Hỏi: Tôi thường bị đau bụng và đi ngoài 2-3 lần/ngày, nhất là sau khi ăn, thỉnh thoảng có những đợt đau thắt khó chịu. Tôi đi khám nhiều nơi, làm đủ các xét nghiệm đều kết luận là viêm đại tràng chức năng. Bệnh có thể điều trị dứt được không?
Nguyễn Thị Liên
(Phường Phú Lâm, TP Tuy Hòa)
Ảnh minh họa: Internet
Trả lời: Viêm đại tràng hay đúng hơn trong trường hợp của chịgọi là bệnh đại tràng chức năng là một chẩn đoán mà các bác sĩ thường dùng cho một số các triệu chứng rối loạn tiêu hóa mà sau khi thăm khám, xét nghiệm kiểm tra đầy đủ không phát hiện có tổn thương nào ở các cơ quan tiêu hóa. Các triệu chứng thường gặp gồm:
Đau bụng không liên quan tới bữa ăn, có thể đau nhiều lúc sáng. Đau lan tỏa chung quanh bụng hoặc chỉ khu trú ở giữa bụng, quanh rốn. Thường có thoát được (hơi, phân) là đau giảm đi. Có thể kèm theo tim đập nhanh, vã mồ hôi, buồn nôn, chán ăn.
Rối loạn nhu động ruột: đi tiêu nhiều lần, phân bất thường, chướng bụng hoặc sình bụng, xen kẽ có lúc bị táo bón. Bệnh khá phổ biến, chiếm khoảng 70-80% số người bệnh về tiêu hóa.
Cơ chế phát sinh bệnh chưa rõ, các giả thiết hiện nay đều cho rằng do căn nguyên tâm lý, tức là có sự “bất thường” giữa vận động hệ tiêu hóa và hệ thần kinh điều hành. Do vậy, thường thấy bệnh tăng lên trong những lúc lo âu, thay đổi môi trường sống, sinh hoạt, căng thẳng tinh thần… Nhiều trường hợp, các nguyên nhân này không rõ ràng.
Có thể “vết hằn” tâm lý cũng góp phần duy trì bệnh vì thầy thuốc cần loại trừ các nguyên nhân thực thể, cho bệnh nhân làm nhiều xét nghiệm cầu kỳ tốn kém, người bệnh luôn ám ảnh, bực dọc về nguyên nhân bệnh chưa tìm được, chưa có biện pháp điều trị thỏa đáng, có khi còn nghi ngờ các triệu chứng của mình.
Vì không rõ nguyên nhân nên thầy thuốc chỉ điều trị triệu chứng bằng các thuốc giảm đau, giảm căng thẳng thần kinh, chống tiêu chảy, trợ giúp tiêu hóa. Điều trị tùy đáp ứng của từng người bệnh và thay đổi qua từng đợt điều trị. Các giải pháp không dùng thuốc gồm:
- Trấn an người bệnh và hướng dẫn họ chung sống hòa bình với một chứng bệnh hoàn toàn lành tính.
- Nếu tiêu chảy nhiều nên tránh các chất kích thích như rượu bia, cà phê, thức ăn nhiều gia vị, bột ngọt. Nếu táo bón, cần ăn chế độ ăn nhiều rau, củ, quả, uống 1,5-2 lít nước/ngày (trong điều kiện trời mát, không lao động nặng). Những người làm văn phòng hoặc lao động trí óc nên có những bài thể dục nhẹ mỗi ngày. Cai tất cả các thuốc nhuận tràng (nếu trước đó đã dùng nhiều).
BS Đoàn Văn Hải
