Từ phản ánh của cử tri về việc Công ty cổ phần Diatomite Việt Nam (Công ty Diatomite) khoan thăm dò khoáng sản làm ảnh hưởng đến việc cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân ở 2 thôn Xuân Lộc và Xuân Bình (An Xuân, Tuy An), Thường trực HĐND tỉnh đã thành lập đoàn công tác liên ngành tổ chức khảo sát tại 2 thôn này và đưa ra kết luận sớm tìm ra nguyên nhân để có giải pháp khắc phục.

Đoàn khảo sát của HĐND tỉnh khảo sát các giếng nước bị khô cạn tại xã An Xuân - Ảnh: P.NHÃ

Theo báo cáo của xã An Xuân, Công ty Diatomite khoan thăm dò khoáng sản 40 lỗ đã làm 15 giếng nước bị mất nguồn nước ảnh hưởng đến sinh hoạt và tưới tiêu của 76 hộ dân ở 2 thôn Xuân Lộc và Xuân Bình. Trong đó, 7ha lúa 2 vụ ở xứ đồng Lúa Trái (Xuân Lộc) bị thiếu nước trầm trọng phải bỏ hoang hơn một năm qua. “Nguồn nước yếu dần từ cuối tháng 1/2012. Đến đầu tháng 2/2012 thì các giếng và hố nước này khô cạn không còn nước cung cấp đủ cho dân. Thời điểm các giếng và hố nước khô dần trùng với thời gian Công ty Diatomite tiến hành khoan thăm dò khoáng sản ở khu vực này”, ông Dương Ấn Độ, Trưởng thôn Xuân Lộc cho biết.

Trước tình hình đó, để người dân yên tâm, UBND xã An Xuân đã phối hợp với Công ty Diatomite chở nước từ các thôn khác về cho người dân dùng và đào ao khắc phục sự cố các giếng nước bị khô. “Chúng tôi cũng đã yêu cầu Công ty Diatomite tiến hành trám lắp các lỗ khoan: 14.1, 12.2, 10.1 và 8.2, đúng kỹ thuật, đúng quy định hiện hành”, Chủ tịch UBND xã An Xuân Trần Quang Minh cho hay.

Theo ông Mai Kim Lộc, Phó giám đốc Sở TN-MT, đến thời điểm đoàn công tác liên ngành tiến hành khảo sát, Công ty Diatomite đã tiến hành trám lấp 4 lỗ khoan trên và đào 4 hố nước để phục vụ sinh hoạt cho nhân dân trong khu vực khoan thăm dò nhưng chỉ 2 hố sử dụng được nên vẫn không đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước của người dân. “Trong quá trình khoan, công ty này đã phát hiện 2 lỗ khoan có nước áp lực chảy tràn trên mặt đất và đã thông báo với chính quyền đưa vào sử dụng, đồng thời hỗ trợ kinh phí và giao cho xã tự quản lý. Sở TN-MT cũng đã kiến nghị UBND tỉnh giao Phòng NN-PTNT chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành liên quan kiểm tra đề xuất đưa vào dự án nước sạch nông thôn đối với nguồn nước từ 2 lỗ khoan này” ông Lộc cho biết.

Ông Trần Quang Minh, Chủ tịch UBND xã An Xuân cho biết thêm, sau khi tiến hành kiểm tra 2 lỗ khoan của công ty phát hiện có nước tràn, Sở NN-PTNT đã làm việc với các cơ quan liên quan và thống nhất có kết luận: “Việc người dân 2 thôn Xuân Lộc và Xuân Bình thiếu nước, không có nước sinh hoạt cần có công trình nước tập trung là rất cần thiết. Tuy nhiên, cần xác định rõ trữ lượng, lưu lượng nước và chất lượng nước từ các lỗ khoan”. Sau khi đưa ra kết luận này, Sở NN-PTNT đã xin chủ trương khảo sát, cụ thể để có dự án đầu tư phục vụ cho người dân ở đây, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện, dẫn đến tình hình thiếu nước vẫn còn tiếp tục xảy ra, trong khi mùa khô hạn 2013 đã đến. “Đó chỉ là giải pháp tạm thời, còn về lâu dài tôi đề nghị các ngành chức năng xem xét, đánh giá lại hệ thống khoan thăm dò này và hỗ trợ kinh phí để đáp ứng nguồn nước trước mắt. Theo tôi việc khắc phục là có nhưng chưa chuyển biến mạnh”, ông Minh bức xúc.

PHẢI ĐẢM BẢO AN SINH XÃ HỘI

Ông Dương Ấn Độ, Trưởng thôn Xuân Lộc cho biết, hơn một năm nay, tình trạng thiếu nước trầm trọng đã ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe của 76 hộ dân 2 thôn Xuân Lộc và Xuân Bình nên nhiều người bức xúc đòi đập máy khoan, hăm dọa nhân viên Công ty Diatomite. Cán bộ thôn đã tuyên truyền vận động và cam kết sẽ lên tiếng giúp đến tận cùng nên người dân mới nghe theo nhưng vẫn còn bực tức. “Ngày xưa ruộng của chúng tôi lúc nào cũng “bùn nước lún chân” nhưng hơn một năm qua đành bỏ hoang. Thà thiếu đói còn kiếm được mớ rau ăn lót dạ chứ thiếu nước ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống, bệnh tật xảy ra, nhất là đối với trẻ con. Cái cần trước mắt là đầu tư xây dựng những hồ nước nhỏ đưa nước từ các vùng khác về phục vụ cho các hộ ở đây”, ông Dương Quốc Ngọc, một người dân ở thôn Xuân Lộc, bày tỏ.

Hiện tại, hàng ngày người dân 2 thôn Xuân Lộc và Xuân Bình phải đi xa 2 đến 3km chở nước về dùng; nhiều người thì vào suối tắm, giặt gây ô nhiễm. “Chúng tôi rất mong muốn cơ quan chức năng sớm có giải pháp tháo gỡ. Trước mắt cần hỗ trợ nguồn nước sạch, còn về lâu dài nên có công trình nước sạch ở đây”, ông Dương Ấn Độ đề nghị.

Ông Biện Minh Tâm, Giám đốc Sở NN-PTNT cho biết, theo Chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường mỗi năm Phú Yên được đầu tư khoản 20 tỉ đồng. “Chúng tôi sẽ tham mưu UBND tỉnh ưu tiên cho người dân ở 2 thôn này. Trước mắt, chúng tôi sẽ đẩy nhanh tiến độ kiểm tra, xác định rõ trữ lượng và lưu lượng nước ở 2 lỗ khoan có nước tại xã An Xuân”, ông Tâm nói.

Kết luận tại buổi khảo sát, ông Trần Văn Hạt, Ủy viên thường trực HĐND tỉnh, Trưởng đoàn khảo sát đánh giá cao việc khắc phục hậu quả ban đầu của Công ty Diatomite, nhưng theo ông cần quyết liệt hơn. “Chính quyền ở xã, thôn rất quan tâm và có trách nhiệm với những phản ánh của người dân. Tuy nhiên, đến nay chưa có đủ cơ sở để kết luận việc khoan thăm dò khoáng sản làm các giếng nước của người dân khô cạn. Nhưng trên thực tế, tại thời điểm Công ty Diatomite khoan thăm dò thì các giếng này bị cạn kiệt nguồn nước. Do đó, tôi đề nghị các cơ quan, ban, ngành liên quan và Công ty Diatomite phải khắc phục tình trạng thiếu nước trước mắt cho người dân ở 2 thôn Xuân Lộc và Xuân Bình trong thời gian sớm nhất. Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện và các cơ quan hữu quan, xác định rõ nguyên nhân vì sao các giếng nước bị khô cạn. Nếu đúng là do khoan thăm dò khoáng sản gây ra thì buộc Công ty Diatomite phải chịu trách nhiệm và thực hiện các biện pháp hoàn nguyên. Về phía HĐND tỉnh sẽ phản ánh đến các cơ quan liên quan để triển khai nhanh nhất và giám sát việc thực hiện”, ông Hạt kết luận.

PHONG NHÃ