Hỏi: Em thường bị xây xẩm, chóng mặt, nhất là khi đang nằm, ngồi đứng dậy nhanh. Như vậy em bị bệnh gì, có cần đi khám bệnh không, thưa bác sĩ?

Trần Thanh Hà, thị trấn Chí Thạnh, huyện Tuy An

Trả lời: Chóng mặt là tình trạng rối loạn của việc giữ thăng bằng cho cơ thể trong không gian. Cơ thể giữ thăng bằng nhờ hệ thần kinh trung ương phối hợp tất cả các thông tin từ: tai trong; mắt; da lòng bàn chân; các cơ, khớp cho chúng ta có một cảm giác vị trí của mình trong không gian. Khi thần kinh trung ương nhận tín hiệu không đồng bộ của bốn hệ thống trên thì xảy ra chóng mặt.

Rối loạn tuần hoàn não là nguyên nhân thường gặp nhất của chóng mặt. Hiện tượng thiếu máu não này thường do xơ mỡ động mạch. Tình trạng chóng mặt do giảm tuần hoàn não thường gặp ở người lớn tuổi, bệnh nhân có những cơn chóng mặt kèm theo buồn nôn, ù tai xảy ra khi xoay đầu và thay đổi tư thế. 

Chấn thương vỡ nền sọ ảnh hưởng tới tai trong cơ thể gây chóng mặt, nôn ói và điếc tai, tình trạng chóng mặt sẽ kéo dài vài tuần rồi thuyên giảm do sự bù trừ của tai đối bên.     

Siêu vi có thể gây viêm thần kinh tiền đình, là thần kinh phụ trách thăng bằng, chóng mặt rất nặng nhưng vẫn nghe bình thường. Trong những trường hợp này chóng mặt thường kèm theo nôn ói và mất thăng bằng. 

Một số người bị dị ứng phấn hoa, thức ăn có thể có triệu chứng chóng mặt. 

Một số thuốc điều trị có thể gây chóng mặt như các thuốc điều trị lao, thuốc an thần, kháng sinh,...

Để hạn chế tình trạng chóng  mặt cần:

- Tránh thay đổi tư thế đột ngột như đang nằm đứng nhanh dậy hay xoay nhanh sang hai bên.

- Tránh xoay đầu quá mức như cúi xuống hay ngửa lên hoặc xoay đầu.

- Tránh các chất có thể làm giảm tuần hoàn não như cà phê, thuốc lá, ăn mặn.

- Tránh các yếu tố nguy cơ như tình trạng căng thẳng, các chất gây dị ứng.

Một số người bị chóng mặt khi đi tàu xe, có thể khắc phục bằng cách:

- Luôn nhìn ra xa về phía trước khi di chuyển bằng xe.

- Không đọc sách hay ngồi nhìn về phía sau khi đi xe.

- Không nhìn hay nói chuyện với người khác khi đang bị chóng mặt.

- Tránh các bữa ăn có nhiều gia vị hay mùi quá mạnh trong khi đang đi tàu xe.

- Có thể uống 1 viên Stugeron 25mg khoảng 30 phút trước khi khởi hành (thuốc có thể mua không cần toa).

Chóng mặt là một chứng bệnh rất phổ biến, thường chỉ ở mức độ nhẹ và thoáng qua. Nếu chóng mặt đến mức ảnh hưởng sinh hoạt hoặc tái phát và có kèm theo những triệu chứng khác về tri giác, thính giác thì nên đi khám chuyên khoa để phát hiện các bệnh căn nguyên.

Bác sĩ ĐOÀN VĂN HẢI