Việt Nam được các tổ chức quốc tế đánh giá là một trong những quốc gia đạt được nhiều thành tựu về bình đẳng giới (BĐG). Tuy nhiên, việc thực hiện BĐG hiện nay vẫn còn không ít rào cản và để bảo đảm bình đẳng thực sự giữa nam và nữ không hề dễ dàng. Trong đó có cả câu chuyện BĐG từ các gia đình.

Rào cản tư tưởng

Những năm qua, tại Việt Nam nói chung và Phú Yên nói riêng có nhiều tổ chức quốc tế đã triển khai nhiều hoạt động, dự án về BĐG. Tuy nhiên, việc thực hiện BĐG gặp không ít trở ngại, trong đó có nguyên nhân định kiến giới và tư tưởng “trọng nam, khinh nữ” vẫn đang tồn tại trong các gia đình.

Chị Phan Thị Họa Mi, Chủ tịch Hội LHPN xã Hòa Kiến (TP Tuy Hòa) nói: Nhiều chị em vẫn thường nghĩ, mình là phụ nữ hy sinh công sức một chút, “chịu thiệt” một chút so với chồng cũng không sao miễn là gia đình êm ấm, hạnh phúc. Vì vậy, trong các gia đình, phụ nữ thường làm việc nhà nhiều hơn nam giới. Một số người chồng biết thương vợ thì trân trọng, yêu thương vợ mình hơn, còn ngược lại một số người chồng thì ngày càng ích kỷ, gia trưởng, coi thường vợ…

Thực tế cho thấy mặc dù hiện nay cả nam giới và phụ nữ đều phải lao động, tham gia công tác xã hội nhưng phụ nữ sau khi hoàn thành công việc phải về nhà lo nội trợ, chăm sóc gia đình, còn nam giới thì thường tụ tập bạn bè vui chơi, giải trí. Rất nhiều người trong số họ cho rằng, việc nhà là của phụ nữ nên ít khi chia sẻ, phụ giúp, đỡ đần. Điều này khiến người vợ cảm thấy quá tải khi hai vai nặng gánh việc nước, việc nhà.

Chị Nguyễn Thị Ngọc Điệp ở phường 5 (TP Tuy Hòa) bày tỏ: “Ngày nay, phụ nữ không như ngày xưa, họ đã vươn mình ra ngoài xã hội để tạo lập sự nghiệp, tạo dựng kinh tế cho gia đình không khác gì đàn ông. Vì vậy, người chồng cần phải san sẻ việc gia đình và chăm sóc con cái. Có như vậy mới tạo được sự bình đẳng trong gia đình và tạo điều kiện cho phụ nữ phát triển”.

Vấn đề BĐG ngày càng được xã hội quan tâm nhiều hơn. Và mặc dù pháp luật quy định trong gia đình, vợ chồng đều bình đẳng về mọi mặt, cùng bàn bạc, quyết định mọi vấn đề, có trách nhiệm chia sẻ và phân công hợp lý công việc gia đình cũng như chăm lo con cái, cha mẹ, nhưng trên thực tế nam giới vẫn được xem là trụ cột gia đình, có quyền quyết định các vấn đề lớn và là người đại diện ngoài cộng đồng. Còn việc nội trợ, chăm sóc con cái được coi là trách nhiệm của phụ nữ.

Bà Nguyễn Thị Kỳ, nguyên Giám đốc Trung tâm Đại biểu dân cử Quốc hội, chia sẻ: “Từ xưa đến nay với quan niệm “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”, không ít phụ nữ đã chấp nhận hy sinh sự nghiệp để làm tròn vai trò người vợ, người mẹ trong gia đình, lùi về “hậu phương” để người chồng có thể xây dựng và phát triển sự nghiệp... Những suy nghĩ ấy vô hình ngăn cản người phụ nữ được bình đẳng, vươn lên khẳng định bản thân, phát triển tài năng, sự nghiệp của chính họ”.

Nỗ lực chung tay

Có thể nói, hiện nay định kiến giới và tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn tồn tại khá phổ biến trong các gia đình. Điều này không chỉ là sự phân công lao động bất hợp lý giữa nam giới và phụ nữ trong các gia đình; phụ nữ ít có cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp so với nam giới mà còn dẫn đến nhiều câu chuyện đau lòng như: bạo lực gia đình, tình trạng phân biệt đối xử giữa bé trai và bé gái; việc lựa chọn giới tính thai nhi của các cặp vợ chồng dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính; trẻ em gái ít nhất là ở vùng nông thôn, miền núi có cơ hội đến trường so với trẻ em trai, cùng với đó là tình trạng trẻ em gái bị lạm dụng, xâm hại tình dục…

Mặc dù thời gian qua, các cấp, ngành, đoàn thể không ngừng đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về giới và BĐG nhưng nhận thức của cộng đồng về BĐG vẫn chưa thực sự hiệu quả như mong muốn.

Trao đổi về vấn đề này, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Trần Thị Binh cho biết: Nhận thức vai trò của tổ chức hội trong việc hỗ trợ hội viên, phụ nữ nâng cao vai trò, vị thế trong gia đình và ngoài xã hội, thời gian qua, các cấp Hội LHPN trên địa bàn tỉnh đã tích cực tuyên truyền, phổ biến Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Luật Hôn nhân và gia đình để giúp phụ nữ trên địa bàn tỉnh xóa bỏ tâm lý tự ti, an phận, cam chịu và định kiến giới; có ý chí tự lập tự cường, tự nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nâng cao nhận thức hiểu biết về BĐG, chung tay xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh; thực hiện cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không 3 sạch”.

Bên cạnh đó, các cấp hội còn xây dựng các mô hình phòng chống bạo lực gia đình; tổ chức các diễn đàn trao đổi về bình đẳng giới, các hội thi về nội dung này. Trong đó tập trung vào việc nâng cao nhận thức về trách nhiệm, quyền lợi giữa vợ chồng trong gia đình cũng như vai trò của nam giới trong việc chia sẻ việc nhà, chăm sóc giáo dục con cái, phòng chống bạo lực gia đình.

Ngoài ra, tổ chức hội còn tổ chức các hoạt động biểu dương các gia đình, cá nhân tiêu biểu thực hiện tốt BĐG, xây dựng gia đình hạnh phúc. Đồng thời hỗ trợ vốn, kiến thức để phụ nữ các địa phương có điều kiện khởi nghiệp, phát triển kinh tế tăng thu nhập, nâng cao chất lượng đời sống; hỗ trợ kiến thức phụ nữ nuôi dạy con theo phương pháp khoa học, hiện đại. Cán bộ hội cũng tích cực tham gia các tổ hòa giải ở cơ sở để kịp thời giải quyết những mâu thuẫn trong hôn nhân gia đình; phối hợp với các ngành liên quan phát hiện, ngăn chặn, can thiệp, xử lý những vụ vi phạm pháp luật liên quan đến phụ nữ, trẻ em... 

NGỌC DUNG