Những kỹ năng về tài chính như: Tiết kiệm, quản lý tiền bạc vốn dĩ rất quan trọng giúp trẻ đạt được thành công tài chính về lâu dài. Thế nhưng, hiện nay nhiều phụ huynh vẫn còn khá lúng túng, băn khoăn về việc dạy cho trẻ cách quản lý tiền.

Ba mẹ dạy con về tiền bạc từ sớm giúp trẻ rút ngắn con đường dẫn đến thành công về tài chính sau này. Ảnh: Internet

Lúng túng dạy con

Trong cuốn sách Dạy con về tiền bạc, tác giả Ernest Tan nói rằng: “Con cái sẽ phải đối mặt với mọi vấn đề về chi tiêu khi chúng trưởng thành. Tuy nhiên, cha mẹ lại có khuynh hướng bảo vệ con khỏi những vấn đề tiền bạc. Nếu bạn không dạy con về tiền ngay từ bây giờ, thì khi trưởng thành, trẻ sẽ phải mất phần lớn thời gian để lo lắng về tiền”.

Dù vấn đề dạy trẻ về tiền bạc rất quan trọng để giúp bé hiểu về giá trị của đồng tiền, xây dựng thói quen chi tiêu hợp lý... nhưng hiện nay, nhiều cha mẹ chưa chú trọng dạy cho con những kiến thức về tiền hoặc có quan tâm nhưng loay hoay không biết dạy như thế nào cho đúng.

Sợ con biết đến tiền sớm sẽ sinh ra đua đòi nên chị T.T.V (TP Tuy Hòa) ít nói về vấn đề này với con. Chị V cho biết: Ngay từ nhỏ, các con tôi đã có nhiều cơ hội tiếp xúc với tiền như được mừng tuổi, người lớn cho tiền trong những dịp đặc biệt như sinh nhật, thưởng khi đạt thành tích trong học tập, thưởng khi con làm tốt việc nhà... Dù vậy, ở tuổi tiểu học, khi có tiền, các con còn lúng túng trong cách xử lý. Cụ thể, bé gái nhỏ thì gửi hết lại cho ba mẹ còn anh trai lớn thì lén cất đi và mua bánh kẹo, đồ chơi, mời mọc bạn bè và tiêu bằng hết số tiền có được.

Để dạy con biết cách tiết kiệm và quản lý tiền, chị V sau đó thường nói với con về việc tiền khó kiếm như thế nào, bản thân chị đã chắt chiu ra sao mới lo được chuyện học hành, ăn uống, quần áo cho các con và với số tiền tiết kiệm, con có thể làm được những gì. Mưa dầm thấm lâu, các con chị V nghe theo và cố gắng để dành. “Thói quen này được các con giữ đến cấp 3 và ngày càng trở nên cực đoan. Chúng không dám tiêu tiền, không dám đi chơi với bạn bè hoặc khi nào bạn nói sẽ mời thì con mới tham gia. Lâu dần, bạn bè không chơi với con nữa. Lúc này tôi nhận ra, mình đã dạy con về tiền sai cách. Tôi lại cuống cuồng tìm cách để con không khắt khe quá trong việc tiêu tiền”, chị V chia sẻ.

Cùng quan tâm đến việc cung cấp những kiến thức quản lý tài chính cho con nhưng chị N.T.K.T (huyện Phú Hòa) sớm bỏ cuộc và vẫn đang loay hoay tìm cách dạy hiệu quả. Bởi trước đó, học theo một số đồng nghiệp, khi con vào tiểu học, chị T bắt đầu nói với con về tiền, trả công khi con làm việc nhà, thưởng tiền khi con đạt học sinh giỏi. Số tiền con kiếm được, chị hướng dẫn tích lũy để dành mua những món đồ con thích. Thời gian đầu, hai con chị T rất hào hứng, nhận làm thật nhiều việc nhà. Tuy nhiên, việc này chỉ duy trì được vài ngày vì các con của chị bắt đầu chán, không muốn kiếm tiền từ làm việc nhà.

Giúp trẻ những kỹ năng cần thiết

Trong xã hội hiện đại, việc hiểu giá trị của tiền bạc là một kỹ năng cần thiết không chỉ đối với người lớn mà còn đối với trẻ em. Bởi không có nhiều trường học dạy trẻ cách kiếm tiền, tích lũy tiền, tiêu tiền, nhưng cuộc sống lại bắt buộc đứa trẻ phải biết những điều đó. Thực tế cho thấy, việc hiểu về giá trị thực sự của đồng tiền, biết cách chi tiêu hợp lý và tiết kiệm đúng mực sẽ tác động tới lối sống, hành vi, ứng xử và đạo đức của con người ngay từ khi còn nhỏ.

Trong cuốn sách Cha giàu, cha nghèo, doanh nhân người Mỹ gốc Nhật Robert Kiyosaki nói rằng: “Nếu bạn không thể dạy con mình về tiền bạc, sau này sẽ có người khác thay thế bạn, chẳng hạn như chủ nợ, cảnh sát, và thậm chí là những kẻ lừa đảo. Nếu để những người này giáo dục con bạn về tài chính, tôi sợ bạn và con cái của bạn sẽ phải trả cái giá đắt hơn”.

Còn trong cuốn sách Tiền không mọc trên cây, tác giả người Mỹ Neale S. Godfrey, một chuyên gia về tài chính cho gia đình và trẻ em hơn 30 năm kinh nghiệm khẳng định kỹ năng quản lý tài chính quan trọng với trẻ không kém bất kỳ kỹ năng sống nào. Với ý nghĩa đó, không bao giờ là quá sớm để dạy con hiểu về tiền, bởi việc học về tiền, biết kiếm tiền và biết quản lý chi tiêu hợp lý sẽ giúp trẻ tự tin kiểm soát tài chính của mình ngay từ khi còn nhỏ; còn sự thiếu nhận thức đúng đắn về tiền sẽ khiến trẻ không hiểu hết ý nghĩa của đồng tiền, không biết cách sử dụng tiền và dễ sai lầm.

Với trẻ nhỏ, cha mẹ chính là người thầy tài chính đầu tiên. Để tập cho con có tư duy về tài chính từ nhỏ, các bậc phụ huynh có thể bắt đầu bằng cách chia sẻ những câu chuyện tài chính, dạy cho trẻ biết tiền là kết quả lao động và các giá trị liên quan như biết sẻ chia, tích lũy, thậm chí là đầu tư. Bên cạnh đó, cha mẹ cần là tấm gương tốt cho con về việc quản lý chi tiêu, giúp con lên danh sách chi tiêu cụ thể. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể chọn lựa những cuốn sách hay dạy trẻ em về tiền, để con tự đọc, bồi đắp kiến thức về tài chính cá nhân…

Thực tế cho thấy, cha mẹ không dạy con về tiền thì con sẽ học từ người khác. Khi đó, con có thể học sai hướng, sai cách và điều này là thiệt thòi của con. Vì thế đã đến lúc các bậc cha mẹ cần chủ động dạy con về tiền, cách quản lý tiền bạc. Việc hình thành các khái niệm đúng, tư duy đúng về tiền ngay từ khi còn nhỏ sẽ giúp các con tránh bị thiếu hụt kiến thức về tiền, học cách quản lý tài chính, giúp trẻ rút ngắn con đường dẫn đến thành công về tài chính sau này. 

THÁI HÀ