Hỏi: Tôi có khối u ở vú, hơi đau tức, đi khám chẩn đoán là nang tuyến vú lành tính, bác sĩ bảo nên mổ, nhưng tôi sợ quá nên chưa quyết định. Xin hỏi bác sĩ có phải tôi đã bị ung thư?.
Nguyễn Thị Thủy (Hòa Xuân Đông, Đông Hòa)
Trả lời: Xơ nang tuyến vú là hiện tượng thường gặp ở phụ nữ từ 30-50 tuổi. Trên 90% phụ nữ tuổi tiền mãn kinh có xơ nang tuyến vú. Xơ nang tuyến vú thường bị nhầm với ung thư vì cũng xuất hiện những cục “bướu” và thường xảy ra ở độ tuổi phụ nữ dễ bị ung thư vú nhất.
Trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, dưới tác động của nội tiết tố nữ, mô tuyến vú giãn nở, giữ nước và căng lên, những vùng có mật độ chắc hơn bình thường sẽ cho cảm giác như “bướu”. Sau khi hành kinh, các cảm giác này giảm dần rồi trở lại bình thường. Qua các chu kỳ kinh nguyệt, sự kích thích lặp đi lặp lại làm cho mô vú trở nên chắc và hình thành các nang nhỏ chứa dịch trên các ống sữa bị tắc hoặc bị giãn; nhất là ở những giai đoạn có sự mất quân bình giữa hai nội tiết tố nữ như ở thời kỳ tiền mãn kinh hoặc những người thường xuyên bị stress... Khi đó, tuyến vú có những vùng bất thường tạo thành những cục “bướu” hay những nang chắc hoặc những hạt nhỏ rải rác khắp hai vú.
Ở phụ nữ tiền mãn kinh, các nang bị xơ có thể to lên và gây cảm giác khó chịu như bị căng tức, đau lăn tăn, có khi đau nhiều. Nhưng sau khi mãn kinh, hiện tượng này thường giảm dần và mất đi. Trong một số trường hợp xơ nang tuyến vú phát triển thành nang to, tròn, chắc, di động, chứa dịch loãng trắng đục, tạo cảm giác căng căng, và có thể đau khi khám. Cảm giác đau và kích thích cục “bướu” thường tăng/giảm trước và sau khi hành kinh khoảng 1 tuần. Loại nang này thường biến mất sau vài lần hút dịch hoặc sau mãn kinh và không chuyển sang ung thư.
Khi phát hiện có “chuyện lạ” trong vú thì cần đến bác sĩ khám và theo dõi ngay. Phụ nữ từ 30 đến 40 tuổi nên đi khám vú 3 năm/lần và từ 40 tuổi trở lên nên siêu âm hoặc chụp nhũ ảnh mỗi năm một lần.
Tùy trường hợp cụ thể, việc điều trị chủ yếu là theo dõi và làm giảm cảm giác đau và khó chịu tại chỗ; uống thuốc giảm đau và vitamin E; tránh dùng thức ăn thức uống có cafein như cà phê, trà đặc, sôcôla hoặc nước uống có ga; chườm nóng tại chỗ, dùng nịt ngực cho thích hợp. Nếu chỉ có một cục u, thăm khám, siêu âm, chụp nhũ ảnh, chọc hút kim nhỏ không cho chẩn đoán rõ rệt; bác sĩ chọc mô sinh thiết hoặc làm xét nghiệm giải phẫu bệnh để chẩn đoán xác định. Nếu bướu là nang chứa dịch, bác sĩ sẽ rút hết dịch ra và làm xét nghiệm tế bào học để xác định rõ hơn tính chất bệnh. Theo dõi định kỳ 6 tháng đến 1 năm/lần vì có khoảng 1 - 5% trường hợp xơ nang tuyến vú trở thành ung thư.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
