Thời gian qua, tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp, số đối tượng có liên quan đến ma túy ngày càng gia tăng, người nghiện ma túy xuất hiện ở nhiều địa phương trong tỉnh. Theo thống kê của Công an tỉnh, toàn tỉnh có 130 đối tượng nghiện ma túy; 78 xã, phường, thị trấn có tội phạm và tệ nạn ma túy, tính đến tháng 8/2024.

Tuy còn nhiều khó khăn, nhưng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, ngành và địa phương, công tác phòng chống tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh nói chung, công tác cai nghiện ma túy tại cộng đồng nói riêng đã đạt được một số kết quả đáng kể.

Đối tượng mua bán, sử dụng ma túy ngày càng trẻ hóa

Theo điều tra của Công an tỉnh, không chỉ tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy có chiều hướng gia tăng mà độ tuổi của người sử dụng trái phép chất ma túy cũng ngày càng trẻ hóa. Tỉ lệ thanh thiếu niên chiếm khoảng 80% người sử dụng trái phép chất ma túy tại các quán bar, karaoke, khách sạn…

Vấn đề nổi lên gần đây, đó là các chất gây nghiện có trong các loại đồ ăn, nước uống bắt mắt, được bán ở những địa điểm thường tập trung nhiều người trẻ, trong đó có khu vực xung quanh một số cổng trường học, quán bar, pub như: “nước vui”, “bùa lưỡi”, “khô gà”, thuốc lá điện tử, bóng cười...

Vì tò mò, thấy lạ, giới trẻ dùng thử các loại “chất lạ” này lâu ngày, rồi lệ thuộc vào ma túy từ lúc nào, đôi khi chính bản thân họ cũng không hay biết. Đặc biệt, có những người trẻ, dù biết các chất sử dụng là ma túy, thậm chí là ma túy đá, gây tác hại khôn lường, nhưng họ vẫn sử dụng vì nhiều lý do khác nhau…

Các đối tượng mua bán trái phép chất ma túy chủ yếu xuất phát từ các đối tượng nghiện ma túy vừa mua bán, vừa phục vụ nhu cầu sử dụng của bản thân. Hoạt động của các đối tượng ngày càng tinh vi, xảo quyệt, nhiều thủ đoạn đối phó với lực lượng chức năng, như thường xuyên thay đổi nơi cất giấu, phương thức vận chuyển, giao nhận, cách thức trao đổi thông tin…

Chủ động phòng chống, đấu tranh quyết liệt

Trước diễn biến phức tạp của tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh, cùng với ngành Công an, nhiều cơ quan, các sở, ban ngành trong tỉnh đã có nhiều hoạt động phòng ngừa, tăng cường triển khai công tác phòng chống ma túy, đấu tranh quyết liệt với các loại tội phạm và tệ nạn ma túy; hỗ trợ người nghiện cai nghiện ma túy (CNMT).

Học viên cai nghiện ma túy tham gia lao động, trồng rau sạch tại Cơ sở Cai nghiện ma túy và Trợ giúp xã hội tỉnh. Ảnh: KIM CHI

Bà Trần Thị Binh, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh cho biết các cấp hội phụ nữ đã tổ chức các hoạt động phòng chống ma túy, tội phạm, tệ nạn xã hội gắn với việc thực hiện các tiêu chí cuộc vận động Xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch”.

Trong đó thường xuyên cập nhật và phổ biến thông tin cho hội viên, phụ nữ và người dân về ý thức tôn trọng pháp luật, tác hại của ma túy, đặc biệt là các loại ma túy tổng hợp; phương thức và thủ đoạn của tội phạm ma túy nhằm nâng cao nhận thức, đề cao cảnh giác, tăng cường tính chủ động của phụ nữ và các tầng lớp nhân dân trong công tác phòng chống ma túy, tội phạm.

Còn ông Nguyễn Nhàn, Phó Trưởng phòng Bảo trợ xã hội - Trẻ em - Bình đẳng giới (Sở LĐTB&XH) cho hay: Sở và phòng LĐTB&XH các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã tổ chức kiểm tra, nắm tình hình triển khai công tác CNMT tại các xã, phường, thị trấn, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Hiện 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh có đội công tác xã hội tình nguyện với 586 thành viên làm công tác phòng chống tệ nạn xã hội, thường xuyên trao đổi, học tập kinh nghiệm, phương pháp, kỹ năng hoạt động của tình nguyện viên để vận dụng vào thực tiễn và nâng cao chất lượng hoạt động tuyên truyền, tư vấn, cai nghiện, giúp đỡ người nghiện ma túy, đặc biệt là những người đã cai nghiện thành công.

Chị Lê Thị Thanh Tứ, Đội phó Đội Công tác xã hội xã Sơn Định (huyện Sơn Hòa) chia sẻ: Trước tình hình tệ nạn ma túy và nhiều người nghiện ma túy xuất hiện, Đội Công tác xã hội tình nguyện thường xuyên phối hợp các đơn vị, chính quyền, mặt trận, đoàn thể cùng vào cuộc, vận động các đối tượng nghiện tổ chức cai nghiện tại gia đình, cộng đồng. Đồng thời tổ chức kiểm tra các cơ sở kinh doanh, giải khát… nhằm đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn xã.

Đa dạng hình thức tuyên truyền, biện pháp cai nghiện

Bà Phạm Thị Minh Hiền, Phó Giám đốc Sở LĐTB&XH cho hay: Tuy còn gặp rất nhiều khó khăn nhưng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, ngành và địa phương, công tác CNMT đã đạt được một số kết quả đáng kể. Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tiếp tục được người nghiện quan tâm, tham gia đăng ký điều trị, góp phần đa dạng hóa công tác CNMT ở cơ sở; giúp người nghiện ma túy nặng có điều kiện cai nghiện, phục hồi sức khỏe, ổn định về tâm lý và quyết tâm từ bỏ ma túy.

Bên cạnh đó, Sở LĐTB&XH thường xuyên phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tuyên truyền nhân Tháng hành động phòng, chống ma túy (tháng 6); tuyên truyền về hậu quả, tác hại của ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp và ma túy núp bóng các loại thực phẩm như bánh kẹo, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử...

Sở cũng đã tổ chức tốt công tác lập hồ sơ, phân loại người nghiện, áp dụng các biện pháp cai nghiện phù hợp, nhất là cai nghiện bắt buộc với các đối tượng không có việc làm ổn định, có biểu hiện phạm tội hình sự; hỗ trợ người nghiện ma túy cai nghiện và tái hòa nhập cộng đồng bền vững, hạn chế tái nghiện. Qua đó góp phần giảm tội phạm liên quan đến ma túy, bảo đảm TTATXH.

Mới đây, Sở LĐTB&XH đã mở các lớp tập huấn công tác CNMT cho hơn 400 cán bộ cơ sở, đội công tác xã hội tình nguyện cấp xã trong toàn tỉnh. Qua đó giúp các cán bộ làm công tác phòng chống tệ nạn xã hội và các thành viên đội công tác xã hội tình nguyện nâng cao kỹ năng nghiệp vụ và hiểu rõ các quy định về cai nghiện và quản lý sau cai nghiện. Từ đó có những giải pháp phù hợp với người nghiện và tham mưu cho chính quyền các cấp quản lý người nghiện trên địa bàn được chặt chẽ.

Theo Giám đốc Cơ sở CNMT và Trợ giúp xã hội tỉnh Lê Trung Kiên, từ đầu năm đến nay, tổng số người CNMT tại cơ sở này là 92 người. Qua thời gian cai nghiện, hầu hết đã cắt cơn, phục hồi sức khỏe, hòa nhập cộng đồng. Cơ sở đã làm tốt công tác tuyên truyền về hiệu quả của việc cai nghiện tự nguyện nên các gia đình tin tưởng, vận động con em mình đến cơ sở để cai nghiện.

“Để tiếp tục triển khai hiệu quả công tác CNMT trên địa bàn tỉnh, Sở LĐTB&XH sẽ phối hợp các sở, ngành liên quan đẩy mạnh công tác CNMT tự nguyện theo 3 hình thức: Cai nghiện tự nguyện tại gia đình và cộng đồng, cai nghiện tự nguyện bằng thuốc thay thế (Methadone) và cai nghiện tự nguyện tại Cơ sở CNMT và Trợ giúp xã hội. Đồng thời tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật cho Cơ sở CNMT và Trợ giúp xã hội, đảm bảo chuyển đổi mô hình công tác CNMT theo hướng tăng dần hình thức CNMT tự nguyện, giảm dần cai nghiện bắt buộc”, bà Phạm Thị Minh Hiền cho biết thêm.

HOÀNG LÊ