Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình ở Phú Yên đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ...

Tổ chức thi tìm hiểu cách phòng chống các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục cho vị thành niên và gia đình ở TX Sông Cầu- Ảnh: T.THẢO

 

Số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở Phú Yên đã đạt mức sinh thay thế và đạt 1,96 con. Điều này giúp giảm áp lực của gia tăng dân số đối với phát triển kinh tế - xã hội cũng như đối với vấn đề an sinh xã hội, đồng thời góp phần để người dân tiếp cận một cách thuận tiện và hiệu quả hơn với chăm sóc y tế, giáo dục, việc làm và các dịch vụ xã hội khác.

Tỉ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi (IMR), một chỉ báo phát triển quan trọng đã giảm từ 43/1.000 ca sinh sống năm 1999 xuống còn 21/1.000 ca sinh sống. Tỉ lệ tử vong thấp trong những năm qua khẳng định sự tiến bộ trong nỗ lực đạt được các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ.

Chăm sóc trước sinh cũng đạt được nhiều cải thiện. Cụ thể, tỉ lệ phụ nữ mang thai khám thai ít nhất 3 lần đạt hơn 90%; giảm thiểu các tai biến sản khoa, có thai ngoài ý muốn, nạo phá thai và tăng số cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại. Chất lượng chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình dần được cải thiện và nâng cao, bao gồm khám và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiễm đường sinh sản và công tác phòng chống HIV/AIDS. Tỉ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng giảm 40% năm 1999 còn 20% năm 2009.

Mặc dù, đã được nhiều thành tựu như vậy, nhưng Phú Yên vẫn phải đối mặt với thách thức. Cụ thể, mức sinh, tỉ lệ tử vong trẻ em, tỉ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng tuy đã giảm nhanh nhưng vẫn còn chênh lệch giữa các vùng. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình vẫn chưa đáp ứng nhu cầu, đặc biệt là lứa tuổi vị thành niên và thanh niên trẻ, đối tượng còn bị hạn chế trong tiếp cận thông tin về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, giáo dục kỷ năng sống và các dịch vụ thân thiện với thanh niên. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS vẫn còn nguy cơ lây lan. Do vậy, nhu cầu cấp bách là cần hỗ trợ để đảm bảo tiếp cận rộng rãi các thông tin, cung cấp dịch vụ sức khỏe sinh sản thông qua hệ thống y tế và chú ý đến các nhóm dân số dễ bị tổn thương, đặc biệt là dân tộc thiểu số, phụ nữ và những người trẻ tuổi.

Mức sinh giảm nhanh, kéo theo nhóm trẻ em 0-14 tuổi giảm nhanh từ 41% năm 1989 giảm xuống còn 27% năm 2009, nhóm người lao động tăng từ 48% lên 64% và nhóm người già trên 60 tuổi tăng từ 7% lên 9%. Tỉ lệ phụ thuộc chung của Phú Yên năm 2009 là 51%. Điều này cho thấy Phú Yên cũng như cả nước đang bước vào thời kỳ “cơ cấu dân số vàng”. Đây cũng là cơ hội cho Phú Yên có nguồn lao động dồi dào nhưng cũng là thách thức về tạo việc làm, giáo dục và an sinh xã hội.

Trong khi chuẩn bị cho việc tận dụng “cơ cấu dân số vàng”, tỉ lệ người già đang tăng nhanh cũng sẽ là thách thức lớn về việc giải quyết an sinh xã hội cho người già trong điều kiện nền kinh tế của tỉnh còn nhiều khó khăn. Mức sinh của Phú Yên giảm dưới mức sinh thay thế trong khi tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn còn đã làm xuất hiện tình trạng chọn lựa giới tính khi sinh. Năm 1999 Phú Yên là một trong những tỉnh có tỉ số giới tính khi sinh thấp nhất nước (100 bé trai/100 bé gái) thì năm 2009 đã tăng lên 110 bé trai/100 bé gái, vượt ngưỡng quy luật sinh đẻ tự nhiên (103-108 bé trai/100 bé gái). Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc tiếp tục giám sát thực hiện Pháp lệnh Dân số và Nghị định của Thủ tướng Chính phủ về việc cấm tất cả mọi hình thức xác định và lựa chọn giới tính thai nhi, cũng như cần thực hiện các nỗ lực để tăng cường giáo dục người dân về quyền con người và để thúc đẩy bình đẳng giới nhằm đề cao vai trò quan trọng của phụ nữ cả trong gia đình và xã hội..

Sự biến đổi khí hậu cũng là một đe dọa lớn ở Phú Yên. Là một tỉnh đối mặt trực tiếp với biển Đông, mỗi năm thường hứng chịu vài cơn bão, Phú Yên sẽ là một trong các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu do khả năng nước biển dâng cao. Biến đổi khí hậu có thể làm những người dễ bị tổn thương hiện nay sống vất vả hơn vì họ sẽ khó khăn hơn nhiều trong việc thích nghi với những tác động gây ra bởi biến đổi khí hậu.

Vì vậy, để đảm bảo con người luôn là trọng tâm của quá trình phát triển, chúng ta cần phối hợp mọi lực lượng để bảo vệ các thành tựu đã đạt được, đồng thời giải quyết có hiệu quả những nguy cơ và thách thức trong thời gian đến.

ĐỖ THỊ NHƯ MAI

Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên