Trẻ em có quyền được học hành và không bị phân biệt đối xử. Mọi hành vi gây cản trở quyền được học tập, quyền được hòa nhập và vui chơi giải trí của trẻ em, trong đó có trẻ bị nhiễm HIV là vi phạm pháp luật và cần được xử lý.

Luật Trẻ em năm 2016 quy định, trẻ em nhiễm HIV/AIDS là một trong những đối tượng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt mà Nhà nước có chính sách hỗ trợ phù hợp. Trước đó, Chính phủ đã ban hành nhiều nghị định nhằm hỗ trợ trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV.

Cùng hành động, tạo cơ hội cho trẻ em bị HIV

Kế hoạch hành động quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS giai đoạn 2014-2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đặt ra mục tiêu: phấn đấu đến năm 2020, có 90% số trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS trong diện quản lý được cung cấp các dịch vụ về y tế, giáo dục, tư vấn, hỗ trợ dinh dưỡng và phát triển thể chất, chăm sóc thay thế, vui chơi giải trí và các chính sách xã hội; 90% cơ sở trợ giúp trẻ em, cơ sở chăm sóc và điều trị cho trẻ em nhiễm HIV, các tổ chức xã hội có liên quan đến trẻ em HIV được cung cấp kiến thức, kỹ năng về bảo vệ, chăm sóc trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; 100% trường học tạo cơ hội cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được đi học theo nhu cầu. Đến nay, 63/63 tỉnh, thành phố, trong đó có Phú Yên đã ban hành kế hoạch hành động vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS giai đoạn 2014-2020 và chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch.

Trao đổi với phóng viên Báo Phú Yên về công tác trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH Võ Văn Binh cho biết: Những năm qua, sở đã tham mưu UBND tỉnh xây dựng và tổ chức thực hiện nhiều hoạt động thiết thực bảo vệ, chăm sóc, hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, như: Ban hành và thực hiện các chương trình hành động, bảo vệ trẻ em; về phòng chống tai nạn thương tích, bơi an toàn, phòng chống đuối nước cho trẻ em; thực hiện đề án Chăm sóc trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em nhiễm HIV/AIDS, trẻ em là nạn nhân chất độc hóa học, trẻ em khuyết tật nặng và trẻ em bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa dựa vào cộng đồng giai đoạn 2014-2020. Qua đó giúp trẻ em được phát huy hết quyền của bản thân và được tham gia vào các hoạt động cộng đồng một cách an toàn, vui tươi.

Bên cạnh đó, công tác tập huấn nâng cao kiến thức về bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS đã được triển khai ở các cấp, ngành, hội, đoàn thể cho cán bộ và đội ngũ cộng tác viên. Mạng lưới liên kết các dịch vụ bảo vệ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được kiện toàn. Tỉ lệ trẻ em trong diện quản lý được hỗ trợ đầy đủ các dịch vụ theo nhu cầu (chăm sóc sức khỏe, giáo dục, hỗ trợ tâm lý, dinh dưỡng, hưởng chính sách hỗ trợ…) là 70%.

Không kỳ thị, phân biệt đối xử

Theo bà Vũ Thị Kim Hoa, Phó Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TB-XH), qua triển khai thực hiện Quyết định 570 về việc phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS giai đoạn 2014-2020 của Thủ tướng Chính phủ, công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS bước đầu đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Các mục tiêu của quyết định bước đầu đạt được, giúp cho quyền của trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được thực hiện tốt hơn về cung cấp các dịch vụ đáp ứng nhu cầu của trẻ; nâng cao nhận thức của cán bộ ở các cơ sở trợ giúp trẻ em, các cơ sở điều trị trẻ em nhiễm HIV/AIDS, các trường học và những tổ chức liên quan. Các chính sách hỗ trợ trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được rà soát, nghiên cứu và đề xuất hoàn thiện; mạng lưới liên kết dịch vụ bảo vệ, chăm sóc trẻ đã được xây dựng. Mô hình kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được triển khai và được đánh giá bước đầu có hiệu quả, phù hợp với các địa phương và được nhân rộng tại cơ sở.

Bà Huỳnh Phạm Ái Thy, Giám đốc Trung tâm Công tác xã hội Phú Yên, cho biết: “Hiện Phú Yên có 2 trường hợp trẻ em nhiễm HIV/AIDS. Thời gian qua, trung tâm phối hợp với các sở, ban ngành, hội đoàn thể, trường học tuyên truyền, tư vấn gia đình, người chăm sóc các em để giúp các em hòa nhập cộng đồng”.

Tuy đã có nhiều kết quả tích cực nhưng đến nay, trẻ em bị ảnh hưởng HIV còn khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ, nhất là vẫn còn sự kỳ thị, phân biệt đối xử với các em. Sự kỳ thị chính là rào cản khiến nhiều trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và gia đình các em bị hạn chế năng lực tham gia, đóng góp ý kiến, bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Vì vậy, để đạt được các mục tiêu thực hiện Quyết định 570, cần tiếp tục phối hợp đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, nhằm góp phần nâng cao nhận thức, chuyển đổi thái độ hành vi của trẻ và thiếu niên trong trường học và ngoài cộng đồng. Qua đó giúp trẻ tự phòng tránh lây nhiễm HIV/AIDS cho cá nhân, cộng đồng; không kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em và người nhiễm và bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Trong mọi trường hợp, việc trợ giúp trẻ em dưới mọi hình thức, góc độ đều phải tuân thủ các nguyên tắc: Bảo đảm sự tham gia của trẻ em, bảo đảm không kỳ thị, không phân biệt đối xử và bảo đảm bảo mật thông tin.

ĐĂNG DOANH - HOÀNG LÊ