Gần 1 năm qua, các cấp công đoàn trong tỉnh đã tích cực phối hợp với các ngành chức năng tuyên truyền, hướng dẫn các cơ quan, doanh nghiệp thực hiện Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn (sửa đổi) năm 2012 (BLLĐ, LCĐ). Nhờ vậy, quyền lợi hợp pháp, chính đáng giữa người sử dụng lao động và người lao động bảo đảm hài hòa, hợp lý hơn. Báo Phú Yên phỏng vấn ông Hồ Hồng Nam, Phó chủ tịch thường trực Liên đoàn Lao động tỉnh về một số nội dung chung quanh vấn đề này. Ông Hồ Hồng Nam cho biết:
Tuyên truyền Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn (sửa đổi) năm 2012 đến công nhân lao động tại Khu công nghiệp Đông Bắc Sông Cầu - Ảnh: N.HÂN
Năm 2013, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh đã tổ chức tuyên truyền, tập huấn BLLĐ, LCĐ cho cán bộ công đoàn cơ sở và người lao động tại các khu công nghiệp trong tỉnh, giúp đông đảo CNVC-LĐ nắm rõ và biết được quyền lợi hợp pháp, chính đáng của mình; tổ chức hội thi “Tìm hiểu pháp luật liên quan đến cán bộ, công chức, viên chức”. Đồng thời, phối hợp với các ngành chức năng tổ chức các đợt kiểm tra, giám sát tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh trong việc triển khai, thực hiện BLLĐ, LCĐ; hướng dẫn, đề nghị các doanh nghiệp thực hiện tốt các quy định của BLLĐ, LCĐ và các văn bản hướng dẫn thi hành. Bên cạnh đó, Văn phòng Tư vấn pháp luật (LĐLĐ tỉnh) đã tiếp và giải đáp về chế độ, chính sách, pháp luật lao động cho hàng trăm lượt CNVC-LĐ…
* Ông có thể cho biết việc thực hiện những điểm mới của BLLĐ, LCĐ (sửa đổi) năm 2012 trong thời gian qua ở Phú Yên như thế nào?
- BLLĐ, LCĐ năm 2012 có nhiều điểm mới. Như thời gian nghỉ thai sản của lao động nữ từ ngày 1/5/2013, lao động nữ được nghỉ trước và sau khi sinh con 6 tháng, thay vì trước đây 4 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ 2 trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng. Thời gian nghỉ trước khi sinh tối đa không quá 2 tháng.
Về chính sách tiền lương, so với trước, BLLĐ làm rõ hơn khái niệm tiền lương; xác định tiền lương là giá cả sức lao động theo nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Mức lương sẽ được tính trên cơ sở thỏa thuận giữa người lao động với người sử dụng lao động qua việc ký kết hợp đồng lao động, song vẫn có sự quản lý của Nhà nước thể hiện qua việc Nhà nước tổ chức Hội đồng Tiền lương quốc gia để công bố tiền lương tối thiểu vùng. Về mức lương tối thiểu, BLLĐ quy định tiền lương tối thiểu là mức thấp nhất trả cho người lao động làm công việc giản đơn nhất, trong điều kiện lao động bình thường và phải bảo đảm nhu cầu sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ. Mức lương tối thiểu được xác định theo tháng, ngày, giờ và được xác lập theo vùng, ngành. Căn cứ vào nhu cầu sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ, điều kiện kinh tế - xã hội và mức tiền lương trên thị trường lao động, Chính phủ công bố mức lương tối thiểu vùng trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia. Mức lương tối thiểu ngành được xác định thông qua thương lượng tập thể ngành, được ghi trong thỏa ước lao động tập thể ngành nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ công bố…
Được sự phối hợp, chỉ đạo của các cấp, các ngành, việc thực hiện BLLĐ, LCĐ năm 2012 của các đơn vị, doanh nghiệp trong tỉnh đạt được nhiều kết quả bước đầu đáng ghi nhận. Hầu hết cơ quan, doanh nghiệp đều thực hiện cho lao động nữ nghỉ trước và sau khi sinh con 6 tháng; thực hiện tốt quy định về tuổi nghỉ hưu của người lao động; điều chỉnh mức lương tối thiểu đúng quy định của Chính phủ. Nhiều doanh nghiệp cũng đã tổ chức thực hiện đối thoại tại nơi làm việc, qua đó kịp thời giải đáp thắc mắc và giải quyết nguyện vọng của người lao động.
* BLLĐ năm 2012 có nhiều điểm quy định việc thực hiện dân chủ trong doanh nghiệp. Vậy các doanh nghiệp thực hiện các quy định này ra sao?
- Ngày 19/6/2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 60/2013/NĐ-CP quy định chi tiết khoản 3, Điều 63 của BLLĐ năm 2012 về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc và có hiệu lực thi hành từ ngày 15/8/2013. Theo đó, việc thực hiện quy chế dân chủ tại nơi làm việc được thực hiện với các hình thức như: đối thoại tại nơi làm việc, hội nghị người lao động và một số hình thức dân chủ khác.
Đối thoại dân chủ tại nơi làm việc được thực hiện thông qua việc trao đổi trực tiếp giữa người lao động và người sử dụng lao động hoặc giữa đại diện tập thể lao động với người sử dụng lao động. Nội dung đối thoại tại nơi làm việc gồm: tình hình sản xuất, kinh doanh của người sử dụng lao động; việc thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, nội quy, quy chế và cam kết, thỏa thuận khác tại nơi làm việc; điều kiện làm việc; yêu cầu của người lao động, tập thể lao động đối với người sử dụng lao động; yêu cầu của người sử dụng lao động với người lao động, tập thể lao động… Đối thoại tại nơi làm việc được tiến hành định kỳ 3 tháng/lần hoặc theo yêu cầu của một bên.
Hội nghị người lao động được tổ chức theo hình thức hội nghị toàn thể đối với doanh nghiệp có dưới 100 lao động, theo hình thức hội nghị đại biểu đối với doanh nghiệp có từ 100 lao động trở lên. Nội dung hội nghị người lao động gồm thảo luận tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và những nội dung trực tiếp liên quan đến việc làm của người lao động, lợi ích của doanh nghiệp; kết quả kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, nội quy, các quy định, quy chế của doanh nghiệp; tình hình khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo; điều kiện làm việc và các biện pháp cải thiện điều kiện làm việc; kiến nghị, đề xuất của mỗi bên…
Qua gần 1 năm thực hiện BLLĐ năm 2012 và bước đầu thực hiện Nghị định 60/2013/NĐ-CP, việc thực hiện quy chế dân chủ ở các doanh nghiệp trong tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Một số doanh nghiệp đã tổ chức được đối thoại tại nơi làm việc giữa người sử dụng lao động và người lao động. Năm 2013, toàn tỉnh có 76 doanh nghiệp có tổ chức công đoàn tổ chức hội nghị người lao động, đạt 76,76% số doanh nghiệp có đủ điều kiện tổ chức hội nghị người lao động. Riêng năm 2014, đến thời điểm này, có 20 doanh nghiệp tổ chức hội nghị người lao động, đạt gần 21,5%. Nhờ thực hiện tốt việc đối thoại giữa người sử dụng lao động và người lao động, tổ chức tốt hội nghị người lao động nên quyền làm chủ của người lao động trong các doanh nghiệp được mở rộng, hạn chế được tranh chấp lao động, đình công trái luật xảy ra, góp phần xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ, ổn định trong các doanh nghiệp.
* Nhằm tiếp tục triển khai thực hiện tốt BLLĐ, LCĐ năm 2012, các cấp công đoàn cần tập trung những nhiệm vụ trọng tâm gì trong thời gian tới?
- Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh chỉ đạo các cấp công đoàn tiếp tục tổ chức tập huấn nội dung của BLLĐ, LCĐ năm 2012 và các nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành 2 văn bản trên cho cán bộ công đoàn, các chủ doanh nghiệp và người lao động; đẩy mạnh công tác tuyên truyền nội dung các luật này và các nghị định hướng dẫn thi hành bằng nhiều hình thức như tuyên truyền miệng, hội thi, tờ rơi, in ấn tài liệu cầm tay, phối hợp với các phương tiện thông tin đại chúng… tuyên truyền cho người lao động. Song song đó, chỉ đạo các cấp công đoàn tăng cường phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật lao động, qua đó hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện tốt quy định của BLLĐ, LCĐ năm 2012, đề xuất ngành chức năng xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm hoặc không thực hiện đúng quy định.
* Xin cảm ơn ông!
NGỌC HÂN (thực hiện)
