Sau 5 năm thực hiện dự án Nâng cao chất lượng giống nòi tỉnh Phú Yên giai đoạn 2011-2015, ngành Dân số Phú Yên đã đạt được nhiều kết quả khả quan, hàng vạn người được hưởng lợi, nâng cao nhận thức.
HÀNG VẠN NGƯỜI THỤ HƯỞNG DỊCH VỤ
Dự án Nâng cao chất lượng giống nòi tỉnh Phú Yên gồm 4 đề án và mô hình giảm thiểu tảo hôn và kết hôn cận huyết. Cụ thể, các dịch vụ từ đề án Sàng lọc trước sinh, sơ sinh được triển khai rộng rãi tại 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã cung cấp cho các đơn vị y tế, dân số tuyến tỉnh, huyện 13 máy siêu âm xách tay phục vụ cho công tác khám sàng lọc trước sinh và chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS) cho hàng ngàn bà mẹ trong các đợt triển khai dịch vụ thường xuyên và tại chỗ. Chị Nguyễn Thị Thủy (xã Hòa Tân Tây, huyện Tây Hòa) chia sẻ: “Đến với chiến dịch Chăm sóc SKSS/KHHGĐ, tôi được tư vấn làm xét nghiệm lấy máu đầu ngón tay để xét nghiệm dị tật thai nhi. Nhân viên y tế rất nhiệt tình thăm hỏi sức khỏe của chị em đến khám bệnh. Phụ nữ nông thôn chúng tôi rất vui vì được thụ hưởng nhiều dịch vụ chăm sóc SKSS”.
Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã triển khai và duy trì đề án Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh tại 94 xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh. Gần 2.500 hội viên thuộc 46 CLB Phụ nữ không sinh con thứ 3 trở lên và Phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình tại các địa phương hưởng ứng thông điệp dân số “Dù gái hay trai chỉ hai là đủ”. Còn đề án Tư vấn và kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân được triển khai và duy trì trên 40 xã, phường, thị trấn. Hiện nay, hơn 2.500 thành viên tham gia sinh hoạt ở 42 Câu lạc bộ (CLB) cha mẹ và vị thành niên/thanh niên về SKSS/Sức khỏe tình dục đã tiếp cận các chương trình giáo dục tại các buổi sinh hoạt. Em Bùi Thị Mến, thành viên CLB Cha mẹ và vị thành niên/thanh niên về SKSS/sức khỏe tình dục thôn Chánh Nam, xã Xuân Thọ 1 (TX Sông Cầu), nói: “Tham gia CLB, em có thêm hiểu biết về tâm sinh lý tuổi dậy thì, các biện pháp phòng tránh thai, hậu quả của nạo phá thai, các bệnh lây truyền qua đường tình dục và về bình đẳng giới. Trong CLB, em có thể giao lưu, chia sẻ kiến thức chăm sóc SKSS với bạn bè cùng trang lứa, thêm tự tin và biết cách chăm sóc bản thân mình hơn”.
Để kịp thời đáp ứng những vấn đề an sinh và y tế khi Phú Yên bước vào giai đoạn già hóa dân số, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã triển khai đề án Tư vấn, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dựa vào cộng đồng tại 27 xã, phường thị trấn. Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã thành lập 27 CLB người cao tuổi để giúp người cao tuổi trên toàn tỉnh. Ở mỗi CLB, chi cục đều trang bị các thiết bị y tế, tổ chức tập huấn dưỡng sinh cho chủ nhiệm CLB và triển khai chương trình tình nguyện viên chăm sóc người cao tuổi. Ông Trình Văn Nam, CLB Người cao tuổi giúp người cao tuổi xã An Phú (TP Tuy Hòa), cho biết: “Tham gia CLB, người cao tuổi chúng tôi đều đặn tập thể dục dưỡng sinh và xây dựng các chương trình văn nghệ hát cho nhau nghe. Đây là môi trường tốt giúp bạn già vui, khỏe”.
Trong ba năm trở lại đây, khi mô hình Nâng cao chất lượng dân số đồng bào dân tộc thiểu số được triển khai đã làm giảm đáng kể tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết. Ông Lê Văn Cư, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Đồng Xuân, cho biết: “Sau 5 năm triển khai dự án Nâng cao chất lượng giống nòi, đến nay, người dân huyện Đồng Xuân không chỉ thấu hiểu mà còn thực hiện đúng các chính sách DS-KHHGĐ. Nổi bật đó là việc loại bỏ gần như hoàn toàn tình trạng kết hôn và hôn nhân cận huyết, vốn là vấn đề đau đầu của ngành dân số huyện Đồng Xuân những năm trước đây”.
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÁC ĐỀ ÁN
Sau 5 năm triển khai dự án, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh xác định các vấn đề then chốt cần phải thực hiện trong thời gian tới để tiếp tục nâng cao hiệu quả dự án Nâng cao chất lượng giống nòi. Cụ thể, hoạt động sàng lọc trước sinh và sơ sinh đòi hỏi tính chuyên môn cao, vì vậy cần phải có sự hỗ trợ chuyên môn từ các cơ sở y tế tuyến trên, đặc biệt là đội ngũ bác sĩ siêu âm trong các đợt chiến dịch Chăm sóc SKSS/KHHGĐ.
Ngoài ra, việc nâng cao năng lực cho nhóm cộng tác viên dân số cơ sở cũng cần chú trọng. Đây là nhân tố quan trọng trong công tác tuyên truyền, vận động, góp phần vào việc giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, hướng tới bình đẳng giới trong xã hội. Duy trì nhân viên tình nguyện hỗ trợ người cao tuổi neo đơn gặp nhiều khó khăn; trang bị các trang thiết bị y tế thiết yếu như: đèn hồng ngoại, máy massage cho các CLB hỗ trợ người cao tuổi điều trị các chứng về xương khớp là vấn đề quan trọng cần phải giải quyết. Bên cạnh đó, mô hình Nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số đến tất cả các địa bàn miền núi trên toàn tỉnh, nhất là các địa phương vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống cần được nhân rộng.
Ông Nguyễn Ngọc Nha, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên, cho biết: “Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã đề nghị Tổng cục DS-KHHGĐ tổ chức các lớp tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ của các đề án cho cán bộ y tế, dân số tuyến tỉnh, huyện; trang bị các thiết bị y tế nhằm phục vụ cho kỹ thuật sàng lọc trước sinh mà tỉnh chưa có; hỗ trợ kinh phí truyền thông nhằm thực hiện dự án có hiệu quả. Ngoài ra, để dự án này phát huy hết giá trị cần phải có sự quan tâm, chỉ đạo và đầu tư kinh phí từ các sở, ban ngành có liên quan”.
DIỆU ANH
