Nhiều giáo viên và học sinh không phân biệt được sự khác biệt giữa cụm từ “tệ nạn xã hội” và “căn bệnh”. Những hạt mầm kỳ thị đã bị gieo rắc vương vãi trong trường học, một cách vô tình.
“Kết chùm” giữa HIV/AIDS với tệ nạn ma túy và mại dâm
Mới đây, khi mở trang web của một trường THPT trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, tôi thực sự sửng sốt trước bài viết: “Chuyên đề: Phòng chống tệ nạn xã hội HIV tháng X...” (!).
Theo đó, mở đầu chuyên đề tác giả giới thiệu: “Hôm nay, trong buổi sinh hoạt dưới cờ, giáo viên và học sinh trường THPT XXX thực hiện chuyên đề phòng chống tệ nạn xã hội - HIV/AIDS, ma túy”.
Trước đó, nhiều người có H đã vô cùng bức xúc khi đọc được bài viết trên một tờ báo điện tử về giáo dục (nay đã gỡ). Trong phần hướng dẫn học sinh giải đáp các câu hỏi nghị luận văn học, có câu: “Nêu quan điểm của em về HIV/AIDS?” Người viết bài đưa ra luận điểm ngay phần mở bài: HIV/AIDS là một trong những tệ nạn nguy hiểm cho xã hội (!).
Để tìm hiểu các thông điệp truyền thông được sử dụng trong công tác phòng chống HIV/AIDS, chúng tôi tiếp tục tham khảo các nguồn thông tin là chuyên đề, bài tuyên truyền, bài báo trên mạng internet cũng như trong thực tế. Trong một bài viết trên báo điện tử về ngăn chặn HIV/AIDS trong học đường ở tỉnh X, tác giả đã lập luận: “…nhà trường đều tổ chức mít tinh, cổ động và tổ chức cho học sinh làm bài dự thi tìm hiểu về phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm, HIV/AIDS… Trường THPT XXX đã ngăn chặn không để tệ nạn ma túy, HIV/AIDS xâm nhập vào học đường”.
Thực tế, sau bao nhiêu năm nỗ lực thay đổi, nhiều thông điệp truyền thông ở trường học vẫn “kết chùm” HIV với tệ nạn xã hội - ma túy và mại dâm vào làm một. Nhiều giáo viên và học sinh không phân biệt được sự khác biệt giữa cụm từ “tệ nạn xã hội” và “căn bệnh”. Những hạt mầm kỳ thị đã bị gieo rắc vương vãi trong trường học, một cách vô tình.
Vì không phân biệt được giữa những hành vi lệch chuẩn xã hội (tệ nạn) với căn bệnh dẫn đến học sinh có thể nhìn nhận HIV/AIDS như một tệ nạn xã hội và có thái độ kỳ thị, phân biệt đối xử với người có H. Từ vị trí “bệnh nhân” cần được chăm sóc, họ dễ bị nhìn nhận và đối xử như “phạm nhân”.
Để không một ai bị bỏ lại phía sau
Để làm rõ câu chuyện nhận thức học sinh về HIV/AIDS, chúng tôi tiến hành phỏng vấn sâu một số học sinh lớp 7 Trường THCS Thanh Xuân Nam (Hà Nội). Khi nghe câu hỏi, cả nhóm tỏ ra ngại ngùng, đùn đẩy nhau. Cuối cùng, một em tên N mạnh dạn cho biết: “HIV là tệ nạn do ma túy và mại dâm gây ra. Những người ăn chơi, đua đòi dễ có H. Người “nghiêm túc” thì không. Hàng năm, em vẫn tham gia các buổi ngoại khóa của trường tổ chức cho có lệ thôi. Thầy cô cứ giảng ở trên, còn bọn em ngồi dưới buôn chuyện rồi đi về. Mà mấy tờ báo, tài liệu chuyên đề em cũng có đọc, nhưng em thấy cách trình bày không được hấp dẫn”.
Khi được hỏi chuyện, anh N.V.H, một phụ huynh có con theo học tại Trường THCS Thanh Xuân Nam, chia sẻ: “Dù có nghe nhiều lời tuyên truyền về HIV, tôi nghĩ cũng như ma túy, mại dâm, đó là một tệ nạn. Họ có H là lỗi của họ. Và họ phải chịu trách nhiệm về lỗi của mình. Nhà nước không nên hỗ trợ họ tiền thuốc men”.
Ươm mầm khoan dung - giải pháp từ gốc
Trường học là môi trường để mỗi học sinh được tự do đón nhận, phát triển về trí tuệ và tâm hồn. Trong đó khoan dung, bình đẳng là những giá trị cốt lõi cần được khơi dậy. Hai giá trị sẽ tạo nên sự tử tế, cởi mở. Luôn cho mọi người một cơ hội thứ hai để làm lại cuộc đời, đó là phương châm phát triển của những xã hội lấy khoan dung làm nền tảng.
Bớt đi một ánh mắt kỳ thị chính là tăng thêm một tia hy vọng cho người nhiễm HIV/AIDS, ươm mầm khoan dung hôm nay để ngày mai “không ai bị bỏ lại phía sau”. Tuy nhiên, hạt giống khoan dung có thể bị hủy diệt từ trong trứng nước nếu những chủ nhân tương lai tiếp thu những điều sai lệch, phiến diện.
Thực tế, trong những năm qua, ngành Giáo dục đã đẩy mạnh truyền thông, huy động sức người sức của vào công tác phòng chống HIV/AIDS và đạt được một số thành tựu nhất định. Nhiều trường học đã tổ chức các chuyên đề trong chương trình ngoại khóa, các cuộc mít tinh, cuộc thi tìm hiểu... Tuy nhiên, các hoạt động này thiếu tính xuyên suốt, chưa có sự đồng nhất về nội dung thông điệp truyền thông. Trước thực trạng trên, các hoạt động phòng chống HIV/AIDS cần có những sự điều chỉnh, định hướng mới từ Chính phủ, Bộ GD-ĐT và các ban ngành có liên quan.
(tiengchuong.vn)
