Thực hiện Luật Bảo hiểm y tế (BHYT), từ ngày 1/10/2009, trẻ em dưới 6 tuổi được chuyển từ hình thức khám chữa bệnh miễn phí sang chế độ bảo hiểm y tế (BHYT). Thế nhưng, việc để có mỗi trẻ có một thẻ BHYT như quy định đang là mối bận tâm của nhiều phụ huynh hiện nay.
Khám bệnh cho trẻ em dưới 6 tuổi ở Bệnh viện Đa khoa Phú Yên - Ảnh: T.THỦY
Trong điều kiện chưa thể thực hiện ngay việc cấp thẻ nên để đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh cho trẻ em dưới 6 tuổi, ngày 9/10/2009, UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo các ngành liên quan cho phép trẻ em tiếp tục sử dụng thẻ khám chữa bệnh miễn phí còn hạn sử dụng hoặc dùng giấy khai sinh, giấy chứng sinh để đi khám chữa bệnh cho đến khi được cấp thẻ BHYT theo quy định. Ngay tại thời điểm đó, UBND tỉnh cũng chỉ đạo Sở LĐ-TB-XH phối hợp với Cục Thống kê tỉnh rà soát, tổng hợp đầy đủ danh sách trẻ em dưới 6 tuổi gửi BHXH tỉnh để hoàn thành việc cấp thẻ BHYT năm 2010 cho trẻ em vào cuối năm 2009. Tuy nhiên, theo phản ảnh của các bậc cha mẹ, hiện nay nhiều trẻ em chưa nhận được thẻ BHYT để đi khám chữa bệnh. Ông Trần Văn Dũng, Trưởng phòng Thu, BHXH tỉnh cho biết, số trẻ em dưới 6 tuổi chưa có thẻ BHYT ước tính khoảng 2.000 cháu, chỉ riêng số trẻ em này đi khám chữa bệnh (khám chữa bệnh bằng giấy khai sinh, giấy chứng sinh…) được quỹ BHYT thanh toán hết 2,1 tỉ đồng, chiếm gần 25% tổng chi phí khám chữa bệnh trẻ em dưới 6 tuổi của tỉnh. Điều đáng nói là việc nhiều trẻ em đi khám chữa bệnh không có thẻ BHYT đã gây không ít khó khăn cho ngành chức năng thì ngược lại các bậc cha mẹ rất thờ ơ với tấm thẻ BHYT, trong khi không ít cơ sở vì nhiều lý do khác nhau đã từ chối tiếp nhận trẻ em đi khám chữa bệnh không có thẻ BHYT. Thực tế đó đã vô tình gây nên những bức xúc trong dư luận xã hội. Vậy nguyên nhân xuất phát từ đâu?
Theo quy định của Thông tư liên bộ: Y tế và LĐ-TB-XH, cho phép trẻ em dưới 6 tuổi được khám chữa bệnh bằng giấy khai sinh, giấy chứng sinh, thẻ khám chữa bệnh miễn phí hoặc xác nhận của cơ sở y tế mà không có thời hạn trẻ đến độ tuổi nào thì chấm dứt quy định này, do đó cha mẹ các cháu không cần đăng ký cấp thẻ BHYT. Bên cạnh đó, danh sách trẻ em có thẻ khám chữa bệnh miễn phí trước đây cũng như phát sinh mới trong năm 2011 do ngành LĐ-TB-XH lập và chuyển cho ngành BHXH in thẻ không đầy đủ, số liệu thấp hơn so với thực tế. Nhiều địa phương ở miền núi, vùng sâu, vùng xa khi trẻ sinh ra rất chậm làm giấy khai sinh, trong khi đó, hầu hết UBND các xã không lập danh sách trẻ sinh trong tháng trên địa bàn hoặc lập danh sách không đầy đủ, chậm chuyển danh sách cho cấp trên nên không thể có thẻ BHYT kịp thời cũng dễ hiểu.
Số thẻ BHYT trẻ em năm 2010 ở tỉnh được cấp là 81.275 thẻ, có giá trị sử dụng khi các cháu đủ 72 tháng tuổi. Năm 2011, số thẻ phát sinh mới được BHXH tỉnh in và chuyển về ngành LĐ-TB-XH phát hành đến các hộ gia đình là 13.918 thẻ.
Công tác tuyên truyền về cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi còn hạn chế. Cha mẹ trẻ không biết chủ trương cấp thẻ BHYT cho các cháu. Thủ tục in cấp thẻ từ khâu lập danh sách, phê duyệt và chuyển qua nhiều cấp còn quá rườm rà, vừa tốn kém thời gian và công sức vừa quá chậm so với yêu cầu thực tế khám chữa bệnh cho các cháu. Thậm chí khi đã chuyển thẻ về địa phương rồi nhưng nhiều cán bộ phụ trách ở UBND các xã cứ “tạm thời” cho vào ngăn kéo, bố mẹ nào biết thì đến nhận, còn không thì… cứ để đó, khiến không ít người nghĩ cơ quan BHXH chưa cấp thẻ.
Khám bệnh cho trẻ em dưới 6 tuổi ở Trạm Y tế xã Xuân Quang 3 (huyện Đồng Xuân) - Ảnh: T.THỦY
Ở một khía cạnh khác, trước hết, chúng ta hiểu rằng việc chuyển từ hình thức khám chữa bệnh miễn phí sang thực hiện chế độ BHYT cho trẻ em (và thay thẻ khám chữa bệnh miễn phí bằng thẻ BHYT) là nhằm góp phần tạo thuận lợi cho các ngành liên quan của Nhà nước quản lý đối tượng, quản lý quỹ, giám sát chi trả chi phí khám chữa bệnh, thực hiện lộ trình BHYT toàn dân. Người dân cũng phải nhận thức đầy đủ mục tiêu này để có trách nhiệm với tấm thẻ BHYT của con em mình. Nhiều bậc cha mẹ khi sinh con có đăng ký giấy khai sinh nhưng không quan tâm đến thẻ BHYT, hoặc có người khi nhận thẻ sai họ tên cũng không báo cáo để in sửa, bởi suy nghĩ dùng giấy khai sinh hoặc giấy chứng sinh cũng có thể khám chữa bệnh nên chẳng vội đăng ký cấp thẻ, nhiều trẻ em đã đến 4 tuổi, 5 tuổi vẫn chưa có thẻ hợp lệ. Thậm chí, rất nhiều trường hợp trẻ đã được cấp thẻ nhưng vẫn đi khám chữa bệnh bằng giấy khai sinh. Theo lãnh đạo một bệnh viện, rất nhiều trường hợp được nhắc nhở nhiều lần nhưng bố mẹ không đăng ký cấp thẻ và khi bệnh viện không tiếp nhận khám chữa bệnh không có thẻ BHYT thì họ thắc mắc và phản ứng với nhân viên bệnh viện. Ông Tạ Văn Thắng, Trưởng Phòng Trẻ em - Bình đẳng giới, Sở LĐ-TB-XH cũng thừa nhận: “Nhiều cha mẹ quá thờ ơ với tấm thẻ BHYT, thiếu trách nhiệm với chính sức khỏe con em mình. Song, khi không có thẻ đi khám chữa bệnh lại đổ lỗi cho ngành chức năng”.
Giải pháp khắc phục tình trạng này thật ra không khó nếu các bậc cha mẹ quan tâm, trường hợp chậm trễ có thể trực tiếp liên hệ cán bộ xã để lập danh sách và chuyển ngay cho ngành chức năng cấp trên thực hiện. Đối với ngành chức năng, nhất là ngành LĐ-TB-XH cần có biện pháp chỉ đạo theo hệ thống dọc để hướng dẫn người dân và lập danh sách trẻ em dưới 6 tuổi kịp thời, đúng qui trình, phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh cho các cháu đúng quy định của pháp luật.
QUANG PHƯƠNG
