Hỏi: Bệnh sởi nguy hiểm như thế nào. Tại sao người lớn cũng bị mắc sởi, nhưng chỉ tiêm phòng cho trẻ nhỏ? Tại sao khi bị sởi cần cữ gió, cữ nước?
Nguyễn Thị Hòa
(Phường Phú Lâm, TP Tuy Hòa)
Trả lời: Sởi là một bệnh do vi rút gây nên, rất dễ lây lan. Vi rút sởi có nhiều trong giọt nước mắt, nước mũi, nước bọt của người bệnh, bắn vào không khí khi ho, hắt hơi làm lây nhiễm dễ dàng cho người khác.
Bệnh thường khởi đầu giống như bị cảm cúm: sốt cao, mắt đỏ, chảy nước mắt sống, chảy nước mũi, ho nhiều. Từ ngày thứ 3, ban xuất hiện bắt đầu từ trán, hai má, sau đến hai tai, rồi lan xuống cổ, ngực, bụng và tứ chi. Ban sởi là những chấm đỏ tròn hoặc bầu dục, có thể kết với nhau thành mảng, hơi gồ lên mặt da, sờ mịn. Sau vài ngày, ban nhạt dần và xám lại theo trình tự như lúc xuất hiện. Khi ban lặn, da tróc thành những vảy nhỏ để lại những vết thâm tạo thành những vết hằn như da hổ, không để lại sẹo; các triệu chứng sốt, ho cũng giảm dần.
Bệnh có thể nặng, nhẹ không giống nhau ở mỗi người, không phải do uống một loại thuốc nào đó để ban mau “lộ” ra hoặc “lặn” vào bên trong. Không cần cử nước (không cho tắm rửa), cữ gió (bắt ở trong phòng kín), hoặc không cho tiếp xúc với đám đông (sợ mắc “hơi”). Những kiêng cữ như người xưa mách bảo có thể cũng có hiệu quả, hạn chế sự lây lan bệnh cho người khác hoặc bị người khác truyền thêm các bệnh nguy hiểm làm nặng thêm bệnh sởi. Tuy nhiên, nếu giữ vệ sinh cá nhân kém (không tắm rửa) có thể làm bội nhiễm thêm vi trùng.
Ở trẻ nhỏ, bệnh sởi nguy hiểm do dễ bị các biến chứng kèm theo như tiêu chảy, suy dinh dưỡng, viêm phổi. Các bệnh cảnh này rất thường xảy ra sau sởi và có thể tử vong nếu không được chăm sóc điều trị thích hợp.
Lứa tuổi dễ bị mắc sởi là trẻ em từ khoảng 8 tháng tuổi trở lên. Sau khi bị mắc sởi hoặc được tiêm chủng, trẻ sẽ được miễn dịch với bệnh sởi suốt đời. Hiện nay, trẻ lớn hoặc người lớn cũng có thể mắc sởi do lúc nhỏ chưa bị bệnh sởi hoặc chưa được chủng ngừa sởi.
Vắc xin phòng sởi chỉ có trong chương trình tiêm chủng mở rộng, chỉ định tiêm phòng cho trẻ vào thời điểm 9-11 tháng tuổi và chỉ tiêm 1 lần. Tùy tình hình mắc bệnh tại địa phương, chương trình có thể tiêm nhắc lại mũi 2 cho tất cả trẻ từ 9 tháng đến 10 tuổi. Tại các trung tâm y tế dự phòng, hiện có loại vắc xin tiêm 1 mũi phòng 3 bệnh: sởi-quai bị-rubella, thường được tiêm cho trẻ 12-15 tháng tuổi; liều thứ hai được tiêm khi trẻ lên 4-6 tuổi, nhưng không nên quá 11-12 tuổi, có thể tiêm cho người lớn nhưng hiệu quả kém hơn.
Bác sĩ ĐOÀN VĂN HẢI
