Theo đề án do viện qui hoạch đô thị – nông thôn (Bộ Xây dựng) lập, đến năm 2010 thị trấn Sông Cầu có tổng diện tích tự nhiên 1299ha, phía đông giáp vịnh Xuân Đài, phía bắc giáp cua đầu Gò (xã Xuân Phương), phía tây giáp đập Đá Vải (xã Xuân Lâm) và phía nam giáp cầu Huyện (xã Xuân Thọ 1). Thị trấn Sông Cầu sẽ trở thành một đô thị loại bốn với qui mô dân số khoảng 35.000 người, diện tích đất đô thị được mở rộng từ 351ha như hiện nay lên 600ha vào năm 2010. Không gian đô thị thị trấn Sông Cầu phát triển chủ yếu về hướng bắc và lấn biển về hướng đông nhằm hình thành khu dịch vụ ven vịnh Xuân Đài, tạo trục cảnh quan ven đầm và khai thác tiềm năng về du lịch sinh thái biển, du lịch nhà vườn và làng nghề truyền thống.

Một góc thị trấn Sông Cầu - Ảnh: Hoài Trung

Khu vực phía nam thị trấn trên cơ sở khu du lịch Nhất Tự Sơn mở rộng đến hòn Mù U tạo thành khu trung tâm điều hành và là đầu mối tổ chức giao thông đến các khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng của cụm du lịch Sông Cầu. Hai bên Quốc lộ 1A cũ (dự kiến sẽ đổi tên thành đường Nguyễn Huệ) được chỉnh trang nâng cấp tạo thành trục xuyên tâm mang tính thương mại dịch vụ tổng hợp đô thị gắn với trục chính bắc – nam (đường Võ Thị Sáu) và trục Đông – Tây (đường Lê Lợi) tạo thành không gian liên hoàn kết nối các khu chức năng của thị xã Sông Cầu sau năm 2010. Các khu chức năng của đô thị được tổ chức theo nguyên tắc kế thừa, nâng cấp, chỉnh trang các khu hiện trạng của đô thị cũ đồng thời định hướng phát triển, mở rộng và hình thành các khu chức năng mới phù hợp với một đô thị loại 4 và tính chất của đô thị Sông Cầu (là một thị xã thương mại – du lịch và dịch vụ kinh tế biển phía bắc Phú Yên) gắn liền với việc hoàn chỉnh hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.

Theo đề án qui hoạch có 5 khu ở trong đó khu số 1 là khu vực trung tâm thị trấn hiện nay, khu số 2 là khu qui hoạch xây dựng tái định cư khắc phục lũ lụt, khu số 3 là khu qui hoạch xây dựng sân khấu lộ thiên, khu số 4 nằm ở phía nam sông Tam Giang, khu số 5 ở phía Bắc thị trấn. Các khu du lịch được xác lập với các loại hình khác nhau bao gồm làng du lịch sinh thái ven sông, khu du lịch sinh thái ven biển, khu du lịch sinh thái làng nghề ven biển và khu Nhất Tự Sơn. Khu dịch vụ công cộng được bố trí tập trung trên các trục đường chính của đôt hị như trục đông – tây (ĐT644), trục Quốc lộ 1A cũ và đường Võ Thị Sáu. Khu vực ven sông phía bắc cầu Thị Thạc sẽ có một khu trung tâm dịch vụ công cộng bao gồm khách sạn, nhà hàng, câu lạc bộ, trung tâm thương mại. Trong khi đó khu hành chính hiện nay sẽ được mở rộng và xây dựng mới các cơ quan công sở nhằm hình thành một khu liên cơ tạo nên bộ mặt kiến trúc hiện đại với hệ số sử dụng đất hợp lý và tiết kiệm quĩ đất xây dựng đô thị. Hêï thống công viên, vườn hoa, cây xanh được duy trì, tôn tạo đặc biệt là các vườn dừa mang đặc trưng của Sông Cầu đồng thời đầu tư phát triển các khu công viên – thể dục thể thao đã được xác định kết hợp với cây xanh đường phố, cây xanh dọc trục cảnh quan ven vịnh Xuân Đài, vườn hoa cây xanh trông các khu du lịch tạo thành một hệ sinh thái công viên, vườn hoa, cây xanh mang tính liên hoàn, bản sắc và hài hòa. Ở phía tây tuyến tránh Quốc lộ 1A, các cụm công nghiệp nhỏ có diện tích khoảng 20ha sẽ được bố trí nhằm di dời các cơ sở sản xuất có nguy cơ ô nhiễm ra khỏi khu vực nội thị.

Cũng theo đề án của viện qui hoạch đô thị – nông thôn (Bộ Xây dựng) không gian kiến trúc và cảnh quan thiên nhiên của đô thị Sông Cầu sẽ được khai thác và phát huy triệt để các khu vực thiên nhiên gắn liền với cây xanh, mặt nước. Khu vực hành chính sẽ là một điểm nhấn trong khu trung tâm công cộng. Các công trình dịch vụ công cộng được bố trí trên các trục giao thông chính sẽ tạo nên sự sinh động cho các con phố. Đô thị Sông Cầu có một lợi thế không gian mở của vịnh Xuân Đài và các dòng sông nằm trong lòng thị trấn nên cảnh quan dọc theo hai bờ sông và theo tuyến đường lấn biển sẽ rất đẹp.

Khu vực hai bên bờ sông được khai thác nhằm tạo điều kiện để du khách có thể tiếp cận với mặt nước đồng thời bảo vệ được những nơi này vào mùa lũ. Khu vực ven biển có các cửa sông đổ ra biển là các điểm cảnh quan chính cần khai thác để tạo nên những điểm nhìn quan trọng. Trong tương lai vùng du lịch bán đảo phía đông vịnh Xuân Đài phát triển, thị xã Sông Cầu sẽ mang một hình thái đô thị ven biển.

THANH HOÀI