Nhà máy Thủy điện Sông Ba Hạ hoạt động từ cuối tháng 10/2008, thế nhưng, nhiều công trình thuộc chính sách hỗ trợ tái định canh, định cư cho huyện Sơn Hòa vẫn chưa được triển khai. Chủ đầu tư nêu lý do khó khăn về phân chia nguồn vốn cho dự án, còn người dân thì cứ phải chờ.

Khu đất được quy hoạch thành ruộng lúa nước 2 vụ ở xã Suối Trai, hiện người dân đang chờ nước để sản xuất  – Ảnh: A.NGỌC

 

Công trình Thủy điện Sông Ba Hạ khởi công xây dựng từ tháng 4/2004, trong đó nhiều hạng mục như nhà máy, đập chính, kênh dẫn, hồ chứa… được thi công trên địa bàn hai xã Suối Trai và Krông Pa (huyện Sơn Hòa). Việc xây dựng khu tái định cư là nhu cầu cấp thiết để đảm bảo cuộc sống cho nhân dân trong vùng bị ảnh hưởng, nên UBND huyện Sơn Hòa đã phối hợp với Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ (chủ đầu tư) thành lập hội đồng đền bù thiệt hại, giải phóng mặt bằng tạo điều kiện thuận lợi để thi công công trình. Theo đó, huyện này đã giải phóng mặt bằng 96.644m2 tạo quỹ đất 3 khu tái định cư cho 98 hộ (trong đó đất ở và đất vườn là 84.644m2, đất xây dựng công trình công cộng là 12.000m2) và tái định cư tại chỗ cho 17 hộ dân. Các khoản hỗ trợ, bồi thường về đất sản xuất, nhà ở, vật kiến trúc, cây cối, hoa màu và nhiều khoản bồi thường khác đã xong. Tuy nhiên…

CHƯA THỰC HIỆN NHIỀU CÔNG TRÌNH

Để đảm bảo cuộc sống cho nhân dân trong vùng bị ảnh hưởng bởi công trình Thủy điện Sông Ba Hạ, UBND huyện Sơn Hòa đã lập quy hoạch xây dựng hai vùng canh tác lúa nước 2 vụ ở Krông Pa và Suối Trai. Theo đó, vùng sản xuất lúa nước ở xã Krông Pa là 300ha, trong đó Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ chịu trách nhiệm xây dựng hệ thống thủy lợi trạm bơm điện buôn Lé tưới 44ha; vùng sản xuất lúa nước ở xã Suối Trai 110ha, riêng Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ chịu trách nhiệm xây dựng hệ thống thủy lợi cống tưới tự chảy cho 31ha. UBND tỉnh Phú Yên đã chỉ đạo UBND huyện Sơn Hòa phối hợp với Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ tách phần đầu tư của địa phương đối với hai dự án này thành dự án riêng trình UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan để đề nghị Chính phủ xem xét hỗ trợ, cân đối vốn đầu tư.

Theo Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ, dự án cống tưới tự chảy xã Suối Trai gặp khó khăn về phân chia nguồn vốn đầu tư và đơn giá bồi thường đất. Công ty này đã phối hợp với UBND huyện Sơn Hòa thống nhất phương án thu hồi đất để xây dựng hai công trình thủy lợi trên, đồng thời thống nhất tỉ lệ quy đổi từ đất màu sang đất lúa 2 vụ. Nhưng trong quá trình thực hiện, người dân có đất bị thu hồi không đồng ý vì đơn giá bồi thường đã cũ, không phù hợp với giá đất mà UBND tỉnh Phú Yên ban hành trong thời điểm thực hiện bồi thường. Đến tháng 1/2010, UBND tỉnh Phú Yên tổ chức cuộc họp để giải quyết một số vướng mắc liên quan đến công tác tái định canh, định cư của dự án thủy điện Sông Ba Hạ trên địa bàn huyện Sơn Hòa. UBND tỉnh Phú Yên đã kết luận: “Việc áp giá bồi thường về đất đối với hai dự án thủy lợi trên phải thực hiện tại thời điểm giải quyết bồi thường theo bảng giá đất của UBND tỉnh Phú Yên đã ban hành. Tỉ lệ quy đổi cứ 1.000m2 đất cây trồng hàng năm sang đất lúa 2 vụ là 571m2. Toàn bộ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng hai dự án thủy lợi trên phải triển khai xong trong quý I/2010. Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ phải hoàn thành dự án thủy lợi cống tưới tự chảy xã Suối Trai trong quý II/2010, và hoàn thành dự án thủy lợi trạm bơm buôn Lé xã Krông Pa trong quý III/2010…”. Song, qua quý III/2010, 2 công trình vẫn còn nằm trên giấy.

Mới đây, ông Võ Văn Tri, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ làm việc với Ban chuyên trách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư huyện Sơn Hòa về công tác triển khai dự án thủy lợi cống tưới tự chảy xã Suối Trai. Riêng huyện Sơn Hòa đã hoàn thành 34 hồ sơ của 28 hộ có diện tích đất thu hồi là 294.281m2 với tổng giá trị bồi thường và hỗ trợ hơn 10 tỉ đồng. Tuy nhiên, ông Tri và các thành viên Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ không thống nhất khoản hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm cho những hộ gia đình bị thu hồi đất mà nêu lý do công trình tại xã Suối Trai có liên quan đến dự án Thủy điện Sông Ba Hạ, nên đề nghị có ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh Phú Yên. Theo UBND huyện Sơn Hòa, vì dự án thủy lợi cống tưới tự chảy xã Suối Trai chưa thống nhất bồi thường, hỗ trợ nên dự án thủy lợi trạm bơm buôn Lé xã Krông Pa vẫn chưa đả động đến…

NHIỀU CHÍNH SÁCH CÒN BỎ DỞ

Không chỉ hai dự án thủy lợi, nhiều chính sách hỗ trợ khác Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vẫn chưa thực hiện. Tháng 5/2009, sau khi hồ Thủy điện Sông Ba Hạ tích nước để khởi động chạy tổ máy số 2, một số diện tích nằm trên cao trình 105m ở hai xã Suối Trai và Krông Pa bị ảnh hưởng. Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ cùng đơn vị đo đạc và cán bộ địa phương đã kiểm tra xác định có 68 gia đình với tổng diện tích 285.610m2 bị ngập nước. UBND huyện Sơn Hòa đã quy hoạch 68 hộ này bổ sung vào khu tái định cư buôn Xây Dựng (xã Suối Trai) và xã Krông Pa, đồng thời ra quyết định thu hồi diện tích đất nêu trên. Trong quyết định nêu rõ, kinh phí bồi thường hơn 3 tỉ đồng do Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ chi trả, thế nhưng đến nay người dân vẫn chưa nhận được tiền bồi thường…

Mặt khác, nhiều khu đất sản xuất không bị ngập nước nên không thể thu hồi đất. Tuy nhiên, khi hồ thủy điện Sông Ba Hạ tích nước thì đường đi bị ngập và khu sản xuất trở thành những “ốc đảo”, trong đó có 3 khu chính khoảng trên 50ha. UBND huyện Sơn Hòa yêu cầu Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ san ủi và tạo những con đường bằng đất để dân vào được khu đất sản xuất, song công ty này vẫn chưa thi công. Những diện tích đất này bà con đành bỏ hoang…

Việc kéo dài thời gian triển khai những công trình thuộc chính sách hỗ trợ tái định canh, định cư trên địa bàn huyện Sơn Hòa của Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ đã gây nhiều bức xúc trong nhân dân.

ANH NGỌC