Mưa lũ đã đi qua, song hàng chục hộ dân ở xóm Cát, xã An Hải (huyện Tuy An) vẫn đang phải “gồng” mình chống chọi với nước lũ và cát.
Lũ cát từ trên cao đổ xuống cuốn phăng gần như toàn bộ khu mả Cao Biền. - Ảnh: P.NAM
Nước chảy xiết kéo theo cát từ núi Đá Đen dồn dập đổ về uy hiếp nhà cửa, đường đi, chợ xóm, ruộng vườn... Người dân phải dùng bao cát đắp lũy, xây thành bao quanh nhà, chặt cây cối ngăn cản, khống chế những dòng suối cát hung dữ hướng thẳng vào sân nhà.
CƠN “ĐẠI HỒNG CÁT”
Đã 5 ngày trôi qua mà bà Nguyễn Thị Bảy vẫn chưa hết ám ảnh bởi lũ cát bất ngờ ùn ùn từ núi Đá Đen đổ về trong đêm. “Đang yên giấc bỗng dưng nghe tiếng ào ào như thác đổ, tôi bật dậy thì thấy nước lũ và cát đã ập đến cửa. Vì quá bất ngờ nên tôi chỉ kịp bung ra ngoài, hô hoán làng xóm tới cứu giúp. Thật kinh hoàng, chỉ sau hơn 1 giờ đồng hồ, cát, nước đã tràn ngập trong nhà hơn 0,5m” - bà Bảy kể lại. Gần bên, nhà ông Trần Văn Tám cũng chịu cảnh tương tự. Cả nhà 3 nhân khẩu nằm trong họng cát đang phải gồng mình xúc cát, xử lý phân luồng lạch cho nước, cát chảy ra hướng khác. Ông Tám cho biết: “Chưa bao giờ xóm Cát phải chứng kiến cảnh tượng hãi hùng đến thế. Đã 5 ngày qua, trời không mưa nhưng không hiểu sao lũ cát vẫn đổ về không ngớt. Gia đình phải mua thêm 100 bao cát xây thành ngăn cản nhưng cũng chỉ khống chế được phần nào”.
Theo quan sát của chúng tôi, trên diện tích khoảng 0,5ha, hơn 30 nóc nhà đã bị cát phủ trắng. Chợ xổm trong thôn cũng bị chìm trong biển cát, phải ngưng hoạt động gần một tuần qua. Phía sau nhà dân đã có khoảng 3ha ruộng bị bồi lấp và có nguy cơ cát phủ trắng trên diện rộng. Con đường liên thôn rộng hơn 3m, dài gần 2km bị cát bồi lấp sâu 0,5m, một đoạn dài gần 500m, khối lượng bồi lấp khoảng 1.000m3. Nhiều đoạn bị lũ cát cắt ngang, xé dọc đi lại khó khăn và nguy hiểm. Để bảo vệ nhà, ruộng vườn và đường giao thông, người dân phải xúc cát trong lũ cát vào bao cát đắp tường thành bao quanh. Nhiều gia đình phải xây tường kiên cố cao hơn 1,5m và dùng cây cối chắn ngang nhà và đường đi để cản lũ cát.
Ông Huỳnh Ngọc Hân, Chủ tịch UBND xã An Hải, huyện Tuy An cho biết: “Nằm trong “họng” lũ cát, 3 gia đình trực tiếp bị uy hiếp là nhà hai bà Biện Thị Sáng, Trần Thị Bốn và ông Trần Văn Tám. Trong đó, nhà bà Sáng ở đầu nguồn bị xói lở móng, thiệt hại khoảng 50% và 30 hộ khác bị cát tràn vào nhà, có hộ bị ngập hơn 0,5m. Ngay trong lũ, địa phương đã huy động lực lượng thanh niên xung kích và Ban nhân dân thôn hỗ trợ 200 bao cát, cùng với 500 bao của dân để đắp đê bao chắn nước, cát giúp dân”.
Người dân khai thông đường bị lũ cát phủ dày. - Ảnh: P.NAM
LŨ CÁT THƯỜNG XUYÊN
Từ khu dân cư xóm Cát, theo dòng suối cát do nước chảy xiết tạo nên, chúng tôi đi ngược lên núi Đá Đen về phía mương cái Hố Công. Một cảnh tượng kinh hoàng đang diễn ra trước mắt, nước chảy xiết kéo theo luồng cát cuốn trôi phăng gần như toàn bộ khu mả Cao Biền, chỉ để lại một ngôi mộ duy nhất. Ông Trần Văn Lẹ (60 tuổi) sống từ nhỏ đến lớn tại đây cho biết: “Trước kia lũ cát đã từng xảy ra nhưng không thảm khốc như bây giờ. Rừng Đá Đen dày đặc cây dương và các loại cây khác, giờ không còn nữa. Người dân đã trồng lại cây bạch đàn nhưng còn quá nhỏ, không thể cắt lũ được. Nước, cát từ trên cao tuôn thẳng xuống tới tấp vào thôn xóm như thác đổ. Thật kinh hoàng!”.
Theo nhiều người sống lâu năm ở địa phương, lý do trời không mưa mà lũ cát vẫn hoành hành là ở đầu nguồn có mạch nước ngầm móc cát dưới lòng đất và bề mặt trồi lên ùn ùn từ trên cao đổ xuống. Ở trên đầu nguồn dọc suối Hố Công, có khoảng 10 hộ gia đình cũng đang bị lũ cát uy hiếp. Ông Biện Văn Năm, nhà ở ngay bên con suối cho biết, hiện nay lũ cát vẫn đang chảy. Nhà tôi lúc nào cũng nằm trong tình trạng cát phủ 0,5m, hốt không kịp, phải mở cửa sau để “mở đường” cho lũ đi qua.
Ông Nguyễn Kim Tân xóm Cát cho biết, lũ cát kéo dài nhiều năm qua, nặng nhất là năm nay đã phủ lấp khoảng 2,8ha ruộng, nằm trong vùng có nguy cơ ảnh hưởng có chừng 10ha ruộng của dân.
Điều đáng nói ở đây là tình trạng lũ cát về làng đã xảy ra nhiều năm nay, người dân đang phải oằn mình chống lũ và đối mặt với hiểm nguy mỗi khi trời có mưa, nhưng chưa được quan tâm khắc phục. Nhiều hộ bày tỏ lo ngại đến tính mạng, nhà cửa khi mùa lũ về, nhất là vào đêm khuya mà không có lối thoát an toàn.
PHƯƠNG
