những đau đớn về thể xác và tinh thần mà còn cướp đi sinh mạng của bao người. Nạn bạo lực gây nên nhiều tổn thất nghiêm trọng cho phụ nữ. Nó không chỉ hạn chế sự tham gia của phụ nữ vào đời sống xã hội, gây hậu quả về thể chất, tâm lý cho họ mà còn với cả trẻ em, gia đình và toàn xã hội.

Làm thế nào để can thiệp, hỗ trợ kịp thời và giải quyết hiệu quả tình trạng BLGĐ vẫn là câu hỏi “khó”. Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH Phạm Thị Tương Lai cho rằng: “Trở ngại và khó khăn lớn nhất của phòng chống BLGĐ hiện nay là việc tiếp cận các đối tượng, vì hầu như phần lớn những người đàn ông có hành vi BLGĐ đều cho rằng đó là việc riêng tư trong gia đình họ. Còn những người phụ nữ, nạn nhân chủ yếu của BLGĐ thì mang nặng tâm lý e ngại “xấu chàng hổ ai”, không muốn “vạch áo cho người xem lưng”. Thế nên, có những trường hợp BLGĐ vẫn mãi ở sau cánh cửa riêng tư của gia đình. Hơn nữa, việc tuyên truyền giáo dục về các luật: Hôn nhân gia đình, Bình đẳng giới, Phòng chống BLGĐ vẫn chưa sâu và chưa đến được trọn vẹn, đầy đủ với người dân, trong khi định kiến “trọng nam khinh nữ” vẫn còn ăn sâu trong tiềm thức của nhiều người”. Cũng như ông Nguyễn Văn Thành, cán bộ chuyên trách công tác gia đình của Sở VH-TT-DL Phú Yên, bà Nguyễn Thị Minh Thùy, Trưởng Ban Chính sách - Luật pháp của Hội LHPN tỉnh có cùng quan điểm: Trở ngại đáng buồn nhất trong việc thực thi phòng chống BLGĐ ở cơ sở hiện nay là sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể chưa thực sự đồng bộ, thậm chí còn cho rằng đó là chuyện nội bộ gia đình, chứ không phải là chuyện của xã hội, của cộng đồng.

NGỌC DUNG