Những năm gần đây, các doanh nghiệp triển khai chính sách khuyến khích nông dân ở khu vực miền núi phát triển vùng nguyên liệu phục vụ cho các nhà máy, nhờ vậy mà đầu ra của nhiều loại nông sản được ổn định, có giá trị kinh tế cao, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.
Theo quy hoạch phát triển tổng thể vùng miền núi của tỉnh đến năm 2020 thì nông, lâm sản là ngành sản xuất hàng hóa lớn, vững chắc, đa dạng đáp ứng tốt nhu cầu thị trường. Tỉnh phấn đấu đưa giá trị sản xuất các mặt hàng này trong giai đoạn 2011-2020 tăng 6,4%/năm. Để đạt mục tiêu này, tỉnh đã và đang tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, giải quyết tốt hơn nữa khâu giống mới, kỹ thuật, tăng cường công tác khuyến nông, khuyến lâm, thú y, thủy lợi; gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ.
Từ định hướng phát triển chung này, các huyện miền núi đã triển khai nhiều chính sách thích hợp hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, trong đó chú trọng phát triển các loại cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao, như cây mía: 26.000ha, sắn: 18.000ha và trồng hàng trăm ngàn hecta rừng. Từ những loại cây trồng này, nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn như xã Xuân Lãnh, Xuân Quang 1 (huyện Đồng Xuân); xã Ea Chà Rang, Sơn Hội, Sơn Định (huyện Sơn Hòa) và hầu hết các xã của huyện Sông Hinh, Phú Hòa… đã có bước phát triển ổn định. Lão nông Hà Châu Ánh ở thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa), phấn khởi: “Nhờ có nhà máy đường, nông dân chúng tôi mạnh dạn đầu tư trồng mía, sắn. Gia đình tôi từ chỗ chỉ có vài hecta mía năng suất thấp, khó tiêu thụ, mỗi năm thu hoạch 40-45 tấn/ha, thì nay đã phát triển lên hơn 60ha, năng suất bình quân từ 75-80 tấn/ha, mỗi vụ thu lãi vài trăm triệu đồng”.
Những vùng đất đồi núi khó khăn ngày nào giờ xuất hiện nhiều triệu phú, tỉ phú, như cựu chiến binh Trần Văn Bàn, Ðoàn Ðắc Miên ở xã Sơn Nguyên; Huỳnh Quang Bình, Ma Ý ở buôn Suối Cau, xã Sơn Hà…
Nhờ cây mía và cây sắn mà đời sống của người dân miền núi Phú Yên được nâng lên rõ rệt, thu nhập bình quân đầu người nâng lên 25 triệu đồng/năm, tăng gần 10 triệu đồng so với cách đây 5 năm. Ông Đào Duy Linh, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Sơn Hòa, khẳng định: “Từ khi có các nhà máy chế biến nông sản, nông dân không còn gặp khó khăn trong tiêu thụ nông sản mỗi khi mùa vụ đến. Thay vào đó, ai cũng yên tâm đầu tư mở rộng diện tích, thâm canh tăng năng suất, phát triển kinh tế gia đình”.
Một khi nông dân yên tâm sản xuất thì các doanh nghiệp có được vùng nguyên liệu ổn định, phục vụ hoạt động các nhà máy. Đơn cử như Nhà máy đường Sơn Hòa của Công ty TNHH Công nghiệp KCP Việt Nam đã nâng công suất lên 5.000 tấn mía/ngày. Ngoài ra, công ty này còn nâng công suất nhà máy đường tại huyện Đồng Xuân từ 100 tấn lên 1.000 tấn/ngày, với tổng vốn đầu tư 51 triệu USD. Hoạt động của công ty này đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội tại 41 xã của 5 địa phương ở Phú Yên; trở thành nguồn thu nhập chính cho gần 10.000 hộ nông dân, với mức thu nhập bình quân 25 triệu đồng/người/năm; đồng thời làm lợi cho hàng ngàn hộ nông dân khác làm dịch vụ nông nghiệp và vận chuyển nông sản.
Ngoài Công ty TNHH KCP Việt Nam, tại các huyện miền núi của Phú Yên, còn có nhà máy đường của Công ty CP Mía đường Tuy Hòa, các nhà máy chế biến tinh bột sắn đặt tại huyện Sông Hinh và Đồng Xuân đã góp phần tiêu thụ nông sản của nông dân. Bên cạnh đó, tuyến quốc lộ 19C từ huyện Vân Canh (tỉnh Bình Định), xuyên qua ba huyện miền núi của Phú Yên đến tỉnh Đắk Lắk đang là đòn bẩy thúc đẩy phát triển toàn diện các địa phương miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh.
Ông Đặng Ngọc Anh, Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, cho biết thời gian qua, huyện luôn tạo điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế phát triển diện tích rừng, cũng như đưa các loại cây giống có năng suất cao vào thâm canh, qua đó tạo vùng nguyên liệu tập trung cung cấp cho các nhà máy, từ đó nâng cao thu nhập cho người dân.
KIM CHI - VĂN TRÌNH
