BHYT học sinh, sinh viên đã và đang là một phần quan trọng trong hệ thống y tế và giáo dục ở nước ta. Với mục tiêu bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho thế hệ tương lai của đất nước, chính sách này không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho học sinh sinh viên mà còn đóng góp lớn vào sự phát triển bền vững của thế hệ trẻ.

Với quy mô gần 1/4 dân số Việt Nam, lực lượng học sinh sinh viên (HSSV) luôn được Nhà nước đặc biệt quan tâm khi xây dựng và thực hiện các chính sách, trong đó có chính sách BHYT. Việc tham gia BHYT không chỉ đảm bảo quyền lợi chăm sóc sức khỏe toàn diện cho các em mà còn là bước đệm để các em có ý thức tự bảo vệ sức khỏe, chuẩn bị hành trang bước vào đời.

“Lá chắn” bảo vệ sức khỏe

Được triển khai từ năm học 1994-1995 theo Thông tư liên tịch 14/TTLB của Bộ GD&ĐT và Bộ Y tế, chính sách BHYT HSSV ngày càng hoàn thiện và phát triển qua từng giai đoạn. Đặc biệt, theo Luật BHYT năm 2008 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT năm 2014, HSSV trở thành nhóm đối tượng bắt buộc tham gia BHYT.

Mặt khác, HSSV là lứa tuổi dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều loại bệnh tật do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và thói quen sinh hoạt chưa khoa học. Những thay đổi về môi trường học tập, lối sống xa gia đình và áp lực học tập có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe, từ những bệnh lý đơn giản như cảm cúm, viêm phổi, đến các bệnh nghiêm trọng hơn như viêm ruột thừa hoặc các vấn đề liên quan đến tâm lý.

Trong trường hợp mắc bệnh, các chi phí khám, chữa bệnh có thể trở thành gánh nặng tài chính lớn cho gia đình các em. Vì vậy, khi tham gia BHYT, HSSV sẽ được hỗ trợ chi trả phần lớn chi phí khám chữa bệnh, đảm bảo các em có thể tiếp cận dịch vụ y tế kịp thời mà không phải lo lắng về kinh phí.

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, tính đến năm học 2023-2024, khoảng 19,1 triệu HSSV đã tham gia BHYT, đạt tỉ lệ 97,8% tổng số HSSV trên toàn quốc. Riêng tại Phú Yên, năm học 2023-2024 toàn tỉnh có 100% trường học với 99,87% HSSV tham gia BHYT, cơ cấu tham gia BHYT HSSV ở các cấp học có độ đồng đều hơn năm học trước. Điều này cho thấy chính sách BHYT ngày càng đi vào cuộc sống, nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phụ huynh và học sinh…

Bên cạnh đó, một số HSSV không may mắc bệnh hiểm nghèo, có chi phí khám, chữa bệnh lớn đã được Quỹ BHYT chi trả. Cụ thể, em N.P.C (Trường tiểu học Bùi Thị Xuân, TP Tuy Hòa) được Quỹ BHYT chi trả hơn 520 triệu đồng; em N.N.T.T (Trường tiểu học Nguyễn Trãi, TX Đông Hòa) được chi trả hơn 245 triệu đồng… Trong những tình huống này, BHYT không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho gia đình mà còn giúp các em yên tâm điều trị và phục hồi sức khỏe.

Giảm gánh nặng tài chính, thúc đẩy ý thức bảo vệ sức khỏe

Theo ông Phan Ngọc Luận, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, một trong những lợi ích lớn nhất của chính sách BHYT HSSV là giảm thiểu gánh nặng tài chính cho người tham gia khi không may mắc bệnh hoặc tai nạn. Với BHYT, các gia đình chỉ chi trả một phần nhỏ trong tổng số chi phí y tế, phần còn lại do Quỹ BHYT chi trả. Có BHYT, nhiều gia đình có thu nhập thấp, đặc biệt ở các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, không phải lo lắng về chi phí khám chữa bệnh cho con em mình.

Không chỉ vậy, BHYT còn đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích HSSV hình thành thói quen tự bảo vệ sức khỏe và nhận thức về việc phòng bệnh. Tham gia BHYT, các em được tiếp cận các chương trình khám sức khỏe định kỳ, tư vấn y tế và các hoạt động phòng chống bệnh tật. Thông qua đó, các em hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc duy trì lối sống lành mạnh, đồng thời nhận thức được rằng phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh.

“Việc tham gia BHYT cũng giúp HSSV hiểu rõ hơn về trách nhiệm của mình đối với sức khỏe bản thân và cộng đồng. Hệ thống BHYT hoạt động theo nguyên tắc chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia, tức là những người khỏe mạnh sẽ đóng góp để giúp đỡ những người không may mắc bệnh. Đây không chỉ là một hình thức bảo hiểm mà còn là bài học sâu sắc về lòng nhân ái, trách nhiệm xã hội mà các em sẽ mang theo suốt cuộc đời”, ông Phan Ngọc Luận cho biết thêm.

Để khuyến khích HSSV tham gia BHYT, Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ về mặt tài chính. Theo quy định, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ 30% mức đóng BHYT cho HSSV. Tại một số địa phương, chính quyền còn trích ngân sách để hỗ trợ thêm phần đóng góp này. Hiện đã có 27 tỉnh, thành phố triển khai chính sách hỗ trợ đóng BHYT cho HSSV. Trong đó, một số tỉnh, thành phố có mức hỗ trợ lớn như: Hà Giang hỗ trợ 70% mức đóng; Hưng Yên, Bà Rịa - Vũng Tàu hỗ trợ 30% mức đóng… Điều này không chỉ giúp giảm áp lực tài chính cho gia đình mà còn khuyến khích HSSV tham gia BHYT một cách tự nguyện và chủ động hơn. 

PHẠM CHÍNH - LỆ VĂN