Mức sinh thay thế trên địa bàn tỉnh liên tục được giữ vững từ năm 2009 đến nay. Việc duy trì mức sinh thay thế có vai trò, ý nghĩa rất quan trọng đối với mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, phát triển bền vững.

Mức sinh quá cao hay quá thấp đều bất lợi

Các chuyên gia dân số cho rằng, mức sinh là một yếu tố cấu thành của dân số. Do vậy, những biến động của mức sinh, dù cao hay thấp đều có tác động trực tiếp đến quy mô, cơ cấu, phân bố dân số và sẽ gây bất lợi cho ổn định xã hội cũng như sự phát triển đất nước.

Tại Phú Yên, thực hiện chủ trương, chính sách về công tác dân số trong tình hình mới, cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân đã nỗ lực đạt mức sinh thay thế vào năm 2009, đồng thời duy trì vững chắc trong suốt thời gian qua.

Vợ chồng chị Nguyễn Thị Anh Đào và anh Nguyễn Văn Phong (xã Hòa Tân Tây, huyện Tây Hòa) đều đã 40 tuổi và có con 11 tuổi. Anh chị thống nhất không sinh thêm con thứ hai. Chồng chị Đào làm quản lý nhà hàng, chị làm kế toán công ty tư nhân nên thu nhập không cao.

Anh chị chưa có nhà, cha mẹ hai bên đều lớn tuổi, cần hỗ trợ nên vợ chồng chị phải khéo léo chi tiêu mới đủ trang trải. “Gia đình nội ngoại động viên vợ chồng tôi cố gắng sinh thêm cháu nữa cho vui cửa vui nhà. Tôi cũng muốn sinh thêm nhưng kinh tế chưa cho phép. Sinh thêm mà không có điều kiện chăm sóc cho con cũng khổ”, chị Đào chia sẻ.

Chị Trần Thị Kim Khuê (phường Hòa Vinh, TX Đông Hòa) quyết định dừng lại ở 2 con khi chị sinh con một bề là trai. Mặc dù chồng mong muốn có được một cô con gái, nhưng chị thì quyết định: “Vợ chồng tôi có thu nhập ổn định. Chồng rất mong muốn có thêm một bé gái nhưng tôi quyết định dừng lại, vì thời nay nuôi một đứa con vất vả, tốn kém mà cha mẹ lại có rất ít thời gian dành cho con”.

Bác sĩ Nguyễn Hữu Hương, Trưởng phòng Dân số (Sở Y tế) cho biết: Phú Yên xếp thứ 9/63 tỉnh, thành có mức sinh thay thế ổn định. Tỉ lệ giới tính khi sinh là 107 bé trai/100 bé gái (năm 2022); dân số ở giai đoạn dân số vàng nên lao động rất dồi dào.

Bên cạnh những kết quả tích cực, công tác DS-KHHGĐ ở Phú Yên hiện còn nhiều khó khăn và thách thức, trong đó có việc chênh lệch mức sinh ở các vùng nông thôn, miền núi, thành thị... Mục tiêu đặt ra trong tình hình mới là cần phải vừa duy trì mức sinh thay thế vừa giảm chênh lệch mức sinh giữa các vùng, địa phương nhằm góp phần ổn định quy mô dân số.

Truyền thông linh hoạt

Truyền thông giáo dục, nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi là hoạt động có tính quyết định sự thành công của công tác DS-KHHGĐ. Theo bác sĩ Nguyễn Hữu Hương, mỗi vùng, địa phương có các mức sinh khác nhau nên cần có các thông điệp truyền thông và giải pháp linh hoạt.

Cụ thể như tuyên truyền vận động sinh ít con hơn ở nơi mức sinh còn cao, duy trì ở những nơi đã đạt mức sinh thay thế. Nội dung truyền thông chú trọng vào việc tuyên truyền về lợi ích của việc sinh ít con đối với phát triển kinh tế - xã hội và nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình hạnh phúc; vận động không kết hôn và sinh con quá sớm, không sinh dày và sinh nhiều con.

Bà La Mo Thị Ối, Trưởng thôn Suối Cối 2 (xã Xuân Quang 1, huyện Đồng Xuân) cho biết: “Trước đây, bà con chưa biết rõ về chính sách dân số, muốn sinh bao nhiêu cũng được nên cuộc sống rất khó khăn. Nay nhờ các đơn vị về tuyên truyền, người dân nâng cao hiểu biết, nhận thấy sinh nhiều vất vả nên đa số đều sinh 2 con để nuôi dạy cho tốt”.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng dân số, điều chỉnh mức sinh phù hợp với các vùng, đối tượng trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, ngành Y tế Phú Yên triển khai mạnh, có hiệu quả các hoạt động truyền thông, giáo dục với nội dung, hình thức và cách tiếp cận phù hợp với từng nhóm đối tượng; ưu tiên các đối tượng khó tiếp cận thông tin và dịch vụ dân số, sức khỏe sinh sản; cung cấp dịch vụ theo phân tuyến kỹ thuật, tập trung cho vùng khó khăn, đảm bảo cung cấp các gói dịch vụ dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản thiết yếu ở tất cả các tuyến, đặc biệt là tuyến cơ sở… 

THÁI HÀ