Chính quyền địa phương xã An Định được phép khai thác cát ven sông Cái (huyện Tuy An) để khơi thông dòng chảy tránh bồi lấp ruộng nhưng trong quá trình khai thác, địa phương không kiểm tra giám sát để người dân khai thác cát tùy tiện, không đúng theo quy hoạch. Hậu quả là dòng chảy bị thay đổi, “nuốt” trên một mẫu đất thổ và còn tiếp tục uy hiếp nhà dân sống hai bên bờ.
Hàng loạt xe tải chở cát khai thác trái phép ven sông Cái – Ảnh: H.NAM
RUỘNG, VƯỜN TRÔI TUỘT XUỐNG SÔNG
Sau đợt lũ đến nay, hai bên bờ sông Cái, trình trạng khai thác cát tiếp tục diễn ra rầm rộ. Nhiều người dùng ghe thuyền suốt ngày hì hục hốt cát từ dưới sông chở vào bờ. Hằng ngày có đến 5-7 chiếc xe tải đến vận chuyển cát đi về các nơi khác.
Bà Trần Thị Hồng, ở thôn Phú Mỹ, xã An Dân cho biết: “Ngày nào cũng có xe tải đến chở cát, xe chạy nhiều đến nỗi con đường trước ngõ nhà tôi phải lún đất”. Ước tính, một ngày có 15-20 chuyến cát chở đi. Không chỉ khai thác bằng thủ công, một số người còn sử dụng máy hút cát, biến nơi này thành vực sâu thẳm. Dòng sông sâu, hàng tre được trồng lâu năm để chống xâm thực của nhà chị Hồng đã bị tróc gốc đổ ngã.
Trình trạng khai thác cát lậu đã biến dòng sông Cái vốn hiền hòa trở thành hung dữ. Ông Huỳnh Văn Tèo, bức xúc nói: “3 sào đất thổ của tôi bị sông “nuốt” rồi. Vốn liếng nhà nông của tôi được Nhà nước cấp bao nhiêu đó, nay không còn đất sản xuất thì biết lấy gì làm ăn”. Không riêng gì hộ ông Tèo bị mất đất, mà 6 hộ dân ở cùng thôn cũng chịu chung cảnh ngộ như vậy. Ông Huỳnh Theo, trước đây có gần một mẫu đất thổ nay đã bị sạt lở đổ sạch xuống sông. Còn hộ ông Phan Tám, đầu tư trồng 3 sào sắn chưa kịp thu hoạch, đợt lũ vừa rồi cũng bị hà bá nuốt chửng... Chưa hết, con đường nội đồng bà con thôn Phú Mỹ trước đây đi thăm ruộng rất tiện lợi, nay cũng đã đổ sụp xuống sông.
NGĂN CHẶN NẠN KHAI THÁC CÁT LẬU
Đầu năm 2006, một số diện tích ruộng lúa ở vùng 10, thôn Long Hòa, xã An Định bị cát bồi lấp. Trước thực trạng này, UBND xã An Định được Phòng Tài nguyên môi trường huyện cho phép khai thác cát khơi thông dòng chảy. Thế nhưng, khi tiến hành khai thác, UBND xã An Định và Phòng Tài nguyên môi trường huyện thiếu kiểm tra giám sát để nhiều người dân đổ xô đến tùy tiện khai thác tràn lan. Nơi nào có cát thì ra sức khai thác, những doi cát trồng cỏ bỗng chốc biến thành lòng sông. Trình trạng này đã để lại hậu quả nhiêm trọng. Bà Hồng buồn bã nói: “Dòng sông mỗi ngày càng ăn sâu vào đất liền, không xây kè thì nhà tôi hai năm nữa chắc đổ sập xuống sông”.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Ngô Thành, cán bộ Phòng Tài nguyên môi trường huyện Tuy An cho biết: “Chúng tôi đã có thông báo nghiêm cấm tất cả các trường hợp khai thác cát, nhưng vì ở Tuy An cát xây dựng rất khan hiếm, ngoài dưới chân cầu Ngân Sơn ra thì không có điểm nào khai thác cát. Do đó, ngăn chặn nạn khai thác cát bừa bãi gặp rất nhiều khó khăn.
Ông Phan Văn Tấn, Trưởng Phòng Tài nguyên môi trường huyện Tuy An, bày tỏ: “Thời điểm giữa năm 2007, chúng tôi thành lập đội liên ngành gồm đại diện Đội Quản lý thị trường số 4, công an, Phòng Tài nguyên môi trường đi kiểm tra và lập biên bản đình chỉ 10 trường hợp khai thác cát lậu ở các xã An Dân, An Thạch và thị trấn Chí Thạnh, tịch thu 3 máy hút cát. Sắp đến chúng tôi làm quyết liệt hơn để ngăn chặn triệt để. Về tình trạng xâm thực địa phận xã An Dân theo tôi cần phải có ngay phương án xây kè thì mới ngăn được dòng nước uy hiếp nhà dân”.
MẠNH HOÀI
