Hơn nửa thế kỷ qua, nhân dân Việt Nam nói chung, nhân dân Phú Yên nói riêng phải gánh chịu hậu quả thảm khốc của cuộc chiến tranh hóa học do Mỹ gây ra.
 |
| Ông Đặng Ngọc Anh, Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, trao quà cho nạn nhân da cam - Ảnh: KIM CHI |
Chất độc da cam (CĐDC) đã làm cho 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, hơn 3 triệu người là nạn nhân, với biết bao nhiêu thảm cảnh không sao kể xiết. Hàng trăm ngàn nạn nhân bị chết, hàng trăm ngàn người dân vật lộn với bệnh tật hiểm nghèo. Các kết quả nghiên cứu ở Việt Nam và thế giới cho thấy CĐDC/dioxin có khả năng gây tổn thương đa dạng và phức tạp trên tất cả các bộ phận của cơ thể người như ung thư da, gan, tuyến giáp, tiêu hóa, nội tiết, thần kinh, nhiễm sắc thể, biến đổi gen, dị tật bẩm sinh, tai biến sinh sản…
Hơn thế, CĐDC còn di truyền qua nhiều thế hệ và ở Việt Nam di chứng da cam đã truyền sang thế hệ thứ tư. Theo thống kê, có hơn 150.000 nạn nhân thuộc thế hệ thứ hai, 35.000 thuộc thế hệ thứ ba, 2.000 thuộc thế hệ thứ tư. Đa số nạn nhân thuộc hộ nghèo (tỉ lệ gia đình nạn nhân nghèo chiếm 50-60%; vùng sâu, vùng xa chiếm 70%).
Riêng tại Phú Yên, từ năm 1965-1970 Mỹ đã phun rải xuống vùng đất này 329.622 ga-lông (hơn 1,2 triệu lít) chất diệt cỏ chiến thuật, trong đó chất da cam - Orange 232.824 ga-lông (884.731 lít), chất xanh - Blue 62.109 ga-lông (236.014 lít), chất trắng - White 29.291 ga-lông (111.306 lít), các chất khác 13.398 ga-lông (50.912 lít). Trên diện tích khoảng 1.500km2 với một lượng khổng lồ chất độc hóa học phun rải lặp đi, lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài, môi trường bị ô nhiễm nặng nề, động thực vật bị tuyệt chủng, rừng bị tàn phá, hậu quả lũ lụt tàn phá nghiêm trọng ở lưu vực các sông Ba, Bàn Thạch, Kỳ Lộ, gây nhiều thiệt hại về người và của cải nhân dân.
Nỗi đau da cam không phải là nỗi đau riêng ai. Đó là nỗi đau của cả dân tộc, của nhân loại tiến bộ. Chung tay xoa dịu nỗi đau da cam không chỉ là vấn đề từ thiện đạo đức mà trước hết là hoạt động “đền ơn đáp nghĩa” đối với những người có công với nước, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, nêu cao truyền thống “thương người như thể thương thân” của dân tộc, là lương tri và trách nhiệm của mỗi người Việt Nam.
Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chỉ thị và quyết định khắc phục hậu quả chất độc hóa học và giải quyết chế độ cho người tham gia kháng chiến, cũng như công tác chăm sóc nạn nhân, giúp đỡ nạn nhân CĐDC, đây là vấn đề lâu dài vừa quan trọng và cấp bách. Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh cũng đặc biệt quan tâm đến vấn đề này nên đã ban hành các chỉ thị và kế hoạch khắc phục hậu quả chất độc hóa học cũng như giải quyết chế độ cho người có công với cách mạng bị nhiễm CĐDC và con của họ. Ngày 3/12/2004, UBND tỉnh quyết định thành lập Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin Phú Yên nhằm giúp đỡ, bảo vệ quyền lợi cho nạn nhân bị phơi nhiễm CĐDC, góp phần khắc phục hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam trên địa bàn tỉnh, đại diện cho nạn nhân đấu tranh đòi công lý buộc Mỹ phải bồi thường cho nạn nhân da cam Phú Yên. Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin Phú Yên đã điều tra, khảo sát, lập danh sách số người bị phơi nhiễm CĐDC trên địa bàn tỉnh từ năm 2006-2008. Qua điều tra bổ sung, đến nay trên địa bàn tỉnh có 11.380 người bị phơi nhiễm, trong đó số người tham gia kháng chiến 3.167 người, chết 35 người, giải quyết chế độ 705 người; con của người tham gia kháng chiến 666, chết 13, giải quyết chế độ 252 người; nhân dân, con, cháu nhân dân và cháu người tham gia kháng chiến 7.653 người, chết 19 người, đã giải quyết bảo trợ xã hội 5.713 người.
Thực hiện Chỉ thị 43-CT/TW ngày 14/5/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, Tỉnh ủy Phú Yên có Kế hoạch 110-KH/TU ngày 5/6/2015. Theo tinh thần đó, Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin Phú Yên xác định những nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền làm cho các tầng lớp nhân dân trong tỉnh, người Việt Nam ở nước ngoài và quốc tế hiểu rõ thảm họa da cam ở Việt Nam, vận động người dân tích cực hưởng ứng phong trào “Hành động vì nạn nhân CĐDC”, tham gia chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân bằng hành động cụ thể với tinh thần tự giác và trách nhiệm cao. Tập hợp hồ sơ chứng cứ cùng Trung ương Hội kiên trì và kiên quyết đấu tranh đòi công lý cho nạn nhân CĐDC Việt Nam. Cùng các ngành liên quan khắc phục môi trường các vùng bị nhiễm chất độc hóa học, giúp đỡ người dân vùng bị phơi nhiễm thông qua chương trình mục tiêu an sinh xã hội. Xây dựng Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin các cấp vững mạnh, 100% xã, phường, thị trấn có cấp Hội, tổ chức điều tra phân loại từng loại đối tượng nạn nhân để có kế hoạch giúp đỡ; đặt lên hàng đầu công tác vận động nguồn lực xã hội, chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân và gia đình nạn nhân.
NGUYỄN NGỌC CHIẾN
Phó Chủ tịch thường trực Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Phú Yên
