Ngày 7/1/1979, Campuchia được giải phóng. Đây cũng là dấu mốc gắn kết tuổi xuân Nguyễn Văn Hiệu, với 9 năm (1979-1987) làm nhiệm vụ quốc tế trên đất bạn, để lại trong anh những kỷ niệm khó quên của đời binh nghiệp.
Anh Nguyễn Văn Hiệu. - Ảnh: H.THẾ
Tôi đến nhà anh Nguyễn Văn Hiệu, sinh năm 1954, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường Phú Thạnh (TP Tuy Hòa) khi anh đang “áo mão cân đai” chuẩn bị cho buổi gặp mặt giao lưu của phường, nhân kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Ở đó, tôi được nghe anh tâm sự về một thời làm chuyên gia trên đất Campuchia.
Ngày 25/1/1979, sau khi chốt giữ bờ sông Tôn-Lê-San bàn giao lại đơn vị mới tiếp quản, trung đoàn 726 của anh về đóng quân ở XA và XB, chốt trục đường 19 (tỉnh Natari - Campuchia). Hôm ấy, trung đoàn quyết định tổ chức cho bộ đội ăn tết. Gọi là ăn tết, nhưng rất lặng lẽ vì họ còn đảm bảo trực chiến. Từng trung đội tự tổ chức đón giao thừa nhưng phải đảm bảo sẵn sàng chiến đấu. Từng tiểu đội quây quần theo nhóm chuyền tay nhau điếu thuốc, lặng lẽ nhớ về tết ở quê nhà.
Sáng mùng 1 Tết Kỷ Mùi (30/1/1979), cả đơn vị ai cũng dậy sớm, quân phục chỉnh tề, từng tiểu đội cũng tổ chức “xông đất” với nhau và tập trung về trung đoàn để chào cờ, nghe đọc thư chúc tết của Chủ tịch nước và của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Kỷ niệm “nổi tiếng” nhất của anh là tiết mục “Nẫu ca” (bài Trách thân), được anh em vỗ tay rầm rộ…
Tháng 1/1980, anh làm chuyên gia tại xã Ô Đầm Bon 1, huyện Xăng-Ke, tỉnh Bắt Tam Băng. Lúc này anh là thiếu úy thuộc Tiểu đoàn 42, Đoàn 7704, Bộ Tư lệnh Mặt trận 479. Chức vụ của anh lúc đó, nghe rất lạ tai: “Đại đội trưởng hai chức năng” nghĩa là vừa làm nhiệm vụ xây dựng lực lượng vũ trang, vừa làm công tác dân vận xây dựng chính quyền của xã. Xem những tấm ảnh của anh khi làm nhiệm vụ quốc tế trên đất bạn, tôi thắc mắc anh là bộ đội, sao mặc đồ sơ vin, anh giải thích đó là quy định của cấp trên, chỉ khi nào dẫn quân truy quét mới mặc trang phục bộ đội.
Gần 9 năm trên đất bạn, với nhiệm vụ là đại đội trưởng hai chức năng, anh Hiệu đã cùng với cán bộ chủ chốt thành lập bộ khung chính quyền xã, các đoàn thể Mặt trận, thành lập một đại đội dân quân để canh gác, tuần tra truy quét địch…
Anh Hiệu thổ lộ: “Làm nhiệm vụ chuyên gia trên đất bạn rất nguy hiểm về tính mạng. Sự hy sinh chỉ tính trong gang tấc nên chúng tôi luôn thận trọng và bí mật, nhất là khi đêm về phải luôn thay đổi chỗ ngủ. Có khi phải đi bộ hơn 3 cây số để đến phum (buôn) khác ngủ, sáng về làm việc tiếp. Rừng núi về đêm âm u, nằm trên võng nỗi nhớ quê nhà cứ trào dâng, vẳng xa chỉ vang vang tiếng đại pháo của ta của địch, rời rạc tiếng con mang, con nai lạc bầy gọi nhau. Chiếc radio mang theo bên mình, cố gắng mở thật nhỏ để đủ nghe tin thời sự và những bài hát từ Việt
Ngày 12/8/1982, trong một trận truy quét địch, anh bị thương và chuyển về tuyến sau điều trị. Hơn một tháng khi lành vết thương, anh trở lại xã Ô Đầm Bon 1, tiếp tục nhiệm vụ cho đến cuối tháng 11/1989 thì phục viên trở về Việt
9 năm làm nhiệm vụ quốc tế, anh Nguyễn Văn Hiệu được Nhà nước và Bộ Quốc phòng trao tặng Huân chương chiến công hạng nhì, Huy chương Chiến sĩ vẻ vang hạng ba và nhiều bằng khen khác…
HOÀNG HÀ THẾ
