Từ ngày 3-6/10, Đoàn giám sát của Ủy ban MTTQ tỉnh về thực hiện chuyển giao, ứng dụng, quản lý tài chính phục vụ các đề tài, dự án khoa học - công nghệ đã tiến hành giám sát tại một số cơ quan đơn vị trên địa bàn tỉnh. Qua đó cho thấy thời gian qua, việc thực hiện của một số đề tài còn những khó khăn nhất định nhưng bước đầu đã mang lại hiệu quả, cần được tiếp tục nhân rộng trong thời gian tới.

Một hộ trồng rong nho ở TX Sông Cầu thu hoạch rong - Ảnh: HÀ ANH

Kết quả nổi bật

Từ năm 2014-2016, đề tài “Nghiên cứu khảo nghiệm, tuyển chọn một số giống lúa lai F1 ngắn ngày phù hợp trên địa bàn tỉnh Phú Yên” của Trung tâm Giống - Kỹ thuật cây trồng Phú Yên (Sở NN-PTNT) được triển khai thực hiện trên địa bàn toàn tỉnh với tổng diện tích 462ha. Theo đó, trung tâm đã tuyển chọn được các giống lúa lai tốt nhất, có năng suất cao, các đặc điểm nông học tốt, thời gian sinh trưởng ngắn, gạo có chất lượng. Đồng thời xây dựng được 4 “cánh đồng mẫu sử dụng giống lúa lai” liền vùng, liền thửa đạt năng suất trung bình 93,9 tạ/ha, hiệu quả kinh tế của “cánh đồng mẫu sử dụng lúa lai F1” tăng 56,7% so với lúa thuần đại trà. Đến nay, diện tích trồng lúa lai đang ngày càng phát triển ở khắp các vùng miền trên toàn tỉnh. Riêng các huyện miền núi Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Hinh có tổng diện tích lên tới 457ha, sản lượng đạt từ 70-77 tạ/ha. Các giống lúa lai sinh trưởng, phát triển rất khỏe, chống chịu sâu bệnh, biến đổi khí hậu tốt. Trong quá trình chuyển giao, trung tâm cũng mở được nhiều hội thảo đầu bờ, xây dựng được một quy trình thâm canh lúa lai đạt năng suất cao, giúp người dân tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật, tạo được sự đồng tình ủng hộ trong nhân dân.

Trong khi đó, đề tài “Phục hồi, phát triển, quản lý và bảo vệ quần thể chim yến hàng tại các hang đảo vùng ven biển tỉnh Phú Yên” của Công ty TNHH Yến sào Khánh Hòa do ông Lê Hữu Hoàng làm chủ nhiệm dự án cho thấy, hiện nay tại các vùng ven biển trong tỉnh đã triển khai được 14 hang chim yến hàng. Hàng năm, Ban chủ nhiệm dự án phối hợp Công ty TNHH Yến sào Khánh Hòa thực hiện nhiều giải pháp kỹ thuật phát triển hang đảo yến mới, di đàn chim yến vào các hang đảo yến đã có chim và chưa có chim làm tổ. Số lượng chim yến di đàn tăng dần từng năm. Tổng quần thể đàn chim yến sinh sống tại các hang ngày càng tăng. Trong tất cả hang yến, chim yến sống và phát triển ổn định ở các vùng biển Từ Nham - Xuân Thịnh (TX Sông Cầu). Hiệu quả kinh tế ở đây là tạo ra nguồn giống chim yến đảo vô cùng quý giá cho tỉnh. Nguồn giống quan trọng này là nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững nguồn tài nguyên, nâng cao sản lượng và chất lượng yến sào, phát triển kinh tế - xã hội cho địa phương, tăng cường xuất khẩu sản phẩm, phát triển và khẳng định thương hiệu yến sào Phú Yên trong tương lai.

Đặc biệt, đề tài ”Xây dựng mô hình sản xuất rong nho cho các vùng nông thôn ven biển TX Sông Cầu” của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III (Khánh Hòa) do ông Thái Ngọc Chiến làm chủ nhiệm đề tài được triển khai và đang đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Trong hai năm 2014-2015, sản lượng thu hoạch được 21.950kg, năng suất hơn 36 tấn/ha/năm. Tổng chi phí hơn 1,1 tỉ đồng, tổng thu hơn 1,4 tỉ đồng. Bà Nguyễn Thị Thu Thủy ở thôn Phú Mỹ, xã Xuân Phương (TX Sông Cầu), một chủ hộ trồng rong nho, cho biết: “Gia đình tôi có ao nuôi 3.000m², bình quân mỗi năm trừ chi phí cho lãi khoảng 60 triệu đồng. Giống rong nho phát triển tốt vào mùa xuân, thời gian này thu hoạch 1 tấn rong/tháng. Với giá bán hiện nay là 40.000đồng/kg, tôi thấy mô hình này phù hợp với điều kiện ở đây”.

Cần nhân rộng

Báo cáo với đoàn giám sát, chủ nhiệm đề tài, đại diện các cơ quan thực hiện dự án khoa học đều nêu những khó khăn trong quá trình thực hiện. Như giống lúa lai là bộ giống rất mới đối với tỉnh, nên khi triển khai nghiên cứu chuyển giao không tránh khỏi những khó khăn. Mật độ gieo sạ thưa 40-50 kg/ha, trong khi đó tập quán nông dân thường gieo sạ dày nên bà con còn e ngại. Phú Yên chưa sản xuất được giống lúa này nên còn phụ thuộc vào giống các tỉnh ngoài, giống nhập khẩu với giá cao. Trong khi đó, một số địa phương chưa quan tâm trong việc đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất cho người nông dân.

Có những kiến nghị rất xác đáng từ chủ nhiệm đề tài, thành viên đoàn giám sát cũng như một số hộ sản xuất để việc thực hiện các dự án, đề tài khoa học ngày càng hiệu quả hơn trong thời gian tới. Cụ thể như đối với đề tài “Nghiên cứu khảo nghiệm, tuyển chọn một số giống lúa lai F1 ngắn ngày phù hợp trên địa bàn tỉnh Phú Yên”, UBND tỉnh, các sở ngành có liên quan và địa phương cần tiếp tục triển khai mạnh về chính sách phát triển giống lúa thuần, lúa lai giai đoạn 2016-2020. Các cơ quan chuyên môn đẩy mạnh xây dựng mô hình trình diễn, tập huấn kỹ thuật, tổ chức nhiều hội thảo đầu bờ để nông dân học hỏi áp dụng; cần sản xuất lúa giống lai tại tỉnh để giảm giá thành sản phẩm.

Còn đối với đề tài “Phục hồi, phát triển, quản lý và bảo vệ quần thể chim yến hàng tại các hang đảo vùng ven biển tỉnh Phú Yên”, các kiến nghị đều tập trung chú trọng chính sách đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chuyên ngành về nuôi chim yến đảo từ khâu quản lý, bảo vệ và khai thác tài nguyên yến đảo phục vụ sự nghiệp phát triển ngành yến sào tại Phú Yên. Những khu vực có hang đảo yến cần được phủ xanh đồi trọc, trồng các loại cây tạo môi trường sinh thái, nguồn thức ăn cho chim yến. Bên cạnh đó có nhiều kiến nghị cho rằng cần tăng cường công tác quảng bá sản phẩm đến người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh.

HÀ ANH