Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật (TTPBPL) cho người lao động (NLĐ) trong các loại hình doanh nghiệp đã được các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh triển khai dưới nhiều hình thức, nhằm giúp NLĐ và người sử dụng lao động (NSDLĐ) nắm vững kiến thức về pháp luật lao động; giúp họ giải quyết hài hòa các mối quan hệ xã hội theo pháp luật, hạn chế tình trạng xung đột.
Tính đến 31/12/2018, toàn tỉnh có 2.948 doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD), sử dụng 80.279 lao động. Trong đó, doanh nghiệp 100% vốn nhà nước trực thuộc Trung ương và 18 doanh nghiệp địa phương sử dụng 3.105 lao động, 2.900 doanh nghiệp dân doanh sử dụng 71.694 lao động, 30 doanh nghiệp FDI sử dụng 5.480 lao động. Việc thành lập nhiều doanh nghiệp với các loại hình đa dạng đã tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho NLĐ. Hầu hết các doanh nghiệp đã quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho NLĐ.
Xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định
Thời gian qua, hoạt động SXKD của các doanh nghiệp tiếp tục ổn định và phát triển, duy trì việc làm ổn định; tiền lương và thu nhập của NLĐ từng bước được nâng lên. Cụ thể, năm 2008 tiền lương bình quân của NLĐ toàn tỉnh là 1,71 triệu đồng/người/tháng. Trong đó, tiền lương bình quân NLĐ trong doanh nghiệp 100% vốn nhà nước là 1,85 triệu đồng/người/tháng; doanh nghiệp dân doanh 1,65 triệu đồng và doanh nghiệp FDI 1,67 triệu đồng/người/tháng.
Đến 31/12/2018, tiền lương bình quân của NLĐ toàn tỉnh là 5,6 triệu đồng/người/tháng (doanh nghiệp 100% vốn nhà nước: 7,56 triệu đồng, doanh nghiệp dân doanh: 5,57 triệu đồng và doanh nghiệp FDI: 5,15 triệu đồng/người/tháng).
Chế độ, chính sách đối với NLĐ đã được chủ doanh nghiệp quan tâm thực hiện theo quy định của pháp luật, đời sống từng bước được cải thiện. Quan hệ lao động trong doanh nghiệp hài hòa, ổn định và ngày càng tiến bộ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, ở nhiều doanh nghiệp ngoài nhà nước, tình trạng vi phạm pháp luật lao động vẫn còn xảy ra, việc ký kết thỏa ước lao động tập thể, đa số doanh nghiệp chỉ thỏa thuận những điều pháp luật đã quy định, còn những nội dung có lợi hơn cho NLĐ so với pháp luật lao động quy định nhiều thỏa ước chưa thỏa thuận.
Mặt khác, vai trò trách nhiệm của Ban chấp hành Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp có mặt hạn chế, chưa thể hiện tinh thần trách nhiệm với chủ doanh nghiệp để cùng nhau ký kết thỏa ước lao động tập thể, bảo đảm nguyện vọng và quyền lợi chính đáng cho NLĐ.
Việc xây dựng và đăng ký thang lương, bảng lương và định mức lao động gặp rất nhiều khó khăn, lúng túng đối với doanh nghiệp cũng như phòng LĐ-TB-XH ở các huyện, thị xã, thành phố. Doanh nghiệp trốn đóng kinh phí công đoàn; nội dung các bản hợp đồng lao động của các đơn vị còn thỏa thuận chung chung, trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân còn thiếu hoặc sơ sài…
Đây không chỉ là vi phạm Bộ luật Lao động mà còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ. Nguyên nhân là do nhận thức pháp luật của NLĐ và NSDLĐ còn chưa đầy đủ.
Tiếp tục thực hiện tuyên truyền, đối thoại pháp luật lao động
Trước thực trạng đó, thời gian qua, các cấp, ngành của tỉnh đã tích cực đẩy mạnh TTPBPL lao động, các quy định liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp; việc thực hiện mức lương tối thiểu chung, lương tối thiểu vùng, xây dựng thang, bảng lương, quy chế nghỉ ngơi, kỷ luật lao động; việc thực hiện công tác an toàn vệ sinh lao động tại doanh nghiệp.
Đồng thời thông qua các buổi đối thoại, tư vấn trực tiếp, hướng dẫn bằng văn bản, các cấp, ngành hướng dẫn doanh nghiệp tổ chức giải quyết tranh chấp lao động, đình công; phối hợp với các ngành, đoàn thể có liên quan tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về kiến thức pháp luật cho NLĐ và NSDLĐ; biên soạn và phát hành cẩm nang về pháp luật lao động, Luật Công đoàn và các chính sách BHXH.
Để công tác TTPBPL cho NLĐ trong các loại hình doanh nghiệp đạt hiệu quả tốt, thời gian tới, các cấp ngành phối hợp, tiếp tục quán triệt triển khai Chỉ thị 22 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ trong doanh nghiệp. Các sở, ban ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thị xã, thành phố và doanh nghiệp phối hợp triển khai có hiệu quả Kế hoạch 127 của UBND tỉnh về tiếp tục thực hiện tuyên truyền, đối thoại pháp luật lao động cho NLĐ và NSDLĐ trong các loại hình doanh nghiệp, giai đoạn 2017-2021 trên địa bàn tỉnh Phú Yên.
Đồng thời khảo sát, nắm tình hình số lao động đã ký kết hoặc chưa ký kết hợp đồng lao động, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện ký kết hợp đồng theo đúng nội dung Luật Lao động hướng dẫn và thực hiện những nội dung đã cam kết trong hợp đồng lao động, bảo đảm quyền lợi của NLĐ và lợi ích hợp pháp của NSDLĐ; không để xảy ra tình trạng NLĐ vào doanh nghiệp làm việc không ký hợp đồng lao động.
Bên cạnh đó, Ban chấp hành Công đoàn cần chủ động thương lượng với NSDLĐ xây dựng thỏa ước lao động tập thể với những nội dung có lợi hơn cho NLĐ so với Luật Lao động quy định, bảo đảm quyền lợi của NLĐ, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của NSDLĐ. Tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho doanh nghiệp về việc xây dựng thang lương, bảng lương, định mức lao động.
Tuyên truyền sâu rộng cho nhân dân hiểu rõ chính sách BHXH để bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của NLĐ khi bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản. Điều tra, khảo sát nhu cầu đào tạo nghề của NLĐ, nhu cầu đội ngũ công nhân kỹ thuật, ngành nghề cần tuyển dụng của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Quy hoạch những ngành nghề trọng điểm để đào tạo đội ngũ công nhân lành nghề, đồng thời lập kế hoạch đào tạo nghề theo địa chỉ và nhu cầu của doanh nghiệp, đảm bảo khi ra trường, NLĐ đều có việc làm và thu nhập ổn định; đồng thời phục vụ chiến lược khuyến khích khởi nghiệp theo chủ trương của tỉnh đã đề ra.
NGUYỄN PHẤT
Giám đốc Sở LĐ-TB-XH
