Đến buôn Thu (xã Ea Trol, huyện Sông Hinh) hỏi về già làng Ma Chui, bà con nơi đây đều có chung một nhận xét: “Ông ấy tốt bụng, nhiệt tình lắm, luôn khuyên bà con chăm lo làm ăn, không nghe lời kẻ xấu. Ông là người có uy tín ở buôn làng này”.
Trong căn nhà sàn nhỏ ấm cúng, già làng Ma Chui kể về cuộc đời mình. Sau giải phóng, già kêu gọi bà con về xã Ea Trol phát quang, làm rẫy lập nghiệp. Già bảo lúc ấy, tuy đất đai nhiều nhưng cuộc sống cơ cực bám lấy người dân vùng sâu, đặc biệt đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, nhận thức của bà con vẫn còn nhiều hạn chế, họ tin rằng trời sinh voi, ắt sẽ sinh cỏ nên không cần lao động, sản xuất vẫn có cái ăn. Rồi khi trong nhà có người đau bệnh, họ đều cho là bị ma lai bắt nên giết bò, giết heo cúng, xua đuổi ma lai. Khó khăn lại chồng chất khó khăn. Với vai trò là một trưởng thôn lúc bấy giờ, bằng uy tín của mình, già đã luôn gần gũi, giải thích, tuyên truyền vận động bà con buôn làng khi bị đau bệnh cần phải đến trạm xá, bệnh viện chữa bệnh thì mới khỏe được. Đồng thời vận động bà con không nghe lời xúi giục của kẻ xấu mà phải chăm lo làm ăn sản xuất, ổn định cuộc sống. Mưa dầm thấm lâu, bao công sức tuyên truyền vận động của già rồi cũng đạt được kết quả. Đời sống người dân buôn Thu ngày càng được nâng cao.
Giờ đây đã bước qua tuổi 80 nhưng già vẫn còn nhanh nhẹn và minh mẫn lắm. Già làng Ma Chui tâm sự: “Nay già rồi, sức khỏe giảm sút, nhưng đóng góp cho dân làng được gì thì cứ làm”. Vì thế, già luôn giáo dục con cháu trong gia đình gương mẫu trong lao động sản xuất, giúp đỡ những hộ có hoàn cảnh khó khăn bằng cách hướng dẫn họ cách làm kinh tế, hỗ trợ cây giống, cho mượn vốn làm ăn… Bên cạnh đó, già còn tham gia cùng với chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể tại địa phương phổ biến, giáo dục pháp luật cho bà con buôn làng; tuyên truyền, vận động bà con chấp hành tốt mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, không nghe theo lời kẻ xấu âm mưu chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc; không tranh chấp đất đai, nương rẫy. Ở trong buôn, khi xảy ra sự việc mâu thuẫn, xích mích lẫn nhau, già đều tìm hiểu rõ nguyên nhân, phân tích đúng, sai, hòa giải thấu tình đạt lý. Điển hình, trong thời gian qua, xã phát động phong trào xây dựng nông thôn mới, sẽ quy hoạch khu nghĩa trang trong xã. Hiểu được đây là một việc làm thiết thực, bằng sự hiểu biết của mình, già đã đến từng hộ dân khuyên nhủ, phân tích. Kết quả, 3 hộ trong buôn là Mí Chung, Mí Thun và Mí Sơn đã đồng ý hiến gần 2ha đất để địa phương thực hiện dự án. Hay trong tháng 9 vừa qua, biết hai gia đình Ma Phương và Ma Nhiêu xảy ra việc tranh chấp đất đai làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự địa phương, già làng Ma Chui đã đến tận nhà hai người này khuyên nhủ, hòa giải.
Từ đó, việc mâu thuẫn được giải quyết ổn thỏa. “Một trong những đóng góp rất tích cực của già làng Ma Chui được chính quyền địa phương đánh giá rất cao là trong các buổi họp thôn buôn, già đều giải thích cho bà con hiểu, để bà con xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, hôn nhân cận huyết thống, nạn tảo hôn. Vì thế, trong 5 năm trở lại đây, buôn Thu không còn trường hợp nào hôn nhân cận huyết”, trung úy Y San - cán bộ Công an huyện Sông Hinh phụ trách xã Ea Trol, cho biết.
Chính từ những việc làm thiết thực, ý nghĩa, già làng Ma Chui được Huyện ủy Sông Hinh tuyên dương, khen thưởng. Nhưng niềm vui lớn hơn cả là ông luôn nhận được sự kính trọng, quý mến của mọi người. Điều đó thôi thúc ông tiếp tục cống hiến để góp phần xây dựng buôn làng ngày càng bình yên, giàu đẹp.
HUYỀN TRANG
