Phía sau mỗi cổng khu dân cư, đâu đó vẫn có những câu chuyện buồn về tình trạng bạo lực gia đình, nhất là đối với phụ nữ và trẻ em gái. Để giảm thiểu tình trạng này cần xây dựng nhiều mô hình truyền thông hiệu quả, bên cạnh việc chủ động tố giác và thực hiện nghiêm những điều khoản của pháp luật quy định, để không còn xảy ra bạo lực gia đình.
Nỗi đau còn đó
Mỗi lần nhắc đến chồng mình, chị N.T.H ở xã Hòa Quang Bắc (huyện Phú Hòa) đều bật khóc. Đã ngoài 50 tuổi nhưng chồng chị không chí thú làm ăn mà tối ngày chỉ đi nhậu. Khi đã say khướt, người chồng lại trút những trận đòn, những lời chửi mắng lên chị. Khuyên cha mãi không được, buồn cảnh gia đình đến nỗi hai người con trai phải tìm đến cửa chùa nương náu...
Không riêng chị H, theo thống kê, năm 2016 toàn tỉnh có 216 vụ bạo lực gia đình được xử lý. Trong 6 tháng đầu năm 2017, con số này là 97 vụ. Hầu hết nạn nhân bị bạo lực là phụ nữ và trẻ em gái. Nhưng đây cũng chỉ là con số bề nổi, còn rất nhiều trường hợp bạo hành khác chưa được báo cáo hay thừa nhận. Điều này cũng có nghĩa nạn nhân bị bạo hành nhưng âm thầm gánh chịu những tổn thương vô hình và những đau đớn về mặt tinh thần lẫn thể xác.
Chị Lê Thị Hảo ở xã Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa), chia sẻ: “Phụ nữ ai cũng muốn gia đình mình êm ấm. Thế nhưng vẫn còn có tình trạng người chồng vì một lý do nào đó mà hành hung, đánh đập vợ con. Phụ nữ thường giấu mọi người xung quanh. Chỉ đến khi thương tích trầm trọng, nguy hiểm đến tính mạng thì mới nói cho mọi người biết để được giúp đỡ”.
Tại Phú Yên, mô hình CLB “5 không 3 sạch” ở các vùng nông thôn bước đầu đã đem lại hiệu quả trong tuyên truyền phòng, chống bạo lực gia đình. Nội dung “5 không” là không đói nghèo, không vi phạm pháp luật, không có bạo lực gia đình, không sinh con thứ ba trở lên, không có trẻ suy dinh dưỡng và bỏ học. Bà Huỳnh Thị Đức, Chủ tịch Hội LHPN xã Hòa Quang Nam, cho biết: Mỗi khi các CLB sinh hoạt, việc tuyên truyền “không bạo lực gia đình” được chú trọng. Bản thân gia đình các chị tham gia CLB đã nói không với bạo lực gia đình. Ngoài ra, chị em còn được phổ biến các kiến thức về Luật Hôn nhân và gia đình; chia sẻ bí quyết giữ gìn hạnh phúc; trao đổi việc nấu ăn, chi tiêu trong gia đình...
Tăng cường truyền thông lên án hành vi bạo lực
Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 và Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2008 đều cấm hành hạ hoặc ngược đãi ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con cháu hoặc người nuôi dưỡng; nghiêm cấm những hành vi bạo lực trong gia đình. Đối với bạo lực thể chất, hành vi cố ý gây thương tích cho người khác bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi thương tích của nạn nhân được cơ quan có thẩm quyền giám định. Tuy nhiên trên thực tế, khi người phụ nữ bị chồng hành hung, họ thường cảm thấy đau đớn, tủi nhục và tìm mọi cách giấu giếm, xa lánh mọi người, họ chỉ chịu đến bệnh viện khi thương tích trầm trọng, nguy hiểm tính mạng.
Ông Phạm Văn Nguyên, Trưởng Phòng LĐ-TB-XH TX Sông Cầu, cho biết: Theo kết quả khảo sát chuyên đề trên địa bàn thị xã, 14,9% người được điều tra cho rằng, người dân tại địa phương vẫn chịu ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng phong kiến trọng nam khinh nữ (7,2%) và người bạo lực có tính cách gia trưởng (7,7%). Bà Nguyễn Thị Hạnh ở xã Xuân Thịnh (TX Sông Cầu), nhận định: “Bạo lực gia đình xuất phát từ tư tưởng gia trưởng là chủ yếu, ông nào cũng cho mình cái quyền được “dạy vợ”, nếu vợ trái ý là thượng cẳng chân, hạ cẳng tay. Các ông cứ đi nhậu về là gây gổ. Vợ chỉ biết nín nhịn để không bị bạo lực, thiệt thân”. Tình trạng bạo lực gia đình vẫn đang tiếp diễn và có nhiều hình thức, từ bạo lực thể chất, tinh thần, tình dục đến bạo lực về kinh tế. Những hành vi bạo lực với phụ nữ trong gia đình đã ảnh hưởng tới cuộc sống của họ. Cách giải quyết của đa số vụ bạo lực là thực hiện theo phương thức truyền thống thông qua tổ hòa giải… “Địa phương đã và đang tuyên truyền Luật Hôn nhân và gia đình; vận động nam thanh niên tham gia vào chiến dịch phòng, chống bạo lực gia đình với khẩu hiệu: “Mình là đàn ông, mình chống bạo lực gia đình”, tổ chức tìm hiểu kiến thức về bình đẳng giới và bạo lực gia đình, mô hình gia đình không có bạo lực, câu lạc bộ gia đình bền vững…”, ông Phạm Văn Nguyên nói.
Bên cạnh những giải pháp truyền thông này, nhiều quy định của pháp luật đã giúp hạn chế tình trạng bạo lực gia đình. Tuy nhiên, xuất phát từ thực tiễn cuộc sống, nhiều chế tài xử lý chưa nghiêm, tính răn đe chưa hợp lý, như quy định về xử phạt hành chính với người gây ra bạo lực gia đình còn ở mức quá thấp; chưa xem xét trách nhiệm của tổ chức có thẩm quyền để xảy ra bạo lực... Bà Phạm Thị Minh Hiền, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH Phú Yên, cho rằng hiện nay, trong Luật Phòng, chống bạo lực gia đình còn một số điều khoản, một số khái niệm chưa được làm rõ như khái niệm: bạo lực trên cơ sở giới là gì? Nếu không hiểu rõ được vấn đề này thì hiệu quả truyền thông trong cộng đồng thấp. Và có nhiều khái niệm, điều khoản chưa rõ ràng chặt chẽ trong luật cần phải điều chỉnh. Luật pháp chặt chẽ, nghiêm minh cộng với hiệu quả công tác truyền thông thì phụ nữ và nhất là trẻ em gái mới được bảo vệ một cách hiệu quả. “Ngoài việc tăng cường truyền thông và các giải pháp về pháp luật, cộng đồng xã hội cần lên án mạnh mẽ những hành vi bạo lực. Bản thân người phụ nữ cần có kiến thức cũng như kỹ năng phòng tránh. Mỗi phụ nữ hãy tự bảo vệ mình và các con trước khi có sự trợ giúp từ các đoàn thể xã hội”, bà Hiền cho biết thêm.
XUÂN TRIỆU - HOÀNG LÊ
