Một trong những tiêu chí để xét khen thưởng các khu dân cư xuất sắc hàng năm là thực hiện hiệu quả các mô hình. Trong đó, nổi bật nhất là các mô hình về bảo vệ môi trường…
Hiệu quả thiết thực
Điều dễ nhận thấy khi về các khu dân cư thuộc vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh là hiện tượng xả rác thải một cách vô tội vạ như trước đây đã giảm rất nhiều. Trò chuyện với trưởng ban công tác Mặt trận các khu dân cư, họ đều khẳng định, đó là nhờ các mô hình về bảo vệ môi trường đã thực sự đi vào cuộc sống.
Thôn Suối Mây (xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân) có 109 hộ, 411 khẩu. Đa số cư dân ở đây là đồng bào dân tộc thiểu số, sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng rừng, chăn nuôi bò. “Lâu nay lo cái ăn đã khó, vận động người dân bảo vệ môi trường càng khó hơn vì nhiều tập tục của bà con đã ăn sâu bám rễ trong tiềm thức, rất khó bỏ. Ví như việc phát động làm chuồng nuôi gia súc, gia cầm cách xa nhà ở rất ít được người dân chấp thuận. Vì vậy, chúng tôi xây dựng mô hình “Đoàn Thanh niên bảo vệ môi trường”, Trưởng Ban Công tác Mặt trận thôn Suối Mây La Lan Lẫn cho biết.
Mô hình này được chi đoàn thanh niên của thôn triển khai cách đây khoảng 2 năm. Đầu tiên, các thành viên trong ban chấp hành chia nhau đến từng hộ gia đình vận động. Đối với những gia đình không phải là đoàn viên rất khó thuyết phục họ, phải đi lại nhiều lần hoặc phải phối hợp với các chi hội đoàn thể để tiếp tục vận động qua các cuộc họp của khu dân cư. Mặt khác, ban chấp hành chi đoàn thôn yêu cầu đoàn viên thực hiện trước. Hiện nay, đa số những hộ là đoàn viên đã đưa chuồng trại chăn nuôi ra xa nơi sinh sống. Ngoài ra, thôn Suối Mây có quốc lộ 19C đi qua nên chi đoàn phối hợp với chính quyền kêu gọi bà con sống hai bên đường đào hố chôn lấp rác, không lấn chiếm lề đường xây dựng những công trình dân sinh. H’ Lý, một hộ vừa được biểu dương gia đình văn hóa tiêu biểu 3 năm liền của thôn Suối Mây, bày tỏ: “Đến nay, người dân chúng tôi đã thấy được việc bảo vệ môi trường sống là rất quan trọng. Từ khi dời chuồng nuôi gia súc gia cầm đến nay, con tôi đã tránh được một số bệnh tật. Vợ chồng tôi có thời gian để lo trồng trọt, chăn nuôi, phát triển kinh tế tốt hơn”.
Còn ở 2 xã Hòa Phong, Hòa Đồng (huyện Tây Hòa) đều có mô hình “Phụ nữ chung tay bảo vệ môi trường”. Mô hình này được xã Hòa Phong thực hiện hơn 1 năm qua và ngày càng phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống cho phụ nữ. Cùng với nhắc nhở các thành viên trong nhà thực hiện bỏ rác đúng nơi quy định, trồng cây xanh tạo bóng mát, chị em nhắc nhau tiết kiệm sử dụng bì ni lông khi đi chợ và cả người bán lẫn người mua đều có ý thức hạn chế tối đa sử dụng bì ni lông. Sau khi đi chợ về, những bao ni lông đã qua sử dụng đều được cho vào sọt rác, tập kết về một chỗ chờ xe chở rác đem đi, không vứt xuống các lòng kênh mương nội đồng như trước. Bà Nguyễn Thị Nhanh ở thôn Mỹ Thạnh Trung (xã Hòa Phong), tính toán: “Bình quân một ngày, gia đình tôi dùng cho một lần đi chợ khoảng 3 bì ni lông. Nhiều gia đình nhân lên nhiều ngày như thế thì đó là con số không nhỏ. Vì vậy phải có cách xử lý cho phù hợp, mà trước mắt là nên thu gom tập trung”.
Còn ở các xã An Thạch, An Ninh Tây (huyện Tuy An), Mặt trận các cấp xây dựng mô hình “Tổ tự quản về môi trường” để bảo vệ môi trường ở các địa bàn giáp ranh. Những nơi này lâu nay được xem là “cha chung không ai khóc”, vô hình chung đã tạo cho người dân thói quen vứt rác vô tội vạ. Cụ thể như núi Sơn Chà, giáp ranh giữa xã An Thạch và An Ninh Tây. Có thời điểm tại đây đã hình thành bãi rác lớn chạy dọc chân núi gây mất mỹ quan. Bà Nguyễn Thị Thủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã An Ninh Tây, nói: “Nhiều đoàn khách du lịch khi đi qua địa bàn xã để tham quan thắng cảnh Gành Đá Đĩa (xã An Ninh Đông) đã lên tiếng về trường hợp này. Chính quyền, các đoàn thể đã vào cuộc ra quân dọn dẹp vệ sinh nhưng rồi đâu cũng vào đó, chỉ được vài ngày là tình hình lại như cũ. Tổ tự quản ra đời đã tạo nên những chuyển biến rõ rệt, nhất là từ khi chúng tôi ký kết phối hợp giữa hai xã để cùng thực hiện. Nhờ thế đến nay, tại điểm này không còn cảnh tập kết rác như trước. Người dân không những đã nâng cao ý thức tự quản về môi trường, mà còn tự giác trồng nhiều cây xanh tạo cảnh quan sáng, xanh, sạch, đẹp”.
Nhân lên tinh thần vì cộng đồng
Việc xây dựng thành công các mô hình đã nhân lên ý thức, tinh thần sống vì cộng đồng, đóng góp để xây dựng quê hương của nhiều người dân. Họ phấn khởi bởi quê hương nay đã khác trước, cụ thể là đường làng ngõ xóm luôn sạch đẹp, đời sống văn hóa tinh thần nâng cao. Bà Tô Thị Lan, người dân thôn Hội Phú (xã An Ninh Tây, huyện Tuy An), phấn khởi cho hay: “Trong chuyến về thăm quê vừa rồi, con tôi vui lắm. Nó cứ khen mãi vì tình trạng rác bẩn ở đoạn núi Sơn Chà đã được giải quyết. Đường sá sạch sẽ, rộng rãi nên ô tô có thể vào tận sân”. Được biết trong quá trình thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới của xã An Ninh Tây, nhiều người đã đóng góp hàng chục triệu đồng. Trong đó kinh phí trích ra để xây dựng các mô hình về bảo vệ môi trường không phải ít.
Bà Nguyễn Thị Hai ở thôn Phú Phong (xã Hòa Đồng, huyện Tây Hòa), dùng cành cây vớt từ trong cống nước một bì ni lông đưa lên bờ. Bà nói: “Mình không có nhiều tiền để đóng góp như người khác thì góp ít công vậy. Cái bọc ni lông này nếu không lấy lên sẽ làm nước bị nghẽn, rác ứ lại sẽ bốc mùi khó chịu”.
“Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã xây dựng được nhiều mô hình tham gia thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới. Trong đó, các mô hình về bảo vệ môi trường đã đem lại nhiều hiệu quả thiết thực, thực sự đi vào cuộc sống, vừa góp phần bảo vệ môi trường sống vừa nâng cao nhận thức sâu sắc trong từng người dân về ý thức bảo vệ, dựng xây làng xóm, quê hương”, Trưởng Ban Phong trào Ủy ban MTTQ tỉnh Phan Hấn khẳng định.
HÀ ANH
