Hồi sức sơ sinh (HSSS) là một khâu quan trọng để đảm bảo sức khỏe ban đầu cho bé. Nhưng hiện nay, ở các trạm y tế tuyến xã, trang thiết bị cho HSSS như máy hút đờm, máy oxy thở ngạt, bàn sơ sinh, thuốc hồi sức... rất hiếm. Trong khi đó, muốn chuyển lên tuyến trên để an toàn cho mẹ lẫn con thì lại thiếu phương tiện.

Hồi sức sơ sinh ở Bệnh viện Đa khoa Phú Yên - Ảnh: THÙY THẢO

 

THIẾU ĐỦ THỨ!

Trưởng Trạm y tế xã Phú Mỡ (huyện Đồng Xuân) La O Hóa, cho biết: “Chưa có thiết bị HSSS nên lâu nay chúng tôi chỉ làm theo kinh nghiệm là chính. Những ca nguy hiểm phải đợi xe cấp cứu ở bệnh viện huyện hoặc chờ bác sĩ lên hỗ trợ kỹ thuật. Mới đây, tại trạm có một trường hợp em bé bị nhẹ cân và yếu sau khi sinh, nhưng trạm không có phương tiện hồi sức nên đã tử vong sau vài giờ”.

Nữ hộ sinh Phạm Thị Nghĩa, Trạm y tế xã Cà Lúi (huyện Sơn Hòa), kể: Mỗi lần có ca đẻ khó, không có thiết bị hỗ trợ, chúng tôi phải chuyển lên huyện rồi đưa tiếp về tỉnh cho yên tâm. Còn trường hợp đưa được bé đi, mẹ ở lại thì thiếu bình oxy… cũng rất nguy hiểm.

Không chỉ ở miền núi mà ngay tại các xã đồng bằng, tình hình cũng khó khăn không kém. Nữ hộ sinh Nguyễn Thị Nguyệt (xã Hòa Tân Tây, huyện Tây Hòa), bức xúc: Cả trạm chỉ có ống nghe tim thai nhưng khi rõ khi không, rất tai hại. Có lần, tôi khám thai cho một sản phụ, lúc ấy, nghe tim thai còn đập. Vậy nhưng sáng hôm sau, đưa ra Bệnh viện Đa khoa Phú Yên thì thai nhi đã chết trong bụng, may mà cứu được mẹ.

“Ống hút đờm dãi bị hư mấy tháng nay vẫn chưa được thay cái mới. Máy thở ngạt, máy nghe tim thai chẩn đoán bệnh… cũng thiếu. Thành ra, gặp ca nào không thuận là chúng tôi phải chuyển đi ngay” - Trưởng trạm y tế xã Xuân Hòa (huyện Sông Cầu) Phạm Ngọc Sáng nói.

Trạm y tế không đủ điều kiện xử lý HSSS, một cán bộ lại phải kiêm nhiệm nhiều khâu khác nhau nên không thể đáp ứng yêu cầu công việc. Bác sĩ Hồ Văn Thanh, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Đồng Xuân, thừa nhận: Các trạm y tế xã hiện thiếu rất nhiều phương tiện HSSS, một ca trực chỉ có một người nên khó đảm bảo an toàn. HSSS đòi hỏi phải luôn có người trực, thông thạo kỹ thuật và liên tục phát hiện thông tin mới nhất, chỉ cần sơ sót một phút là có thể gây tử vong cho mẹ và bé ngay.

Hồi sức sơ sinh trong lồng kính ở Bệnh viện Đa khoa Phú Yên. Nếu ở trạm xá các xã có thiết bị này thì những trẻ sơ sinh yếu ít bị tử vong -  Ảnh: THU THỦY

 

MẤT AN TOÀN CHO MẸ VÀ BÉ

Theo Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Phú Yên Nguyễn Anh Tuấn, trước đây, chức năng chính của các trạm y tế xã là chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng bệnh và chống dịch. Hiện nay, do nâng chuẩn để đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh ngay tại cơ sở nên trang thiết bị thiếu nhiều. Trong khi đó, tỉnh dành 50-60% kinh phí đầu tư cho hệ thống điều trị tuyến huyện, tỉnh, còn lại sử dụng cho hệ dự phòng và đào tạo. Kinh phí đầu tư cho tuyến xã chưa có kênh riêng, hoạt động chủ yếu dựa vào kinh phí trích từ chương trình kế hoạch hóa gia đình. Ngoài ra, do hiện nay người dân đăng ký mua bảo hiểm y tế chủ yếu ở tuyến trên nên tuyến xã bị bỏ ngỏ.

Theo ông Tuấn, trước mắt, các trạm y tế xã cần được trang bị những dụng cụ hỗ trợ như: bóp bóng, ống nghe tim thai, đèn sưởi ấm, ống hút đờm dãi, cấp thuốc hồi sức cho bé và cán bộ thường xuyên được đào tạo, trang bị kiến thức về HSSS. Còn về lâu dài, cần định hẳn một nguồn ngân sách cho tuyến xã và sớm ổn định tổ chức.

Bà Nguyễn Thị Đoàn, nguyên Điều dưỡng trưởng Bệnh viện Từ Dũ (TP Hồ Chí Minh), nói: Những thiết bị thiết yếu nhất cho HSSS ở các trạm y tế thì dứt khoát phải có. Như vậy, chúng tôi mới có thể chuyển giao các công nghệ mới nhất về lĩnh vực này được.

Thực hiện tốt HSSS cho mẹ và bé sẽ giảm tỉ lệ tử vong, đặc biệt là khi có sự hỗ trợ tích cực của những trang thiết bị hiện đại giúp xử lý thành công những tình huống nguy cấp. Đó là khẳng định của đoàn công tác Bệnh viện Từ Dũ trong chuyến về chuyển giao kỹ thuật và tập huấn HSSS cho cán bộ y tế, xã, phường, thị trấn ở Phú Yên mới đây. Nhưng rõ ràng, khi mà các trạm y tế xã còn chưa có đủ những dụng cụ hỗ trợ HSSS cơ bản thì nguy cơ mất an toàn của nhiều bà mẹ đến đây sinh con vẫn cứ treo lơ lửng…

THÙY THẢO