Dự án “Xây dựng và nhân rộng các mô hình trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt dựa vào cộng đồng” được Sở LĐ-TB-XH Phú Yên triển khai từ năm 2012 tại 12 xã, phường ở TP Tuy Hòa và 5 huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa, Đông Hòa, Tây Hòa và Tuy An nhằm giúp những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn có điều kiện đến trường học tập, giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội. Qua thời gian, nhiều chương trình, hoạt động được thực hiện đồng bộ đã góp phần phát hiện, trợ giúp các đối tượng trẻ em yếu thế, xây dựng môi trường an toàn, thân thiện cho các em.
Tại TP Tuy Hòa, dự án trên được triển khai tại phường 1 và phường 2. Để hoạt động hiệu quả, 2 phường đã thành lập các câu lạc bộ, tập hợp nhiều đối tượng trẻ em thuộc 10 nhóm trẻ có hoàn cảnh đặc biệt. Đây là cơ hội để các em giao lưu, chia sẻ những tâm tư, tình cảm về sự khó khăn, vất vả trong cuộc sống để tìm sự đồng cảm, động viên nhau vượt lên nghịch cảnh.
Tháng 10/2013, phường 1 thành lập CLB “Trợ giúp trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, trẻ em khuyết tật dựa vào cộng đồng”. Ban đầu, CLB tập hợp 25 em thuộc các đối tượng trên, sinh hoạt thường xuyên. Đến nay, CLB tiếp tục có thêm 10 em nữa tham gia sinh hoạt. Chị Trương Thị Ánh Hồng, Phó chủ nhiệm CLB, cán bộ dân số - gia đình và trẻ em phường 1, nói: “Tôi đến từng hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em khuyết tật, sau đó họp CLB xét đối tượng nào khó khăn nhất để kịp thời hỗ trợ cho các em. Ban đầu, các em còn rụt rè, e ngại về hoàn cảnh gia đình mình nên tự ti, mặc cảm. Nhưng qua từng buổi sinh hoạt, nhiều em tìm thấy được sự đồng cảm, chia sẻ. Đây chính là cách trợ giúp thiết thực cho từng đối tượng này”. Để hoạt động của CLB đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực, Ban chủ nhiệm CLB đã chủ động phối hợp với các ban, ngành đoàn thể ở phường tạo không khí vui vẻ, bổ ích cho các em tham gia. Có như vậy, các em mới dễ dàng hòa nhập với cộng đồng, vươn lên học tốt.
CLB “Phòng ngừa, trợ giúp trẻ em lang thang, trẻ em làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, bị xâm hại tình dục và trẻ em bị bạo lực gia đình dựa vào cộng đồng” của phường 2 được thành lập từ tháng 9/2013. Qua 1 năm hoạt động, hiệu quả ban đầu của CLB rất đáng trân trọng. Nhiều em đã vươn lên trong học tập, dần thoát khỏi mặc cảm, tự ti thân phận và trở thành những nhân tố tích cực trong các hoạt động, phong trào của nhà trường và địa phương. Em Hồ Thị Thùy Dung, tham gia CLB từ những buổi sinh hoạt đầu tiên bộc bạch: “Từ khi tham gia sinh hoạt CLB, em cảm thấy tự tin hẳn lên, ít mặc cảm, tự ti về thân phận của mình. Qua đó, em có động lực học tốt hơn và vươn lên trong cuộc sống”.
Sự nghèo túng, bế tắc trong các mối quan hệ gia đình đã đẩy nhiều em vào hoàn cảnh khó khăn, trở thành nạn nhân của bạo lực gia đình hay xâm hại tình dục. Vì thế, khi được tham gia sinh hoạt trong CLB, các em có thể tìm được sự giúp đỡtừ các ban ngành, đoàn thể và cả cộng đồng. Đồng thời, từng em sẽ tự trang bị cho mình kiến thức cần thiết để tránh được những mối nguy trên, bảo vệ chính bản thân mình. Chị Lê Thị Mỹ Châu có con tham gia CLB “Phòng ngừa, trợ giúp trẻ em lang thang, trẻ em làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, bị xâm hại tình dục và trẻ em bị bạo lực gia đình dựa vào cộng đồng” bày tỏ: “Tôi thấy 2 con tôi vui vẻ, hoạt bát hẳn lên qua từng buổi sinh hoạt. Về nhà, các con còn kể về hoàn cảnh của các bạn khác cho tôi nghe để tìm cách chia sẻ và đồng cảm”.
Với từng đối tượng trẻ em, các thành viên trong mỗi CLB lại có cách tuyên truyền khác nhau. Những buổi sinh hoạt từ lâu đã thực sự là một ngày vui vẻ, bổ ích cho tất cả các em. Bà Phan Thị Thanh Ngọc, Trưởng phòng LĐ-TB-XH TP Tuy Hòa, nói: “Lực lượng trẻ em nòng cốt tham gia trong từng CLB sẽ góp phần phát hiện những đối tượng trẻ em cùng hoàn cảnh để được các ban ngành, đoàn thể giúp đỡ. Qua đó góp phần rất lớn vào công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em”.
Còn bà Phạm Thị Minh Hiền, Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH Phú Yên, cho biết: “Hiệu quả lớn nhất từ các CLB là nâng cao nhận thức của các đối tượng trẻ em yếu thế, gia đình các em, qua đó góp phần giúp các em hòa nhập cộng đồng. Ngoài hỗ trợ về vật chất, mô hình còn có nhiều chương trình bổ ích giúp trẻ em như: lồng ghép sinh hoạt trong tổ chức đoàn hội, tổ chức những điểm vui chơi giải trí cho trẻ em tại các cụm tuyến dân cư nhân các dịp lễ, tết… tạo điều kiện cho các em có được sân chơi lành mạnh, từ đó góp phần hạn chế tình trạng trẻ em lang thang bỏ học, dẫn đến sa vào các tệ nạn xã hội”.
HOÀNG TRÚC