Tôi có một cơ duyên nào đó với tiếng kèn báo thức của quân đội. Trong suốt nhiều năm của cuộc đời, sống ở nhiều nơi khác nhau, tôi vẫn thường nghe tiếng kèn báo thức ấy vào mỗi sớm.
Nhà tôi ở gần Lữ đoàn 168, chỉ cách một cánh đồng và đồi cây bạch đàn của doanh trại. Ngày nhỏ, khi tôi bắt đầu có ký ức thì sáng nào tiếng kèn cũng đánh thức tôi khỏi giấc mơ chứ không phải một âm thanh nào khác. Cứ đúng 5 giờ sáng vào mùa hè và 5 giờ 30 vào mùa đông, không trật một nhịp nào.
Tiếng kèn thôi thúc, tươi vui, rộn ràng đến mức khiến tôi không thể nằm trong chăn mãi được. Thò đầu ra ngoài tôi thấy ánh sáng lờ mờ trong màn sương sớm. Trong bếp, tiếng mẹ bẻ củi lạch cạch vọng ra, chẳng mấy chốc là có thể nghe thấy rõ tiếng nước sôi trong siêu nhôm.
Lúc này từ doanh trại vọng sang tiếng giậm chân cùng với tiếng hô vang: “Một, hai, một, hai, một, hai… Rèn luyện thân thể, xây dựng quân đội. Rèn luyện thân thể, bảo vệ Tổ quốc”. Cả vùng quê bừng tỉnh. Tất cả như hòa vào khí thếngút trời và tinh thần khỏe mạnh, tươi vui, tràn ngập sức sống của các chiến sĩ trẻ. Những tiếng hô mạnh mẽ và dứt khoát tan cả màn sương sớm…
“Tình quân dân như cá với nước”, thời nào cũng vậy. Trước đây, doanh trại ở quê tôi không có bất cứ bức tường rào nào ngăn cách với bên ngoài. Có chăng chỉ là những đường giao thông hào đào quanh rừng, là nơi tập luyện của bộ đội hằng ngày. Lũ trẻ chúng tôi thường thả bò quanh doanh trại, chui vào hầm chơi trốn tìm, bịt mắt bắt dê. Chán chê thì rủ nhau đi nhặt nhựa bán lấy tiền mua sách vở. Nhặt từ những hộp nhựa đựng xà phòng vứt chỏng chơ, đến những chiếc nồi méo mó, mất vung, bục đáy hay chai lọ thủy tinh, sắt vụn bới được trong hố rác… Thỉnh thoảng chúng tôi tha về những cái bắp cải xấu được các chú bộ đội mang cho. Có khi là cuốn sổ bìa da mùi giấy thơm khiến tôi không nỡ viết.
Ngày ấy bộ đội chỗ tôi hay ra nhà dân chơi. Trên cánh đồng thấy bộ đội nhổlạc, gặt lúa, gánh gồng giúp dân là chuyện bình thường. Tôi còn nhớ như in căn nhà cũ chênh vênh ở lưng đồi. Một căn nhà tường đất trộn rơm, lợp bằng lá cọ được dựng lên nhờ sự giúp đỡ nhiệt tình của các chú bộ đội.
Không nề hà bất cứ việc gì, cứ sau giờ huấn luyện hoặc vào các ngày nghỉ cuối tuần lại thấy bóng dáng những chiếc áo xanh đang trộn đất hay vắt vẻo buộc lá trên mái nhà. Mồ hôi đầm đìa lưng áo mà tiếng cười không ngớt trên môi. Bữa cơm nhà dân không có gì ngoài bát canh rau tập tàng và những con cua đồng, tép ruộng do chính tay bộ đội bắt mang sang.
Bức ảnh duy nhất mà ngày bé chị em tôi được chụp chính là vào ngày các chú bộ đội ra quân. Bức ảnh cũ gợi lại cho tôi những khuôn mặt đã từng thân thuộc. Chị em tôi bé nhỏ cầm trên tay bông hoa đồng tiền đứng cạnh cái dáng cao lêu nghêu của chú Quang, mặt phụng phịu không rõ hờn dỗi điều gì đó.
Bức ảnh là hiện vật đáng quý cuối cùng về một thời tuổi thơ khốn khó còn sót lại đến giờ. Khi đó bố mẹ tôi còn trẻ, tóc trên đầu ai cũng còn xanh. Bây giờ các chú bộ đội năm xưa cũng đã già rồi. Sau khi ra quân ai về nhà ấy, giai đoạn đầu chưa có điện thoại nên liên lạc khó khăn.
Thỉnh thoảng đi chợ gặp ai đó buôn bán trên Tuyên Quang, Yên Bái là bố mẹ tôi lại hỏi thăm về những người từng đóng quân ở đây xem giờ sống thế nào, làm nghề gì, đã lấy vợ sinh con chưa? Nhiều năm sau liên lạc được với nhau bố mẹ tôi mừng lắm. Ngày cưới tôi các chú còn rủ nhau về dự.
Sau này khi tôi sống ở Hải Phòng hay về quê thì mỗi sớm đều nghe thấy tiếng kèn báo thức vọng ra từ doanh trại quân đội gần đó lẫn trong tiếng phố xá ồn ào.
Trải qua bao nhiêu năm, hình ảnh những chiến sĩ Bộ đội Cụ Hồ vẫn ấm áp trong lòng dân nguyên vẹn. Bộ đội đi chợ chọn con cá, mớ rau hộ bà con trong mùa dịch. Bộ đội vật lộn trong cơn lũ để giải cứu người dân. Bộ đội giúp dân dọn dẹp, ổn định cuộc sống sau cơn lũ. Bộ đội lội bì bõm trên những thửa ruộng để gặt lúa giúp dân sau bão…
Ngay cả hình ảnh chú bộ đội ngồi bán rau, bán trứng tựtăng gia sản xuất ngay trước cổng doanh trại mà tôi gặp mỗi buổi chiều, cũng gần gũi biết bao.
VŨ THỊ HUYỀN TRANG
