Theo quy hoạch tổng thể phát triển thủy sản trên địa bàn tỉnh, diện tích nuôi trồng thủy sản (NTTS) lồng, bè được quy hoạch đến năm 2025 là 1.650ha, tập trung tại các đầm, vịnh ở TX Sông Cầu (1.000ha) và vùng biển ven bờ Tuy An (khoảng 650ha), với khoảng 49.000 lồng NTTS và hàng ngàn hộ dân được giao quyền sở hữu diện tích mặt nước để hưởng lợi và gắn trách nhiệm…
Ngoài ra, tỉnh cũng đang tiến hành quy hoạch chi tiết vùng nuôi, sắp xếp và giao mặt nước nuôi trồng thủy sản cho các hộ, có sự tham gia quản lý, giám sát chặt chẽ của người dân cùng các tổ quản lý cộng đồng; xử lý những trường hợp phát sinh lồng bè NTTS ngoài quy hoạch; tăng cường kiểm tra, xử lý tình trạng đóng mới lồng bè để nuôi thủy sản.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, việc bảo vệ môi trường nước trong hoạt động NTTS đang bị “bức tử” bởi rác thải từ hoạt động sản xuất, NTTS của các hộ dân và một lượng lớn rác thải nhựa trôi dạt vào bãi biển, làm môi trường vùng nuôi ngày càng thêm ô nhiễm.
Không những thế, mỗi ngày có hàng ngàn tấn thực phẩm cho tôm ăn ném xuống các vùng nuôi khiến môi trường nước không chỉ tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm, mà còn sản sinh vi khuẩn đe dọa môi trường sống của nhiều loại thủy sản tự nhiên khác. Do đó, làm thế nào để giảm thiểu ô nhiễm rác thải ở vùng NTTS là bài toán cần có lời giải trong thời gian đến.
Trước mắt, theo các chuyên gia về bảo vệ môi trường thì Phú Yên cần đẩy mạnh và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về hoạt động NTTS. Bên cạnh đó, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên, môi trường vùng ven biển, đặc biệt là tại các vùng NTTS tập trung; có biện pháp quản lý các nguồn xả thải như rác sinh hoạt, chất thải từ vùng nuôi, các ao hồ nuôi thủy sản ven vịnh; xử lý nghiêm các hành vi đổ chất thải không đúng nơi quy định… Cùng với đó, tiến hành khảo sát, điều tra, đánh giá hiện trạng sử dụng đất khu vực nuôi tôm và khu vực sinh sống của một bộ phận dân cư, khu vực gắn liền với sinh kế của người dân…
Ngoài ra, tỉnh cũng cần nâng cao năng lực quản lý, thu gom, xử lý chất thải rắn. Nhất là tổ chức các hoạt động thu gom chất thải phát sinh từ hoạt động NTTS tại khu vực đầm, vịnh. Công tác quan trắc môi trường ở các vùng NTTS cũng phải đẩy mạnh, nhằm tăng tần suất và mật độ lấy mẫu nước, tăng cường trao đổi thông tin về kết quả quan trắc chất lượng môi trường đầm, vịnh phục vụ cho công tác cảnh báo kịp thời cho người NTTS. Sở TN-MT phối hợp với Sở NN-PTNT xây dựng kế hoạch phối hợp quan trắc, cảnh báo môi trường ở các vùng NTTS trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời phát triển các nguồn sinh kế thay thế cho cộng đồng vốn sống dựa vào nguồn lợi tự nhiên; khuyến khích cộng đồng địa phương chuyển sang các nghề ít gây hại để bảo vệ các loài thủy, hải sản quan trọng như cá, tôm, nghêu, sò huyết và các sinh vật sinh sống trong đầm, vịnh để bảo tồn đa dạng sinh học và nguồn lợi hải sản phát triển bền vững. Cùng với đó đẩy mạnh công tác quản lý, tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường vùng ven biển; không khai thác thủy sản thuộc danh mục cấm khai thác…
Nếu thực hiện được như thế sẽ góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường ở vùng NTTS, giúp nghề này ngày càng phát triển.
LỆ VĂN
