Chỉ tính từ năm 2003 đến nay, ở thôn Sơn Nghiệp (xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa) đã có 7 người chết vì bệnh ung thư, đa phần là ung thư dạ dày. Có nhà đến 3-4 người chết vì cùng một căn bệnh. Người dân lo sợ vì nghi rằng nguồn nước họ đang sử dụng bị nhiễm độc.

 

ĐÃ CÓ 12 NGƯỜI CHẾT VÌ UNG THƯ

 

Không người dân nào ở thôn Sơn Nghiệp không hoảng sợ khi thấy những người hàng xóm trong thôn lần lượt qua đời vì bệnh ung thư. Bà Vũ Thị Dậu, Bí thư chi bộ Đảng kiêm trưởng thôn Sơn Nghiệp nói: “Hãi quá, thấy người ta chết mà mình ăn ngủ cũng không yên vì lo lắng. Cả thôn này bây giờ ai cũng hoang mang cả”.

 

Anh Nguyễn Văn Thủy, người đã mua lại ngôi nhà của một đôi vợ chồng đã chết vì ung thư dạ dày ở Sơn Nghiệp, cho biết anh rất lo lắng khi sử dụng nguồn nước nghi là nhiễm độc thuốc BVTV ở đây - Ảnh: K.DUY

 

Theo lời bà Dậu, đa phần những người chết vì ung thư ở thôn Sơn Nghiệp đều ở tuổi trung niên, quãng trên dưới 40 và phần lớn là ung thư dạ dày. “Người xấu số đầu tiên là ông Phạm Văn Đoàn, sinh năm 1960, mất vào ngày 9-10-1991 âm lịch. Kể từ đó, thỉnh thoảng trong thôn lại có người chết vì ung thư. Thế nhưng từ năm 2003 đến giờ, số người chết vì ung thư tăng nhanh quá, đã có đến 7 người chết rồi” – bà Dậu cho biết.

 

Tính đến nay, đã có 12 người chết vì ung thư, trong đó có 9 người ở thôn Sơn Nghiệp và 3 người ở thôn Sơn Trường lân cận. 12 trong số những người chết này là vì ung thư dạ dày, người còn lại (là thanh niên, sinh năm 1981) chết vì ung thư máu. Điều đáng lưu ý hơn nữa là có khá nhiều người trong cùng một gia đình mắc bệnh ung thư và đã chết, như vợ chồng ông Phạm Văn Đoàn – Phan Thị Oanh; em trai bà Oanh là Phan Hùng Vĩ; vợ chồng Nguyễn Văn Vương – Tăng Thị Lâm; vợ chồng Trần Đình Nho – Nguyễn Thị Mơ... Ngoài ra, có đến hàng chục phụ nữ trong thôn Sơn Nghiệp bị u xơ tử cung, u nang buồng trứng, u vú... đã và đang phải đến các bệnh viện tại TP Hồ Chí Minh để điều trị. Cũng theo bà Vũ Thị Dậu, hiện trong thôn có một cô gái sinh năm 1985 cũng đang mắc bệnh ung thư dạ dày...

 

VÌ NGUỒN NƯỚC NHIỄM ĐỘC?

 

Bác sĩ Đoàn Văn Hải, Trung tâm Y tế Dự phòng Phú Yên:   Hiện chưa có nghiên cứu xác nhận thuốc BVTV gây bệnh ung thư   Hóa chất gây ung thư hiện đã xác định được liên quan đến những kim loại nặng như asen, crom, những chất có mùi thơm... Còn việc thuốc BVTV có gây bệnh ung thư hay không thì hiện mới chỉ dừng lại ở mức nghi ngờ vì chưa có nghiên cứu nào xác nhận chuyện này. Tuy nhiên, cũng có thể có những kim loại nặng lẫn trong thuốc BVTV gây nên ung thư.   Riêng ung thư dạ dày thường có hai tác nhân chính gây nên là hút thuốc và uống nhiều rượu bia.   Những người dân ở nông trường không chỉ nhiễm độc thuốc BVTV thông qua đường ăn uống, mà nếu trong quá trình sử dụng không bảo hộ an toàn, họ còn có thể bị nhiễm qua da, qua đường hô hấp... Những loại thuốc BVTV nếu tích lũy lâu có thể gây nên những căn bệnh mạn tính như viêm bàng quang, đau dạ dày, rối loạn thần kinh...

Đa số dân cư của Nông trường Sơn Thành là người từ miền Bắc vào làm từ giữa những năm 1980 rồi định cư luôn tại đây. Ông Thái Bá Tịnh, người dân của thôn Sơn Nghiệp, cho biết: “Những khu dân cư của nông trường được lập ở dưới chân những quả đồi bởi dưới thấp mới có thể đào giếng dễ có nguồn nước, còn trên đồi là diện tích canh tác. Chúng tôi đang nghi ngờ nguồn nước bị nhiễm độc vì ở đây “ăn” nước mạch ngang, lại cuối nguồn, có thể bị nhiễm các hóa chất của thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) dùng để bón cây trước đây”.

 

Thôn Sơn Nghiệp vốn là vùng sản xuất tiêu nổi tiếng thuộc Đội 2 và Đội 6 của Nông trường Sơn Thành. Theo những người dân địa phương, đây là loại cây cần bón nhiều thuốc BVTV nhất. Ông Nguyễn Văn Hân, hiện là trưởng thôn Sơn Trường, trước kia là đội trưởng đội sản xuất số 2 của Nông trường Sơn Thành, cho biết: “Năm 1981, nông trường bắt đầu trồng tiêu và khu vực thuộc thôn Sơn Nghiệp bây giờ là vùng tiêu thụ thuốc bảo vệ khiếp nhất. Thời đó các kiến thức về khoa học kỹ thuật không nhiều, người ta thường chỉ canh tác theo kinh nghiệm là chính nên việc lạm dụng phân bón, thuốc trừ sâu diễn ra khắp nơi”. Theo nhiều người dân, 1 ha tiêu mỗi năm được bón hơn 1 tạ của các loại thuốc như Funfadan, Vofatox, PI58, Mocap, Mecine, Sunfat đồng... để trừ mối, kiến, sâu đục thân. Trước đó, những loại thuốc rất độc như DDT, 666... cũng được sử dụng ở đây rất nhiều. Người dân nghi rằng theo thời gian, những loại thuốc BVTV này thẩm thấu vào đất và đến mạch nước mà họ đang dùng sinh hoạt hiện nay.

 

Thêm một dẫn chứng đáng lưu ý, theo một người dân tên Trần Kim Quy, hồ Suối Hiền ở thôn Sơn Nghiệp rộng 40ha được đào để lấy nước tưới cho nông trường trước kia, được một số người dân góp vốn nuôi cá nước ngọt, nhưng cá nuôi hiện nay chậm lớn hơn trước đây, đặc biệt là vụ 1999-2000, cá chậm lớn so với bình thường đến 30%. “Mỗi khi có mưa đầu mùa, nước từ các triền đồi chảy xuống mang theo các loại chất độc bón cây là cá chết nổi lềnh bềnh” – ông Quy nói.

 

Những người dân bị bệnh ung thư ở hai thôn Sơn Nghiệp, Sơn Trường có phải là do uống nước bị nhiễm thuốc BVTV hay vì những nguyên nhân nào khác, đó là vấn đề mà các nhà khoa học và các cơ quan hữu quan cần sớm nghiên cứu để có hướng giải quyết. Chủ tịch UBND xã Sơn Thành Tây, ông Nguyễn Văn Toản, cho biết: “Xã đang tập hợp kiến nghị của người dân để gởi đến cơ quan chức năng. Chúng tôi rất mong các cơ quan khoa học, môi trường sớm về Sơn Nghiệp, Sơn Trường”.

 

NGUYỄN QUỐC KHƯƠNG