Sáng 31/8, tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với Bộ Công an, TAND tối cao, Bộ Ngoại giao tổ chức họp báo công bố Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước.

Quy định chặt chẽ hơn điều kiện được đề nghị đặc xá

Công bố Quyết định số 978/QĐ-CTN về đặc xá năm 2022 của Chủ tịch nước, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà nhấn mạnh, đặc xá năm 2022 một lần nữa tiếp tục khẳng định chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước và truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam đối với những người phạm tội, khuyến khích họ hối cải, rèn luyện trở thành người có ích cho xã hội.

Đồng thời, đặc xá cũng là sự ghi nhận kết quả cải tạo, chấp hành tốt các nội quy, quy định của phạm nhân; là kết quả của quá trình giáo dục, cải tạo phạm nhân, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa trại giam, gia đình, các cơ quan có liên quan và toàn xã hội trong việc thực hiện chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

Theo Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước, quá trình xét, quyết định đặc xá cho những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và những phạm nhân đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được thực hiện chặt chẽ, công khai, công bằng, chính xác và bảo đảm dân chủ theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, khác với những lần đặc xá trước, Quyết định về đặc xá lần này đã có những quy định chặt chẽ hơn về điều kiện được đề nghị đặc xá và các trường hợp không đề nghị đặc xá. Do đó, số phạm nhân được đặc xá lần này cũng ít hơn so với các lần đặc xá trước.

Ông Phạm Thanh Hà nêu rõ, cũng như các đợt đặc xá đã được tiến hành trong nhiều năm qua, khi xem xét đặc xá đều phải tuân thủ những nguyên tắc nhất định, đó là: Đặc xá phải được tiến hành nghiêm minh, chặt chẽ, công khai, dân chủ, đảm bảo công bằng, đúng đối tượng và đúng điều kiện đã được quy định để tất cả các phạm nhân có đủ điều kiện đều được xem xét, không để bất kỳ phạm nhân nào không đủ điều kiện theo quy định lại được xem xét đặc xá.

Chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với những người có hành vi phạm tội là "nghiêm trị" kết hợp với "khoan hồng". Chính vì vậy, hình phạt mà pháp luật hình sự của Nhà nước áp dụng không chỉ nhằm trừng trị những người có hành vi phạm tội, mà còn nhằm cải tạo họ trở thành người có ích cho xã hội, có ý thức tuân thủ pháp luật, chấp hành pháp luật và quy tắc xử sự của cuộc sống, ngăn ngừa họ không phạm tội mới. 

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà công bố Quyết định đặc xá năm 2022 của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam. Ảnh: TTXVN

Mặt khác, đặc xá còn thể hiện truyền thống nhân ái, bao dung của dân tộc Việt Nam, thể hiện chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước Việt Nam và tính ưu việt của Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội bị kết án phạt tù đã thực sự cải tạo tốt.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước khẳng định: "Ở Việt Nam, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Vì vậy, tất cả những phạm nhân được đặc xá lần này đều là những người có hành vi vi phạm pháp luật hình sự Việt Nam và đã bị TAND các cấp của nước CHXHCN Việt Nam tuyên phạt theo các chế tài được quy định tại Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự của Việt Nam, nay những phạm nhân này có đủ điều kiện được xem xét, đặc xá.

Vì vậy, đặc xá không có sự phân biệt đối xử hoặc hạn chế với bất kỳ phạm nhân nào, cho dù phạm nhân đó là người Việt Nam hay là người có quốc tịch nước ngoài. Nếu phạm nhân đó có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật đều được xét đặc xá".

Theo đó, việc Đảng, Nhà nước đặc xá tha tù trước thời hạn cho những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và cho những phạm nhân đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện là chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước. Chính sách nhân đạo đó không chỉ dừng lại ở việc đặc xá tha tù trước thời hạn, mà còn thể hiện ở việc tạo điều kiện để những phạm nhân được đặc xá tha tù tái hòa nhập cộng đồng.

Vì vậy, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện các biện pháp, chính sách để tạo điều kiện cho những phạm nhân được đặc xá tha tù trở về nơi cư trú (gồm cả những phạm nhân được đặc xá và những phạm nhân hết hạn tù) sớm hòa nhập cộng đồng.

16 phạm nhân nước ngoài được đặc xá

Trả lời câu hỏi của báo chí về số phạm nhân nước ngoài được đặc xá lần này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc cho biết, sau khi rà soát hồ sơ của các phạm nhân, trong đó có phạm nhân nước ngoài, tổng số có 16 phạm nhân có quốc tịch nước ngoài đủ điều kiện và đã được Chủ tịch nước đặc xá trong dịp đặc xá này. Cụ thể, công dân các nước bao gồm: Úc (1 người); Canada (1 người); Mỹ (3 người); Trung Quốc (4 người), Pháp (1 người), Campuchia (2 người), Nigeria (1 người), Malaysia (2 người), Lào (1 người).

Giải đáp các vấn đề báo chí quan tâm, thiếu tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, tổng số tiền do những người được đặc xá năm 2022 và người thân đã thực hiện các hình phạt bổ sung là phạt tiền, nộp án phí, nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự khác là 67 tỉ đồng, người thực hiện nhiều nhất trong quá trình chấp hành án là trên 4 tỉ đồng.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưng Bộ Công an trả lời câu hỏi của phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí trong nước và quốc tế. Ảnh: TTXVN

Thứ trưởng Bộ Công an cũng cho biết, 8 phạm nhân trong các vụ án thuộc Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, được hưởng đặc xá lần này.

Thông tin thêm về câu hỏi liên quan đến quyết định ân giảm án tử hình, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà cho biết, Chủ tịch nước quyết định ân giảm án tử hình xuống tù chung thân cho 10 bị án, trong đó có 2 bị án là người nước ngoài (1 bị án quốc tịch Nam Phi, 1 bị án quốc tịch Lào).

"Việc quyết định ân giảm án tử hình xuống tù chung thân cho 10 bị án thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước, được quy định trong Hiến pháp và Bộ luật Tố tụng hình sự. Đây không phải là những trường hợp được đặc xá, tha tù theo quy định của Luật Đặc xá", ông Phạm Thanh Hà nêu.

Theo TTXVN/Vietnam+