Hỏi: Tôi mới mang thai lần đầu, ít bị nghén, ăn uống rất khỏe nên sợ bị tăng cân nhiều. Nghe nói nếu mẹ tăng cân nhiều có thể không tốt cho thai nhi và khó sinh, có đúng như vậy không bác sĩ?

Lê Thị Kiều Hạnh

(Phường Xuân Phú, TX Sông Cầu)

Ảnh minh họa: Internet

Trả lời: Sự tăng cân của bào thai phụ thuộc vào sự tăng cân của mẹ khi mang thai. Đến cuối thai kỳ, người mẹ tăng trung bình 9-12kg, phân chia như sau: ba tháng đầu tăng từ 0-2kg; ba tháng giữa tăng từ 3-4kg; ba tháng cuối tăng từ 5-6kg.

Tăng ít hơn một chút (7-8kg) hoặc nhiều hơn một chút (15-16kg) tùy cơ thể từng người mẹ, không có gì đáng lo. Nhưng nếu mẹ tăng cân không đủ, nguy cơ thai sẽ bị suy dinh dưỡng, nhất là trong ba tháng cuối. Sự tăng cân của mẹ là tổng hợp sự gia tăng các thành phần như sau: thai, nhau thai, nước ối khoảng 4,5kg; ngực vú và tử cung tăng khoảng 1,3kg; mỡ tích tụ trong cơ thể khoảng 4kg; lượng máu và nước ứ trong cơ thể khoảng 2,4kg. Tổng cộng khoảng 12,2kg. Tăng cân quá mức sẽ làm tăng nguy cơ cao huyết áp, đái tháo đường; cân nặng thai lớn gây khó sinh, trẻ cũng có nguy cơ bị đái tháo đường.

Cần lưu ý, trong giai đoạn đầu thai kỳ, do buồn nôn, chán ăn, mẹ có thể sụt cân chút ít. Ở phụ nữ mang thai, nồng độ hóc môn oestrogen tăng cao làm khứu giác trở nên nhạy cảm hơn bình thường, khiến thèm ăn món này, sợ ăn món nọ. Nếu chỉ thèm ăn trái cây, không ảnh hưởng gì đến sự tăng cân; còn nếu thèm thịt chiên, thịt quay, cơm, thì dễ bị tăng cân quá mức.

Nếu chỉ làm việc tĩnh tại (như lao động trí óc), nên có hoạt động cơ thể như đi bộ sẽ hạn chế tăng cân quá mức và giúp bà mẹ sinh con dễ dàng hơn. Nên duy trì các hoạt động thể lực bình thường cho đến tháng thứ bảy thai kỳ, tránh hoạt động nặng, hoạt động có nguy cơ té ngã.

Giữ chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng, không cần thay đổi thói quen ăn uống, chỉ cần ăn nhiều hơn bình thường một chút. Chú ý dùng thêm sữa và các sản phẩm từ sữa, cá, để đảm bảo nhu cầu can xi. Rau quả, trái cây dùng theo sở thích. Uống thêm viên sắt để đảm bảo nhu cầu cho việc tạo máu trong suốt thai kỳ (cho dù đã ăn uống đầy đủ). Uống nhiều nước cũng rất cần cho việc trao đổi chất được thuận lợi, cũng như việc tạo đủ sữa mẹ sau này.

BS ĐOÀN VĂN HẢI