Bạo lực gia đình (BLGĐ) là hiện tượng xã hội tồn tại dai dẳng từ xưa đến nay. Đây là những hành vi mang tính chất bạo lực được các thành viên trong gia đình dùng để giải quyết các vấn đề mâu thuẫn, xung đột. Hành vi này không chỉ để lại hậu quả tiêu cực trong thời điểm hiện tại mà còn để lại những tổn thương tâm lý lâu dài cho người bị bạo lực.
Để trợ giúp nạn nhân BLGĐ, thời gian qua, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách liên quan. Luật Phòng, chống bạo lực gia đình đã được Quốc hội khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ 2 ngày 21/11/2007 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2008, trong đó tại Điều 38 của luật đã quy định trách nhiệm của Bộ LĐ-TB-XH đối với việc triển khai phòng, chống BLGĐ như: Hướng dẫn việc thực hiện trợ giúp nạn nhân BLGĐ tại các cơ sở bảo trợ xã hội; chỉ đạo việc lồng ghép nội dung phòng, chống BLGĐ vào các chương trình xóa đói, giảm nghèo, đào tạo nghề và giải quyết việc làm.
Ngoài việc được tiếp nhận, nạn nhân BLGĐ còn được cung cấp các dịch vụ trợ giúp xã hội như: phục hồi chức năng, lao động sản xuất, trợ giúp trong các hoạt động tự quản, văn hóa, thể thao và các hoạt động khác phù hợp với lứa tuổi và sức khỏe. Đặc biệt, Nghị định 136 của Chính phủ về chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội cũng đã quy định nạn nhân BLGĐ được chăm sóc, nuôi dưỡng tại cộng đồng được hỗ trợ kinh phí theo quy định.
Với quan điểm CTXH thúc đẩy sự phát triển xã hội, giải quyết các vấn đề trong các mối quan hệ, tạo khả năng và giải phóng con người nhằm thúc đẩy phúc lợi, nhân viên công tác xã hội (CTXH) có thể cung cấp một số dịch vụ xã hội để hỗ trợ nạn nhân như: Lập kế hoạch trợ giúp, điều phối các dịch vụ hỗ trợ dựa trên nguyên tắc ưu tiên và đáp ứng nhu cầu của họ, đảm bảo giải quyết tất cả những vấn đề khó khăn mà thân chủ đang gặp phải. Đánh giá mức độ tổn thương tâm lý, xác định phương pháp tham vấn và trị liệu, cung cấp dịch vụ trị liệu tâm lý để phục hồi sang chấn cho nạn nhân. Những trường hợp có vấn đề về tâm lý quá lớn, nhân viên xã hội không đủ khả năng giải quyết thì sẽ được kết nối, chuyển giao đến các cơ quan và tổ chức có khả năng, đủ thẩm quyền.
Cán bộ xã hội can thiệp để đảm bảo từng thành viên của gia đình và toàn thể gia đình có thể sống cùng nhau một cách an toàn và hòa thuận; giải quyết các bất hòa và xử lý các vấn đề. Các cán bộ xã hội cũng có thể hỗ trợ những gia đình nghèo và thu nhập thấp tiếp cận các dịch vụ, thực hiện các quyền về phúc lợi. Bà Huỳnh Phạm Ái Thy, Giám đốc Trung tâm Công tác xã hội trẻ em Phú Yên, cho biết: Hiện nay, các trung tâm CTXH đã thực hiện các hoạt động hỗ trợ nạn nhân BLGĐ như: Cung cấp các dịch vụ khẩn cấp, tham vấn, trị liệu rối nhiễu tâm trí, khủng hoảng tâm lý; tư vấn và trợ giúp đối tượng thụ hưởng các chính sách trợ giúp xã hội; phối hợp với các cơ quan, tổ chức phù hợp khác để bảo vệ, trợ giúp đối tượng; tìm kiếm, sắp xếp các hình thức chăm sóc. Bên cạnh đó, trung tâm còn xây dựng kế hoạch can thiệp và trợ giúp đối tượng, thực hiện các biện pháp phòng ngừa đối tượng rơi vào hoàn cảnh khó khăn và bị xâm hại, bạo lực, ngược đãi, hỗ trợ hòa nhập cộng đồng.
BLGĐ làm xói mòn đạo đức, mất tính dân chủ xã hội và ảnh hưởng đến thế hệ tương lai. Điều này đặt ra cho xã hội văn minh nhiệm vụ hỗ trợ, giúp đỡ nạn nhân của BLGĐ, đồng thời tìm ra những giải pháp hữu hiệu khắc phục và đi đến xóa bỏ hiện tượng này. Đối với lĩnh vực CTXH, trước hết cần đổi mới chức năng, nhiệm vụ của các cơ sở bảo trợ xã hội, chuyển từ chăm sóc tập trung sang cung cấp dịch vụ CTXH; thực hiện chăm sóc khẩn cấp tại các cơ sở bảo trợ xã hội, phát triển dịch vụ chăm sóc bán trú, xây dựng, hoàn chỉnh cơ chế, mô hình trợ giúp đối tượng học nghề, tìm việc làm, tổ chức cung cấp dịch vụ CTXH, xây dựng cơ chế phối hợp, liên kết giữa cơ sở bảo trợ xã hội và hệ thống các cơ sở cung cấp dịch vụ khác… Trong giai đoạn 2016-2020, các cấp ngành cần hỗ trợ để cung cấp dịch vụ CTXH cho cá nhân, nhóm, gia đình và cộng đồng có vấn đề xã hội; phát triển mạng lưới cộng tác viên CTXH.
NGUYỄN NHÀN
(Sở LĐ-TB-XH Phú Yên)
