Nâng cao nhận thức cho cộng đồng về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững là mục tiêu và là nội dung lớn trong đề án “Xây dựng các mô hình thân thiện môi trường vùng ven biển” mà Bộ đội biên phòng (BĐBP) Phú Yên đang triển khai tại các vùng ven biển. Mục tiêu này đòi hỏi sự nỗ lực không nhỏ của cán bộ chiến sĩ các đơn vị BĐBP tỉnh trong việc tác động vào nhận thức của người dân ven biển.

Một buổi tập huấn nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường cho người dân vùng biển - Ảnh: P.OANH

 

“ĐÁNH THỨC” THÓI QUEN    

Chúng tôi theo đoàn công tác triển khai đề án “Xây dựng các mô hình thân thiện môi trường vùng ven biển” của Bộ Chỉ huy BĐBP Phú Yên về xã Xuân Hải (TX Sông Cầu). Nhiệm vụ trong chuyến đi này của đoàn là tập huấn, tuyên truyền nâng cao nhận thức về môi trường và phát triển bền vững cho người dân trên địa bàn. Thiếu tá Phạm Ngọc Định, cán bộ trực tiếp quản lý, theo dõi đề án cho biết: Theo tiến trình của đề án, sau tập huấn đợt một cho đội ngũ cán bộ chủ chốt các địa phương, đây là đợt hai, tức là về cơ sở, tiếp cận với người dân vùng dự án để tuyên truyền, tư vấn, cung cấp thông tin nhằm nâng cao nhận thức cho bà con.

Bằng việc đưa ra những thông tin, hình ảnh minh họa về môi trường, thạc sĩ Nguyễn Trọng Lực, chuyên viên Sở Khoa học - Công nghệ Phú Yên, người trực tiếp giảng bài đã giúp người nghe nhận diện được toàn cảnh hiện trạng môi trường cùng nguy cơ đang xuống cấp nghiêm trọng của nó. Đáng nói, việc phân tích, đánh giá về những tác động của con người làm hủy hoại môi trường, đặc biệt là môi trường biển thông qua các hoạt động như: khai thác thủy sản trong khu vực cấm, dùng thuốc nổ, hóa chất đánh bắt cá, xả nước bẩn, chất thải ra môi trường với hệ quả là dịch bệnh gia tăng, là tài nguyên thủy sản cạn kiệt, đều là những nội dung được mọi người hết sức quan tâm. Sau buổi học, anh Võ Văn Quyên ở thôn 2 xã Xuân Hải tâm đắt bày tỏ: “Thỉnh thoảng có nghe đài, báo nói về ô nhiễm môi trường nhưng người dân chúng tôi còn mơ hồ, chung chung, chưa hiểu cụ thể lắm. Qua buổi nghe giảng này, bà con chúng tôi đã nắm bắt rõ hơn. Đặc biệt, cũng như các khu vực nuôi trồng thủy sản khác, ở đây một số chủ trại nuôi thường xả thẳng nước thải bẩn ra biển gây ảnh hưởng môi trường. Được nghe, nắm bắt rõ vấn đề, mọi người sẽ biết cách nhắc nhau, tranh đấu để bảo vệ tốt hơn môi trường sống”.

Ông Nguyễn Thành Nhân, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Hải nhận xét: “Những thông tin về môi trường không phải là mới. Tuy vậy, buổi học đã thu hút tất cả những người tham dự lắng nghe. Hầu hết các vấn đề đều rất gần gũi, sát với hoàn cảnh đời sống của người dân địa phương. Đây chính là sự tác động thiết thực nhằm “đánh thức” thói quen, gợi nhắc trách nhiệm, sự quan tâm của họ đối với môi trường sống”. 

 Thượng tá Nguyễn Ngọc Minh, Phó Chính ủy BĐBP Phú Yên khẳng định: “Chú trọng về phương thức tuyên truyền, cách giảng giải, khơi gợi, tác động vào mối quan tâm của người dân, làm cho họ nắm bắt rõ vấn đề, từ đó tạo lập trong họ ý thức bảo vệ và dần loại bỏ những thói quen, hành động gây hại môi trường, đó là điều chúng tôi đặt ra trong quá trình tập huấn tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cộng đồng về môi trường và phát triển bền vững từ đề án này”.

MƯA DẦM THẤM LÂU

Đề án “Xây dựng các mô hình thân thiện với môi trường vùng ven biển Phú Yên” dự kiến triển khai thực hiện trong hai năm 2010 - 2011, với nhiều nội dung, đề mục như: Tập huấn nâng cao nhận thức; xây dựng hương ước, quy ước bảo vệ môi trường trong cộng đồng; tổ chức các khu vực điểm về thu gom rác thải; xây dựng thí điểm một số hầm bioga. Trong đó, “nâng cao nhận thức” nhằm xây dựng ý thức bảo vệ môi trường, chuyển đổi những thói quen chưa đúng và tạo lập hành vi tốt, thân thiện trong ứng xử với môi trường ở cộng đồng vùng ven biển là mục tiêu quan trọng nhất, là nội dung lớn, xuyên suốt trong toàn bộ quá trình thực hiện đề án.

Thiếu tá Phạm Ngọc Định bày tỏ: “Nâng cao nhận thức” vốn là một khái niệm trừu tượng, khó nắm bắt. Mục tiêu này lại được thực hiện ở vùng ven biển, là nơi trình độ dân trí không đồng đều, cuộc sống của người dân còn nhiều khó khăn. Vì thế, phương châm của chúng tôi là phải tác động mỗi ngày, thường xuyên, và kiên trì suốt thời gian dài, theo kiểu “mưa dầm thấm lâu” mới có thể mang lại hiệu quả. Cùng suy nghĩ về điều này, đại úy Phạm Văn Chung, đội trưởng Đội vận động quần chúng Đồn BP 352 nói về cách làm: Thông qua những cuộc họp dân trên địa bàn, họp Tổ tàu thuyền an toàn, hay ngồi nói chuyện cùng bà con, chúng tôi lồng ghép một vài nội dung về môi trường. Cách làm hiệu quả nhất là mỗi ngày tác động một ít, làm sao thật ngắn gọn, người nghe dễ tiếp nhận. Ngoài ra sẽ “thuyết phục” bà con bằng những hành động, việc làm của mình. Chẳng hạn, khi xuống địa bàn, cán bộ chiến sĩ chúng tôi phải mẫu mực trong việc bảo vệ môi trường, thấy ai bỏ rác chưa đúng nơi quy định thì nhắc nhở ngay. Đặc biệt, chú ý việc xây dựng ý thức này trong các cháu nhỏ. Chúng tôi cũng sẽ xây dựng kế hoạch và tiên phong trong việc tổng dọn vệ sinh bờ biển khu vực đóng quân, rồi vận động thanh niên, đoàn viên và nhiều người dân cùng tham gia.

Trung tá Nguyễn Phú Dũng, trợ lý vận động quần chúng BĐBP tỉnh nói: “Cùng với “nâng cao nhận thức”, xây dựng hành vi tốt trong công tác  bảo vệ môi trường thì việc duy trì nó cũng không kém quan trọng. Với lợi thế có một đội ngũ cán bộ thường xuyên có mặt tại địa bàn để nắm tình hình công tác biên phòng, anh em BĐBP sẽ dễ dàng kết hợp với việc theo dõi, giám sát, nhắc nhở người dân duy trì, thực hiện nề nếp này thường xuyên, liên tục. Hy vọng, khi đó, thói quen tốt, ứng xử thân thiện với môi trường của người dân ven biển sẽ duy trì bền vững”.

PHƯƠNG OANH